Beste minister, uw antwoord was (nog) niet helemaal goed

Historische achtergronden verstrekken aan een breed publiek is niet eenvoudig. Wat weet dat publiek al, wat is echt relevant en wat niet? Het zijn vragen waarmee ook het parlement en overheidsinstanties te maken hebben. Je wilt als organisatie natuurlijk toch wel iets over je eigen geschiedenis melden. Dat gebeurt ook. Op vragen van Tweede Kamerleden over het voortbestaan van Parlement.com antwoordde minister Hanke Bruins Slot daarom dat er óók op de websites van Eerste en Tweede Kamer en op overheid.nl veel historische informatie is te vinden over regering en parlement¹⁾.

Via overheid.nl is inderdaad veel te vinden over het verleden van regering en parlement. Enorm veel zelfs. Via 'parlementaire documenten' zijn bijvoorbeeld 2,4 miljoen pagina's aan kamerstukken en Handelingen²⁾ te vinden uit de periode 1814-1995. Na 1995 ging het jaarlijks om ca. 35.000 documenten. Filosofisch gezien is overigens ieder document een tel na verschijnen een historisch document - en dus historische informatie - maar hopelijk bedoelde zij dat niet. De boodschap is niettemin: wie iets wil weten over de parlementaire geschiedenis kan terecht op overheid.nl. Een bibliothecaris om te helpen zoeken is er niet. Dus beste burger: veel succes!

Op de site van de Tweede Kamer is het gelukkig veel overzichtelijker. Aan de hand van zes hoofdlijnen is informatie te vinden over 'De Tweede Kamer door de eeuwen heen'. Jammer is alleen dat die hoofdlijnen nogal verwarrende informatie geven. Twee voorbeelden:

• - 

  De Staten-Generaal vóór 1795 waren een overlegorgaan van de provincies. (Alsof die Staten-Generaal geen regeermacht hadden. Zij bezaten zelfs de soevereiniteit.)
• - 

  In de periode na de oorlog was de samenleving sterk verzuild. (Goh, daar zouden Troelstra, Colijn, Nolens e.a. van hebben opgekeken, want voor 1940 was die verzuilde samenleving er blijkbaar niet.)

Wel raar dat er in die hoofdlijnen niets staat over 1814, toen er een Staten-Generaal kwam zoals we die nu kennen of over 1815 toen het tweekamerstelsel werd ingevoerd. De versimpelingen op de achterliggende pagina's doen je wenkbrauwen fronsen. Maar de minister had gelijk: ook op de site van de Tweede Kamer is historische informatie te vinden.

Gelukkig is er ook nog de site van de Eerste Kamer. Wat daar staat is correct. De teksten komen mij zelfs bekend voor. Het zijn dan ook (grotendeels) teksten die PDC ('bouwer' van Parlement.com) aanleverde toen het samen met de organisatie van de Eerste Kamer in 1997 zorgde dat er een website kwam. Vandaar waarschijnlijk dat het verhaal in 1983 eindigt, hoewel bijvoorbeeld in 2003 en na 2018 weer volop werd gediscussieerd over het aan de Eerste Kamer verlenen van een terugzendrecht.³⁾ Het antwoord van minister Bruins Slot dat er ook op de sites van beide Kamers historische informatie is te vinden, was op zich juist.

Maar toch. Wie echt iets wil weten over onze kabinetten, over vroegere en huidige ministers en Kamerleden, over kabinetscrises, over het gebruik van parlementaire rechten (ook in het verleden), over verkiezingen, over de rol van het parlement bij de EU-wetgeving of over hoe actuele thema's zijn te verbinden met de historie, die moet op parlement.com zijn. Door de indruk te wekken dat die specifieke informatie ook op overheidssites is te vinden, worden Kamerleden op het verkeerde been gezet. Alleen in het biografisch archief worden op efficiënte wijze systematisch analyseerbare gegevens vastgelegd over Nederlandse politici. In andere landen wordt daar met bewondering naar gekeken.

Gelukkig was het andere deel van het antwoord op de Kamervragen beter. De minister heeft de unieke site Parlement.com en het biografisch archief nog niet afgeschreven. Zij lijkt te beseffen dat betrouwbare en toegankelijke informatie over ons staatsbestel (zowel actueel als historisch) nuttig is in een tijd van desinformatie. Journalisten, studenten, wetenschappers, bestuurders, Kamerleden, ambtenaren en geïnteresseerde burgers weten dat al. Het enige adequate antwoord is de garantie dat Parlement.com en biografisch archief kunnen blijven bestaan.

Prof.Dr. Bert van den Braak is onderzoeker bij PDC en hoogleraar parlementaire geschiedenis aan de Universiteit van Maastricht.

• 1) 

  De expliciete verwijzing in het antwoord naar historische informatie impliceert dat de minister onvoldoende kennis heeft van de inhoud van parlement.com. Die bevat immers zowel actuele als historische gegevens.
• 2) 

  De nuttige link vanuit de Handelingen naar een korte PDC-beschrijving van iedere 'spreker' sneuvelde toen de Koninklijke Bibliotheek het beheer van staten-generaaldigitaal overdroeg aan de Tweede Kamer.
• 3) 

  Het is voor de minister ook goed om te weten dat volgens de site van de Tweede Kamer het terugzendrecht al bestaat. Het op de site gegeven juiste antwoord op de vraag: 'Hoe mag de Eerste Kamer een wetsvoorstel veranderen?' luidt: 'De Eerste Kamer mag wetten niet veranderen, alleen terugsturen naar de Tweede Kamer'.