Timmermans: 'Er zijn in de EU kleine lidstaten, en lidstaten die dit van zichzelf nog niet weten'

DEN HAAG (PDC) - In de eerste jaarlijkse Wellenstein-lezing, georganiseerd door de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV), benadrukte Eurocommissaris Frans Timmermans het belang van de Europese Unie als waardegemeenschap. Verder behandelde hij onder andere brexit, de Green Deal en de grootste uitdagingen voor Europa.

De Wellenstein-lezing is vernoemd naar Edmund P. Wellenstein. Tussen 1970 en 1972 trad hij op als hoofdonderhandelaar bij de toetredings­onderhandelingen met het Verenigd Koninkrijk. Timmermans merkte op dat de brexit hem bedroefd stelde, maar dat hij geen reden zag om het Verenigd Koninkrijk te straffen of vijandig te benaderen. Het liefst ziet hij dat de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk een hechte band behouden.

Timmermans schetste drie grote uitdagingen voor de Europese Unie. In de eerste plaats het omgaan met klimaatverandering. Met de nieuwe Green Deal wil de EU in 2050 het eerste klimaatneutrale continent worden. Hij benadrukte dat de Green Deal geen 'blauwdruk [is], maar een spoorboekje.' Het zet de grote lijnen uit. De demografische ontwikkelingen in Europa (en Afrika) vormen de tweede uitdaging. De bevolking van Europa vergrijst, terwijl de populatie op het Afrikaanse continent steeds harder groeit. Ten slotte, hoe zal de EU omgaan met de vierde industriële revolutie? De EU moet een leidende rol gaan spelen in de digitale revolutie, onder andere met de uitrol van een razendsnel 5G netwerk. Aan de andere kant moet de EU ook de privacy van haar burgers waarborgen. Zij moeten beschermd worden tegen grote tech-bedrijven die hun data verkopen maar zelf geen belasting betalen.

De vicevoorzitter van de Europese Commissie sprak zijn hoop uit voor de toekomst van Europa. Dertig jaar geleden hadden weinigen zich kunnen voorstellen dat Oost-Europese landen lid zouden worden van de EU. Het wonder - en tegelijkertijd - de achilleshiel van de Europese Unie is het feit dat het zo 'gewoon' is geworden. Lidstaten hebben elkaar nodig: 'Er zijn in de EU kleine lidstaten, en lidstaten die dit van zichzelf nog niet weten.' De Trump-administratie brengt de relatie tussen Europa en de VS terug tot een transactionele relatie, waarden zijn dan niets meer waard. De kracht van Europa is volgens Timmermans onze gemeenschappelijke waarden.