N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Nieuwe Europese Commissie: meer vrouwen en meer politieke variatie
De namen van de Commissarissen in de beoogde Commissie-Von der Leyen zijn bekend. Na de hoorzittingen in het Europees Parlement in oktober is het de bedoeling dat de Commissie per november aan de slag gaat. PDC, partner van het Montesquieu Instituut, heeft van alle beoogde Eurocommissarissen een biografie opgenomen in het biografisch archief. In het overzicht onderaan dit artikel is het mogelijk door te klikken naar deze biografieën. Dit artikel gaat op basis van die gegevens in op de samenstelling van de nieuwe Commissie en de achtergronden van de Eurocommissarissen. Wat valt er op?
Het meest opvallende aan de nieuwe Europese Commissie is de toename van het aantal vrouwelijke leden en het aantreden van een (eerste) vrouwelijke voorzitter. In de Commissie-Von der Leyen zijn 12 van de 27 leden vrouw, in de Commissie-Juncker waren dat er 9 van de 28.
De politieke samenstelling is bovendien veel gevarieerder dan die van de Commissie-Juncker. De jonge (28-jarige) Litouwer Sinkevicius is verwant aan een partij die is aangesloten bij de Europese Groenen. De Sloveense Commissaris is partijloos en verder zijn er nationalisten uit Hongarije en Polen. De Tsjechische Jourová is lid van een liberaal-populistische partij.
Daarnaast valt op dat de sociaaldemocraten sterk zijn vertegenwoordigd in de nieuwe Commissie, met vicevoorzitter Frans Timmermans, buitenland-vertegenwoordiger Josep Borrell en de Italiaanse oud-premier Paolo Gentiloni op belangrijke posten.
In de nieuwe Commissie zit naast Gentilioni nog één oud-premier, de Let Dombrovskis. In de vorige commissie was hij naast Juncker, Katainen en Ansip één van de vier oud-premiers. In de nieuwe komen zitten wel voormalige vicepremiers van Finland en België.
Met acht terugkerende commissarissen is er sprake van de nodige continuïteit, al zijn er wel wisselingen in portefeuilles. Europese ervaring is er door de komst van liefst elf oud-EP-leden en enkele oud-EU-ambtenaren, zoals de Griek Schinas en de Sloveen Lenarcic. Laatstgenoemde was ook staatssecretaris voor Europese zaken.
Het profiel van de commissie-Von der Leyen verschilt dus van dat van de Commissie-Juncker, maar echt betekenisvol lijkt dat niet. Nog altijd is de 'gemiddelde' commissaris een man van 56 jaar met nationale en Europese politieke ervaring en een academische opleiding. Wat de lichte accentverschuivingen gaan betekenen voor het functioneren van de Commissie valt nog te bezien.
Ervaring van Eurocommissarissen
Commissie |
minister/staatssecr. |
parlementslid |
EP |
diplomaat |
ambtenaar |
|---|---|---|---|---|---|
Commissie-Von der Leyen |
19 |
16 |
11 |
4 |
7 |
Commissie-Juncker |
22 |
22 |
5 |
5 |
12 |
Politieke samenstelling Europese Commissie
Commissie |
chr.dem |
centr.rechts |
soc.dem |
lib. |
links.lib. |
zonder |
overig |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Commissie-Von der Leyen |
5 |
3 |
10 |
2 |
3 |
1 |
3 |
Commissie-Juncker |
11 |
2 |
8 |
5 |
2 |
- |
x |
Overzicht biografische gegevens en portefeuilleverdeling Commissie-von der Leyen
Land |
Naam |
Portefeuille |
Politieke kleur |
|---|---|---|---|
België |
Justitie, inclusief rechtstatelijkheden |
Centrum(-rechts), |
|
Bulgarije |
Innovatie en jeugdzaken |
Christendemocraat, |
|
Cyprus |
Gezondheid |
Christendemocraat, EVP |
|
Denemarken |
Vicevoorzitter, digitalisering inclusief de agenda "Europe fit for the digital age" |
links-liberaal, |
|
Duitsland |
Voorzitter Europese Commissie |
Christendemocraat, |
|
Estland |
Energie |
links-liberaal, |
|
Finland |
Internationale partnerschappen |
Sociaaldemocraat, |
|
Frankrijk |
Industrieel beleid en digitale interne markt |
Links-liberaal, |
|
Griekenland |
Bescherming van de Europese manier van leven |
Christendemocraat, |
|
Hongarije |
Beleid buurlanden en uitbreiding Europese Unie |
Christendemocraat, |
|
Ierland |
Handel |
Christendemocraat, |
|
Italië |
Economie |
Sociaaldemocraat, |
|
Kroatië |
Democratie, demografie en de conferenties over de Toekomst van de Europese Unie |
Christendemocraat, EVP |
|
Letland |
Vicevoorzitter, financiële diensten inclusief de agenda "Economy that works for people" |
Christendemocraat, |
|
Litouwen |
Milieu en oceanen |
Centrum, Groenen (geen lid) |
|
Luxemburg |
Werkgelegenheid |
Sociaaldemocraat, |
|
Malta |
Gelijkheid |
Sociaaldemocraat, |
|
Nederland |
Frans Timmermans * |
Vicevoorzitter, Klimaatactie inclusief de 'Green Deal' |
Sociaaldemocraat, |
Oostenrijk |
|
Begroting en personeelszaken |
Christendemocraat, |
Polen |
Landbouw |
Conservatief, ECR |
|
Portugal |
Cohesiebeleid |
Sociaaldemocraat, |
|
Roemenië |
Transport |
Sociaaldemocraat, |
|
Slovenië |
Crisismanagement |
Partijloos |
|
Slowakije |
Interinstitutionele relaties |
Sociaaldemocraat, |
|
Spanje |
Hoge Vertegenwoordiger voor buitenlands en veiligheidsbeleid |
Sociaaldemocraat, |
|
Tsjechië |
Waarden en Transparantie |
Centrum(-rechts), |
|
Verenigd Koninkrijk |
- ** |
-** |
-** |
Zweden |
Binnenlandse Zaken |
Sociaaldemocraat, |
-
*maakte ook deel uit van de Commissie-Juncker
** het Verenigd Koninkrijk draagt geen nieuwe kandidaat voor vanwege de op 31 oktober 2019 geplande brexit.
Bert van den Braak, onderzoeker bij het Parlementair Documentatie Centrum in Den Haag, is bijzonder hoogleraar parlementaire geschiedenis aan de Universiteit Maastricht.