N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Achtergronden bij de publicatie over de ministerraad & kritische Kamerleden
Uit een reconstructie van RTL Nieuws blijkt dat er naar alle waarschijnlijkheid met opzet informatie over de toeslagenaffaire is achtergehouden in de ministerraad. Bovendien blijkt uit datzelfde onderzoek dat er door bewindspersonen onderling geklaagd is over kritische Kamerleden, zoals over Pieter Omtzigt.
Deze kwestie raakt aan het recente parlementair onderzoek naar de toeslagenaffaire, maar ook aan de geheimhoudingsplicht in de ministerraad, het inlichtingenrecht van de Tweede Kamer, en aan de verhouding tussen regering en parlement in brede zin.
Parlement.com brengt enkele achtergronden bij deze zaak graag naar voren.
Inhoudsopgave van deze pagina:
Bert van den Braak - analyse over de geheimhouding van de ministerraad en het inlichtingenrecht van de Tweede Kamer
Door de uitgelekte informatie over besprekingen in de ministerraad over beantwoording van Kamervragen staat het inlichtingenrecht (of beter: inlichtingenplicht) volop in de belangstelling. Dat (individuele) inlichtingenrecht van het parlement staat sinds 1987 in de Grondwet. Artikel 68 bepaalt:
Solke Munneke - over de werking van artikel 68 Grondwet: het informatierecht van de Kamer
De Kamer was unaniem. De motie-Omtzigt c.s.1 waarin de regering werd gevraagd te bevestigen dat op grond van artikel 68 [Grondwet] een individueel Kamerlid specifieke documenten binnen een redelijke termijn moet kunnen ontvangen, tenzij het belang van de staat zich hiertegen verzet, werd door de Tweede Kamer met algemene stemmen aangenomen. Voor wie de tekst van artikel 68 Gw leest, was dat waarschijnlijk geen grote verrassing. ‘Ministers en staatssecretarissen’, zo valt in artikel 68 Gw immers te lezen, ‘geven aan de Kamers mondeling of schriftelijk de door een of meer leden gevraagde inlichtingen waarvan het verstrekken niet in strijd is met het belang van de staat.’
Guido Enthoven - Wie bepaalt welke informatie de Kamer krijgt?
Het was het zoveelste debat over de Toeslagenaffaire. Kamerleden van coalitie- en oppositiepartijen zwaaiden met een stuk van de Belastingdienst. Het toonde aan dat tot diep in 2019 ambtenaren van de Belastingdienst hun politieke bazen bleven adviseren om terughoudend te zijn bij het toekennen van schadevergoedingen aan gedupeerde ouders. Het stuk was niet verstrekt aan de Commissie Donner en niet verstrekt aan de Kamer, hoewel daar herhaaldelijk om gevraagd was. De Kamerleden waren afwisselend woedend, wanhopig en ‘witheet’.
Careljan Rotteveel Mansveld - Begrenzingen van het inlichtingenrecht uit art. 68 GW
Met artikel 68 van de Grondwet hebben Tweede en Eerste Kamer een belangrijk instrument in handen om de regering te kunnen controleren. In de reglementen van orde van respectievelijk de Tweede en Eerste Kamer is dit artikel nader uitgewerkt in het recht van interpellatie en het stellen van schriftelijke vragen en, maar dan alleen voor de Tweede Kamer, het stellen van mondelinge vragen. Daarnaast beschikken beide Kamers over het recht van enquête, zoals neergelegd in artikel 70 van de Grondwet en verder uitgewerkt in de onlangs gewijzigde Wet op de Parlementaire Enquête.