De geschiedenis als gids voor Europa

Om het Duitse Constitutioneel Hof beter te beschermen tegen politieke beïnvloeding, zijn in december 2024 belangrijke grondwetswijzigingen doorgevoerd. De structuur, benoemingsprocedures en ambtstermijnen van rechters zijn nu verankerd in de Grondwet. Toch blijven risico’s bestaan, vooral op deelstaatniveau en door lacunes in de wetgeving.

Hanco Jürgens legt in zijn artikel uit hoe het Duitse kiesstelsel werkt en waarom de kiesdrempel zo’n grote rol speelt. Het systeem van evenredige vertegenwoordiging en directe mandaten bepaalt niet alleen wie in de Bondsdag komt, maar ook hoe coalities worden gevormd. Vooral kleine partijen en de AfD kunnen hiervan profiteren, met mogelijk grote gevolgen voor de Duitse politiek.

Lees verder ›

Drie jaar na de Russische inval in Oekraïne komt de grootste klap voor de Europese veiligheid niet uit Moskou, maar uit Washington. De Amerikaanse president Trump en zijn entourage ondergraven de NAVO van binnenuit en verzwakken de westerse steun aan Oekraïne. Terwijl Poetins dreiging direct zichtbaar was, worstelt Europa nu met de strategie ten opzichte van een bondgenoot die geen bondgenoot meer lijkt te zijn. Is Europa in staat het heft in eigen handen te nemen? Lees de analyse van Laurien Crump.

Het vragenrecht is een krachtig instrument, maar in de Tweede Kamer leidt het vaak tot overbelasting en politieke symboolpolitiek. Het Britse Lagerhuis toont aan dat striktere regels – zoals het weren van verkapte meningen, hypothetische vragen en doublures – kunnen helpen om het vragenrecht effectiever te maken. Waarom zou de Kamer zichzelf niet beperken om de controlefunctie juist te versterken? In dit artikel laat Simon van Oort zien hoe inhoudelijke richtlijnen de kwaliteit van het parlementaire debat kunnen verhogen en biedt hij inspiratie uit het Britse systeem.

Lees verder ›

Het kabinet-Schoof is niet het eerste dat de asielmigratie wil beperken. In de jaren tachtig probeerde staatssecretaris Virginie Korte-van Hemel (CDA) met streng beleid de instroom van asielzoekers te verminderen. Ondanks versoberde opvang en een striktere toelating nam het aantal asielaanvragen echter sterk toe. De ervaring uit die periode laat zien dat ferme plannen niet altijd leiden tot effectieve regelgeving.

Lees verder ›

De rechtbank Den Haag heeft geoordeeld dat het onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag van oud-Kamervoorzitter Khadija Arib rechtmatig en zorgvuldig was. Dit vonnis is niet alleen een tegenslag voor Arib, maar roept ook vragen op over de manier waarop de affaire in de media is geframed. Veel berichtgeving richtte zich op een vermeende politieke afrekening, terwijl het feitenrelaas een ander beeld schetst.

Lees verder ›

De roep om een nieuwe linkse partij klinkt steeds luider. GroenLinks-PvdA-Kamerlid Habtamu de Hoop pleitte onlangs voor een fundamentele heroriëntatie, een oproep die fractievoorzitter Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) omarmde. Maar is dat voldoende? De geschiedenis laat zien dat samenwerking op links vaak strandde zodra electorale kansen lonkten. Toch zijn GroenLinks en PvdA inmiddels nauw verweven in de Eerste en Tweede Kamer. De vraag blijft of deze samenwerking standhoudt en of een fusiepartij de versplintering op links echt kan doorbreken.

Lees verder ›

Ontdek de Academie voor de Rechtsstaat: in zeven intensieve modules duik je in de fundamenten van onze democratische rechtsstaat met diverse sprekers en praktijkgerichte instellingsbezoeken.