Voorlopige prognose: veel nieuwkomers in toekomstige Eerste Kamer, toename aandeel vrouwen

DEN HAAG (PDC) - Meer dan de helft van de waarschijnlijke nieuwe Eerste Kamer zal vernieuwd worden. Uit een analyse van PDC, gebaseerd op de voorlopige prognose van ANP en de 71 bekendgemaakte kandidaten voor de Eerste Kamer (PVV heeft alleen de lijsttrekker bekendgemaakt, OSF maakt haar kandidaten pas later bekend), blijkt dat de nieuwe Eerste Kamer ten minste 40 nieuwkomers zal tellen. Daar zorgt onder meer BBB voor, die als nieuwe partij meteen ook de grootste wordt met 17 zetels. De nieuwe Eerste Kamer zal in totaal 16 fracties tellen.

In de nieuwe Eerste Kamer komen ook meer vrouwelijke senatoren dan in de huidige. Er komen ten minste 31 vrouwelijke leden (44%), terwijl dat er in de huidige senaat 25 zijn (33%). 13 van de verwachte nieuwe Kamerleden zijn oud-Tweede Kamerlid, onder wie Paul van Meenen (D66) en Gert-Jan Oplaat (BBB).

Het aantal oud-bewindslieden wordt lager. Met Tineke Huizinga (CU), Edith Schippers (VVD) en en Martin van Rooijen (50PLUS) zullen er nog slechts drie oud-bewindslieden in de Eerste Kamer zitten. Opvallend is dat 30% van de nieuwe Kamerleden een achtergrond heeft in het bedrijfsleven en 8% in de agricultuur.

De traditioneel hoge leeftijd van Eerste Kamerleden is in de nieuwe samenstelling onveranderlijk: ongeveer de helft van de beoogde senatoren zit in de leeftijdsgroep 50- tot 64-jarigen; 30% is ouder dan 65. Qua migratie-achtergrond is de Eerste Kamer nog weinig representatief: vijf van de 68 bekendgemaakte kandidaten hebben, volgens de definitie van het CBS, een migratie-achtergrond.

Wat regionale spreiding betreft, lijkt de nieuwe Eerste Kamer iets diverser te zijn dan de huidige: hoewel bijna 60% van de waarschijnlijke nieuwe Kamerleden uit de Randstad komt, zijn de provincies Gelderland en Overijssel beter vertegenwoordigd (samen 19%). In de huidige samenstelling komt slechts 7% van de Kamerleden uit die provincies.

De vier coalitiepartijen zakken van 32 naar 22 zetels en komen dus 16 zetels 'tekort'. Om een meerderheid te vormen zullen de vier regeringspartijen moeten samenwerken met de oppositie. Linksom, met de gezamenlijke fractie van GroenLinks en PvdA, komt de coalitie net niet aan een meerderheid. Volt kan dan een rol gaan spelen. Rechtsom, met BBB, komt de coalitie wel aan de benodigde meerderheid in de Eerste Kamer. Beide opties kunnen tot spanningen in de coalitie leiden.

Bron: PDC, Ipsos, NOS