Over 'intenties' van Kamerleden

In maart 2017 tekende Pieter Duisenberg een intentieverklaring met een bevestigende beantwoording van de volgende vraag: “Heeft u de intentie om de gekozen termijn vol te maken?” Inmiddels, is hij voorzitter van de VSNU en is hij afgetreden als Tweede Kamerlid voor de VVD. Als ik het goed heb sloot de reactietermijn voor de vacature als baas van de VSNU ergens begin maart 2017; dus zou het zo maar zo kunnen zijn dat Duisenberg bij het bevestigend beantwoorden van de vraag over zijn intentie al wist dat er een kans was dat hij zou overstappen naar de VSNU, of althans dat hij toen al nadacht over en bereid was om een andere baan te aanvaarden.

Is er nu een staatsrechtelijke regel geschonden? Nee, dit soort afspraken, ook als deze in casu nog strakker zou zijn geformuleerd als een echte belofte om de termijn vol te maken, zijn juridisch niet geldend. Is het netjes om een intentie uit te drukken wetend dat men die intentie niet heeft of niet kan of wil nakomen? Ik zou mij als partij die de kieslijst heeft vastgesteld en de selectie van Kamerleden heeft gedaan, wel bedonderd voelen.

Natuurlijk, het is ‘maar’ een intentie, maar het idee achter zo’n verklaring is ook wel helder: we willen als partij liever niet dat een Kamerlid (fluks) weer verdwijnt. En als je dan wel zo snel de Kamer uitgaat, zo kort na de verkiezingen en na het uiten van je intentie om te blijven, heeft je partij alle reden om dat niet netjes en niet integer te vinden. Dan kan een partij net zo goed ophouden om dit soort afspraken te maken; of anders gezegd: ze maken een hele heisa van de opstelling van de lijsten en leggen die op enorme lijsten aan de kiezer voor, die vervolgens niet weet waar die lijst goed voor is, want voor je het weet zijn er kandidaten/verkozenen verdwenen.

Laten we dan maar alleen de lijsttrekker erop zetten, dat scheelt papier en maakt de verkiezingsformulieren veel inzichtelijker, hanteerbaarder en maakt de telling veel eenvoudiger, en dan erkennen we dat het er niet toe doet wie er verder op de lijst staat: die zijn inwisselbaar en acteren volgens de partijlijn. Belachelijk natuurlijk, maar dan maar hopen dat Kamerleden iets langer blijven zitten dan Duisenberg, en als ze intenties tekenen, die iets meer recht doen. Zou de VSNU Duisenberg ook naar zijn intenties hebben gevraagd?