Verdwijnt het verkiezingsaffiche uit de straat?

In de afgelopen decennia is bij de verkiezingen het aantal affiches van politieke partijen in aantal flink gedaald en ook dit jaar zijn nog nauwelijks posters in het straatbeeld te zien. De affiches, die ooit op bijna elke hoek van de straat hingen, zijn dan ook geen vanzelfsprekendheid meer. Dit was vroeger heel anders. Al zo’n honderd jaar maken de Nederlandse politieke partijen in de aanloop naar verkiezingen gebruik van affiches. Waar de nadruk tot de jaren vijftig vooral lag op de symboliek en de ideologie, veranderde dit door de opkomst van de televisie langzaam naar posters waarop voornamelijk foto’s van de partijleiders, de logo’s van de partijen en slogans te zien waren.

De affiches van de politieke partijen werden aanvankelijk vooral achter ramen gehangen en op buitenmuren geplakt. In het interbellum werd voor het eerst gebruik gemaakt van verkiezingsborden. Op deze borden konden de partijen hun affiche plakken, zodat de burgers alle posters in één oogopslag konden zien. Niet alle gemeenten deden daaraan mee. Amsterdam onderzocht in 1932 de mogelijkheid van deze borden, maar vond de investering te groot. Voor de Tweede Kamerverkiezingen van een jaar later verhuurde de gemeente daarom brugleuningen en muren van openbare gebouwen aan partijen; hierbuiten mocht verder niets worden geplakt.

Na de Tweede Wereldoorlog hing achter veel ramen een politiek affiche. Daarnaast had vrijwel iedere gemeente een aantal houten borden waarop de partijen hun affiches konden plakken. In het grootste gedeelte van het land zijn deze borden nog steeds te vinden, al zijn ze vaak niet meer van hout maar van kunststof. Ook worden de affiches tegenwoordig van tevoren verzameld en in één keer op de borden gedrukt, waardoor de partijen niet meer zelf hun posters hoeven op te plakken. In steeds meer gemeenten zijn de verkiezingsborden echter verdwenen. Soms waren bezuinigingen hiervoor de reden (Weert), dan weer vond de gemeente het uit de tijd (Noordoostpolder) en op andere plaatsen zag de gemeente het nut er niet meer van in en werd een bord met de boodschap om te stemmen geprefereerd (Almere).

Zowel de affiches als de verkiezingsborden nemen rap in aantal af. Daarom kan de vraag gesteld worden of het verkiezingsaffiche in de nabije toekomst definitief uit het straatbeeld zal verdwijnen.