Functie elders…Laat de nieuwe informateur als de wiedeweerga over personen beginnen

Het is tijd om over alle verontwaardiging heen te stappen en het bij de doorstart van de kabinetsformatie als de wiedeweerga over personen te hebben. Zonder gene, zonder scrupules, zonder hypocrisie.

Het Binnenhof was te klein, toen twee weken geleden uit de notitie in het mapje van verkenner Kajsa Ollongren bleek dat er niet alleen over partijen en coalities, maar ook over mensen gesproken was. Dat heette ongepast. Zoiets dien je pas aan het slot van een kabinetsformatie te bespreken - tegen het moment dat er een regeerakkoord ligt en de kabinetsposten moeten worden verdeeld.

Nee, de verkenners waren helemaal niet uit de bocht gevlogen. In alle opwinding is ondergesneeuwd dat ze gewoon hun werk deden. Wie de opdracht krijgt om te verkennen welke kabinetten na een verkiezingsuitslag mogelijk zijn, moet vanaf het begin nagaan of die coalities ook op een stabiele meerderheid in de Tweede Kamer kunnen rekenen. In opdrachten die informateurs vroeger van de koning of koningin kregen, stond het er meestal met zoveel woorden bij. Een verkenner of pre-informateur is geen knip voor de neus waard als hij/zij zich er niet royaal van te voren van vergewist of een kabinet ook daadwerkelijk op voldoende parlementaire steun kan rekenen.

Dus lag het voor de hand dat het duo Jorritsma/Ollongren naging of er wel op het christen-democratische enfant terrible, Pieter Omtzigt, te rekenen viel. Dat de beoogde minister-president het al in het eerste gesprek ter sprake bracht, is helemaal niet gek, laat staan schandelijk - dat hij het zich achteraf niet meer kon herinneren, natuurlijk wel…

Zo is het altijd gegaan. Bijna een halve eeuw geleden, eind 1972/begin 1973, polste een informateur [Ruppert, latere vice-president van de Raad van State] hoe groot de weerstand binnen de AR [een van de latere CDA-partijen] tegen een kabinet onder leiding van de PvdA’er Den Uyl was. En eind 1977 hebben Van Agt en Wiegel, aan dat befaamde tafeltje onder dat befaamde schemerlampje in dat befaamde Haagse restaurant, het natuurlijk gehad over de bezwaren binnen het CDA [‘loyalisten’] tegen een kabinet met de VVD. En, om het persoonlijk te maken, tien jaar geleden liet de informateur [Ruud Lubbers] navragen of ik - eventueel samen met een paar andere CDA-kamerleden – een door de PVV gedoogd kabinet zou blokkeren.

Daarom ligt het voor de hand dat de nieuwe informateur/verkenner hoog op het lijstje de toekomstige positie van Mark Rutte heeft staan. Functie elders?

Jan Schinkelshoek, voormalig lid van de Tweede Kamer [CDA], is adviseur van het Montesquieu Instituut.