Raad van Europa adviseert direct gekozen burgemeesters in Nederland

DEN HAAG (PDC) - De Raad van Europa adviseert Nederland om zijn burgemeesters voortaan direct te verkiezen. De huidige manier van benoemen is niet democratisch genoeg, schrijft de mensenrechtenorganisatie in een onderzoeksrapport over lokale besturen in Europa.

De onderzoekscommissie merkt op dat burgemeesters in Nederland meer bevoegdheden hebben dan voorheen. De burgemeesters hebben momenteel inspraak in de aanpak van de coronacrisis en nemen besluiten over veiligheid en openbare orde. Die toename in zeggenschap is de reden dat de Raad van Europa pleit voor burgemeestersverkiezingen. Op deze manier krijgen inwoners directe invloed op de gemeentelijke vertegenwoordiging door de burgemeesters.

In Nederland worden burgemeesters benoemd aan de hand van een getrapt systeem. Een kandidaat solliciteert zelf naar het burgemeesterschap en wordt na het succesvol doorlopen van de sollicitatieprocedure door de gemeenteraad voorgedragen aan de Koning. De benoeming vindt plaats onder verantwoordelijkheid van de minister van Binnenlandse Zaken. De benoemingswijze van burgemeesters is een terugkerend discussiepunt in de Nederlandse politiek.

In 2018 werd een wetsvoorstel 'tot deconstitutionalisering van de aanstelling van de burgemeester' in beide Kamers aangenomen. Hierdoor is het organiseren van burgemeestersverkiezingen grondwettelijk gezien mogelijk. Om die verkiezingen ook daadwerkelijk te faciliteren moet er een wet komen waarin de details worden vastgelegd. Een initiatief hiertoe bestaat momenteel (nog) niet.

Bron: Raad van Europa, de Volkskrant