Het eerste jaar(tje) Tweede Kamer: Wacht op onze daden

De nieuwaangetreden Tweede Kamer heeft een rustig jaar achter de rug, met slechts enkele opmerkelijke debatten. Opvallend was vooral dat er voor de zomer een waslijst aan geparkeerde dertigledendebatten werd afgehandeld. Daar was veel meer tijd voor dan gewoonlijk.

De meest spraakmakende debatten, afgezien van die over de formatie en over de regeringsverklaring, vonden plaats in oktober en november 2017. Het eerste was dat met minister Hennis over het dodelijke ongeval met munitie in Mali. Na dat debat trok de minister consequenties uit de ernstige kritiek.

In november volgde de filibuster-poging bij het wetsvoorstel over de geleidelijke afschaffing van de zogenoemde Wet-Hillen. De opzet van Martin van Rooijen (50PLUS) en Edgar Mulder (PVV) om door lange redevoeringen tijdige afhandeling te voorkomen, mislukte.

De productie aan wetgeving was door de demissionaire status van het kabinet-Rutte II laag en het betrof tot november alleen wetgeving in de 'neutrale sfeer'. Het was in dat licht niet vreemd dat het beperkte 'aflossingswetje' veel aandacht kreeg. Naast de afschaffing van de dividendbelasting voor buitenlandse beleggers speelde er ook niet veel.

Gehandhaafde voorzitter

De alom gesteunde herverkiezing van Khadija Arib was gezien de electorale neergang van de PvdA bepaald opmerkelijk te noemen. Kleine 'aanvaringen' met Tunahan Kuzu en Thierry Baudet kan zij zich inmiddels veroorloven, omdat zij algemeen als een goede voorzitter wordt beschouwd.

Veel Dertigledendebatten

In de zitting 2016-2017 werden liefst 47 dertigledendebatten gehouden, waarvan 46 na het aantreden van de nieuwe Kamer. In 2015-2016 waren dat er slechts 13 en in 2014-2015 19. Daarnaast waren er na maart 2017 33 'gewone' debatten. Zo werd gesproken over Lelystad Airport, over het rapport over het functioneren van de centrale ondernemingsraad bij de politie en over de dreigende overname van AKZO. Vreemd genoeg werden geen initiatiefwetsvoorstellen behandeld, terwijl er in principe toch geen reden is om dat niet te doen in een 'demissionaire' fase.

Toen het in 1977 ook lang duurde eer er een nieuw kabinet was, was dat anders. Toen werden er nauweljks beleidsdebatten gehouden, maar werden alleen kleinere wetsvoorstellen afgehandeld, zoals over de herinrichting van de Gronings-Drentse veenkoloniën en over een verandering in de Vleeskeuringswet.

De Tweede Kamer aanvaardde toen ook een initiatiefvoorstel over de periodieke autokeuring. Wel interpelleerde VVD'er Gijs van Aardenne de ministers Boersma, Lubbers en Duisenberg in november dat jaar over het koopkracht- en werkgelegenheidsbeleid. Tijdens die formatieperiode vond toen tevens het debat over de afloop van de Molukse gijzelingsacties plaats.

Nieuwkomers

Behalve nieuwkomer Martin van Rooijen eiste - bijna vanzelfsprekend - ook Thierry Baudet de nodige aandacht op. In zijn eerste bijdrage in maart sprak bij Latijn, al was dat volgens ingewijden 'beginnerslatijn'. In het debat over het granaatongeluk droeg hij militaire kleding.

Dat laatste riep herinneringen op aan een toneelstukje van Teun Tolman in 1968. Dat CHU-Kamerlid verscheen bij de behandeling van de Landbouwbegroting met een groot tableau karton met daarop kleine stukjes boter en kaas. Hij overhandigde die vervolgens aan minister Lardinois om daarmee aandacht te vragen voor overproductie in de zuivelsector. Zo'n stuntje als van Baudet is dus niet nieuw.

Van de andere nieuwkomers zijn er weinigen die er uitsprongen. D66'er Joost Sneller moest het voornemen verdedigen om het raadgevend referendum de nek om te draaien en de Groningse SP'er Sandra Beckerman liet zich flink horen over de aardbevingsschade in haar provincie. PvdA'er Gijs van Dijk was betrokken bij enkele initiatieven op sociaal gebied, in samenwerking met SP en GroenLinks.

En uiteraard kreeg nieuwkomer William Moorlag veel aandacht, al was dat niet op een wijze die hij zelf graag zal hebben gezien.

Wisselingen

Het snelle vertrek van zowel VVD'er Pieter Duisenberg als van Jeroen Dijsselbloem riep vragen op, maar de belangrijkste verandering was de wisseling van de leiding bij de SP. Nieuwkomer Lilian Marijnissen maakte een wel hele snelle gang naar de top van haar partij. Als je als partij van plan bent te wisselen, dan is aan het begin van de periode echter niet zo gek.

Dat Klaas Dijkhoff fractievoorzitter werd, lag wel een beetje in de lijn der verwachting. Zijn eerste optreden in die rol was ontspannen en veelbelovend.

Afwachten

Voor het overige is het nog even afwachten op de daden van nieuwkomers als Kathalijne Buitenweg, Leonie Sazias, Farid Azarkan, Bart Snels, Anne Kuik, Jan Paternotte, Sophie Hermans en Dennis Wiersma, om er slechts enkelen te noemen.

Het echte werk moet nog beginnen.