De kansen, kosten en kwalen van kernenergie. Verslag Actualiteitendebat 9 december

DEN HAAG (PDC) - “Ons huis staat in brand” zei Greta Thunberg in haar gelijknamige boek uit 2018, om de ernst van de klimaatcrisis aan te geven. “Als je hier naar de politiek kijkt, als we deze uitslaande brand even nemen, zie je dat er heibel is over de blusmiddelen”, zo stelde Remco de Boer tijdens het Actualiteitendebat van woensdag 9 december 2020, waar hij in gesprek ging met André Faaij, Tom van der Lee en Agnes Mulder. In dit live uitgezonden debat, dat werd gemodereerd door Eva Kuit, discussieerden zij over de voor- en nadelen van kernenergie als onderdeel van de energiemix die nodig is om voor 2030 de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs te halen. Het debat werd georganiseerd door het Montesquieu Instituut, in samenwerking met Nieuwspoort, ProDemos en Filmhuis Den Haag.

Volgens inleider Faaij was het toevoegen van kernenergie aan de energiemix niet noodzakelijk voor de energietransitie. Aan alle randvoorwaarden die bij deze huidige berekeningen gelden, wordt echter nog lang niet voldaan. Hierdoor zou het wel verstandig zijn om kernenergie als optie beschikbaar te hebben, zeker na 2030. Mulder en De Boer waren het hier mee eens, en stelden dat kernenergie als optie zeker nodig is. Zij benadrukten dat alleen wind- en zonne-energie de vraag naar energie niet zal kunnen dragen. De ruimte in Nederland is schaars en tegen andere opties, zoals biomassa en CO₂-opslag, wordt ook nee gezegd. Je zult dus wel naar kernenergie moeten kijken.

Van der Lee was het hier niet mee eens. Hij stelde dat kernenergie niet de juiste oplossing is voor Nederland. Kernenergie wordt alleen maar duurder, het biedt geen nieuwe verdienmodellen, we hebben amper kennis op dit terrein en de kosten van wind- en zonne-energie blijven alleen maar dalen, aldus Van der Lee. De Boer bracht hier tegenin dat er op dit moment overal subsidie voor is, behalve voor kernenergie. Als het gestimuleerd zou worden, komen de bedrijven vanzelf. Ook Mulder benadrukte dit feit, maar voegde hieraan toe dat we moeten kijken naar wat er uit het rapport komt dat op dit moment door het kabinet wordt opgesteld. Pas hierna kunnen we conclusies trekken over de kosten. Volgens Faaij zorgde met name het wachten en continue twijfelen juist voor hogere kosten. In landen als China lukt het bijvoorbeeld wel aan de randvoorwaarden te voldoen en daarbij de kosten relatief laag te houden.

Ook was Faaij van mening dat de politieke discussies en kabinetswisselingen vaak zorgen voor verdere vertraging. De energietransitie moet over meerdere decennia worden bereikt, en politiek beleid zou hier meer op gericht moeten zijn. Daarnaast hebben politieke partijen vaak geen realistische energieplannen in hun verkiezingsprogramma. Mulder en Van der Lee brachten hier tegenin dat het in de Tweede Kamer wel gaat over de details en dat er binnen de klimaatwet grote stappen worden gezet. De Boer sloot zich daarbij aan. Er is tijd nodig om goed na te denken over wat de beste lange termijn opties zijn als het gaat om de energietransitie, gezien de complexiteit van het vraagstuk. Iedereen was het er wel over eens dat er veel werk moet worden verzet op het gebied van de energietransitie om te zorgen dat de brand zo goed mogelijk geblust wordt.