Einde van 2020 kleurt groen voor Frans Timmermans

“Ik begrijp jullie. Uiteindelijk wil iedereen op z’n tijd reizen. Pak liever de trein dan het vliegtuig tussen Brussel en Amsterdam. Maar je kunt vliegen niet verbieden en autorijden niet weg denken. Dus is het de opdracht van overheid en bedrijfsleven om vervoersmiddelen zo groen mogelijk te krijgen.”

Zo maar een recente uitspraak van Frans Timmermans, het uit Nederland afkomstige lid van de Europese Commissie. Hij was een paar maanden wat onzichtbaar. Maar hij gebruikte de afgelopen weken om een paar groene plannen aan de Europeanen te presenteren. Er waren politieke problemen met de Europese meerjarenbegroting tot 2027 en het voorgestelde Herstelfonds om uit de coronacrisis te geraken. In oktober stemde een meerderheid in het Europees Parlement voor een landbouwbeleid dat minder groen was dan zijn in de zomer gepubliceerde plan ‘Van boer tot bord’.

Rond de Europese Raad van 10 en 11 december trok de rook op. De regeringsleiders gingen akkoord met een wetsvoorstel waarin een percentage van 55 procent is opgeschreven voor het jaar 2030. Op weg naar een ‘klimaatneutrale’ Unie in 2050.

Frans Timmermans pakte onmiddellijk door. Hij publiceerde een groen mobiliteitsplan. Dat ging op zijn eigen manier. Groots en meeslepend wil hij besturen. Dus probeerde hij maar gelijk ons allemaal erbij te betrekken. In zijn ogen zijn er eigenlijk 450 miljoen Europeanen in de functie van Ambassadeur voor het Klimaat. Vorige week organiseerde hij een digitale feestelijke lancering van een Klimaatpact.

Spanning met collega’s en Europees Parlement

Maar tegelijk maakte ‘bazin’ Ursula von der Leyen er haar eigen feestje van. Dit keer greep ze een toespraak over de resultaten van de Europese Raad in het Europees Parlement aan om ‘haar’ European Green Deal onder de aandacht te brengen. Dat herinnerde ons eraan dat Frans Timmermans geen voorzitter, maar eerste reserve is binnen de huidige Europese Commissie. Hij mag volop bezig zijn met ‘zijn’ Green Deal. Maar hij moet geen haantjesgedrag vertonen. ‘Klimaatpaus’ noemen zijn tegenstanders hem soms spottend.

Binnen de Commissie loeren zijn rivalen onder leiding van de Pool Janusz Wojciechowski, die landbouw in zijn portefeuille heeft, op elke fout die hij maakt. De belangen van de landbouw mogen niet verder in het gedrang komen. Als Timmermans wijst op de afspraak om ook 30 procent van de landbouwuitgaven te ‘vergroenen’, wordt hij binnen de Commissie nadrukkelijk op zijn plaats gewezen.

In het Europees Parlement is die spanning al tientallen jaren zichtbaar. De klimaatvleugel en de milieucommissie in het parlement steunen voorstellen voor veel meer reductie van uitstoot van broeikasgassen tot wel 65 procent. Daar vechten vooral de Groenen voor. Maar Timmermans knijpt de handjes dicht nu hij het in de Europese Raad voorlopig tot 55 procent heeft geschopt.

Nederland profiteert van beleid Frans Timmermans

Timmermans voert beleid voor de hele Europese Unie. Kon het zijn zelfs voor de hele wereld. Maar hij vergeet eigen land niet. Hier is ‘waterstof’ nu het magische woord. En de provincie Groningen is de plek waar het gebeurt. Ze weten het wel in politiek Den Haag. Maar daar is Groningen eigenlijk nog steeds een wingewest, waar de NAM neemt, nam en heeft genomen. Dat Groningen op het gebied van waterstof belangrijke voordelen heeft, wist Timmermans in juli heel wat duidelijker onder woorden te brengen dan minister Wiebes (economische zaken) eind maart. Ook de Duitse krant Handelsblatt weet journalistiek het belang van Noord-Nederland veel beter te beschrijven, bleek uit een paar recente artikelen, dan de Nederlandse krant NRC Handelsblad, die veel lezers vooral in de regio Leiden-Den Haag heeft.

Hier komt het bedrijf Holthausen in Hoogezand in beeld. Dat bedrijf wil vrachtauto’s op waterstof produceren en verkopen, Maar dan moet er redelijke zekerheid zijn dat die waterstof overal in voldoende mate beschikbaar is. Daar koppelt de economie van vandaag zich aan de beleidsplannen van Frans Timmermans van morgen. Timmermans sprak ernstig in de camera, toen hem dat door een collega van de NOS werd gevraagd: “Groningen moet er werk van maken, want het beschikt over de ingang van dat netwerk van gaspijpleidingen. Op Europese schaal nog wel. De investering in Groningen is maar een kwart van wat er nodig is op andere plekken in de Europese Unie.”

Zou Groningen dat kunnen en willen? Holthausen uit Hoogezand bewijst dat het kan. Het bedrijf loopt op Europese schaal voorop met het produceren van een belangrijk product waarvoor waterstof nodig is. Veel van zijn nieuwe vrachtwagens zullen in Duitsland verkocht worden. Via om te bouwen gaspijpleidingen zal waterstof daar ter plekke aangevoerd en getankt worden. Intussen is op een bedrijventerrein in Winschoten aan de A7 van Bremen via Groningen naar Amsterdam al een logische productiehal gevonden.

Deze maand gaf Timmermans antwoord op de vraag uit de Duitse krant Handelsblatt of de elektriciteit die nodig is voor de elektrolyse van groene waterstof uit water niet beter direct per stekker in die auto’s gestopt kan worden. Nee, zei Timmermans, daar kunnen die vrachtauto’s niet direct goed op rijden. Bovendien is groene stroom voor de Eemshaven veel minder een probleem dan voor de havens van Rotterdam en Amsterdam. Een rechtstreekse verbinding tussen de Eemshaven en de goedkope en groene productie van elektriciteit uit waterkracht in de Noorse fjorden is deel van de oplossing.

Timmermans leert Nederland dus dat de Randstad de handjes dicht mag knijpen met Energy Valley in Groningen, met de High Tech Campus in Eindhoven en nog zo het één en ander in wat in politiek Den Haag ‘de rest van Nederland’ heet. Want die rest van Nederland ligt dichter bij de Europese Unie.

Koos van Houdt, journalist en Europees correspondent, schreef onlangs het boek 'Unieke Unie'.