How to spend it right? A more democratic governance for the EU Recovery and Resilience Facility

How to spend it right?

A more democratic governance for the EU Recovery and Resilience Facility

Als het aan de Europese Commissie ligt, wordt de faciliteit voor herstel en veerkracht de kern van een nieuw EU-herstelfonds voor landen die zwaar getroffen zijn door de coronacrisis. Dit nieuwe instrument stelt de Europese Commissie in staat om 310 miljard euro te verdelen onder de lidstaten. Om in aanmerking te komen voor de financiële steun moeten de lidstaten een zogenaamd individueel plan voor herstel en veerkracht indienen. De Commissie beslist vervolgens of ze de aanvraag wél of niet goedkeurt.

In deze policy paper betogen Lucas Guttenberg en Dr. Thu Nguyen dat het besluitvormingsproces rondom de aanvraag aan democratische controle ontbeert. Nationale parlementen worden grotendeels buitenspel gezet. Volgens Nguyen en Guttenberg is de invulling van een nationaal herstelplan geen technische maar een politieke keuze. Grote lidstaten kunnen aanspraak maken op vele miljarden euro’s. Hoe deze verdeeld worden heeft belangrijke economische en sociale consequenties.

Niet alleen nationale parlementen worden uitgesloten, ook het Europees Parlement kan niet meebeslissen. In de voorgestelde plannen onderhandelen de Commissie en de lidstaten bilateraal over hun aanvraag. De enige instantie die mee onderhandelt is een commissie bestaande uit vertegenwoordigers van de lidstaten. Het Verdrag van Lissabon bepaalt dat het Europees Parlement samen met de Europese Raad beslist over de begroting van de Europese Unie. Door het Europees Parlement buiten spel te zetten en het meebeslissingsrecht terug te draaien wordt de democratische controle onderuitgehaald.

Nguyen en Guttenberg doen twee voorstellen om de besluitvormingsprocedure democratischer te maken:

• 1. 

  Nationale parlementen moeten hun aanvraag goedkeuren alvorens het naar de Commissie gestuurd mag worden.

• 2. 

  Het Europees Parlement en de Europese Raad moeten de mogelijkheid krijgen om een veto uit te spreken over een individuele aanvraag.