Eén jaar Rutte III - Resultaten, uitdagingen en verwachtingen

Goedemiddag allemaal welkom wat leuk zou zetten ik eigenlijk het is een beetje uit nood geboren onder andere omdat de provincie waar ik tegenwoordig mag wonen zeeland

Daar een heel zeeuws diner heeft met allerlei mensen en de zijn nog andere activiteiten ook een als al bestuurder van nieuwspoort over heb ik ook alle begrip voor dat je zegt nou die zalen die moeten zo goed mogelijk verhuur en ik dacht wel even mee ja dan worden wij weggestopt in het restaurant maar zo voelt het ook helemaal niet meer ik vind het een ik vind dan prettige arena zo maakt het net al even de vergelijking met de oude tweede kamer en waar hans familie ooit van zijn daar kon je de eerste lucht nog ruiken dan haar beurt een zakje dicht op elkaar toe dat die nieuwe tweede kamer die ook al wat is het 20 jaar bestaat als die langer is en ja deze toch allemaal iets steriel er zomaar zich naar goed hartelijk welkom nogmaals bij dit bijzondere debat hier in nieuwspoort met dank ook aan nieuw sport en natuurlijke pontus kleur instituut en prodemos samen worden deze debatten georganiseerd en geïnitieerd

En vandaag gaan we het hebben over rutte 3 een jaar op weg we zijn een beetje vroeg ik heb het nog even nagekeken duurt nog 3 weken en dan zitten we echt een jaar maar die formatie was ellenlang weet u nog wel voordat het zover was maar goed bijna een jaar op weg laat het dan zo noemen en daar willen we het met elkaar over gaan hebben voordat we dat doen over misschien valt u op dus het staat een cameraatje en zijn is vol snoep iemand in mijn fotocamera inderdaad de achter bezig dat is allemaal voor de website en de podcast zodat iedereen ook het nog eens terug kan kijken of de mensen die er vandaag niet bij kunnen zijn het op een andere manier alsnog kunnen volgen dan weet u dat oké mijn naam eva kuit ik zei al tegenwoordig in zeeland maar ben ooit was dit ongeveer mijn huiskamer

Het toen ik ben met het oog op morgen politiek commentator was voor den haag vandaag radio lang geleden het is best wel prettig mijn beetje op afstand te kijken naar wat er hier in den haag gebeurt maar

één van onze panelleden in ieder geval is er iemand die volgens mij middels dit nou misschien niet helemaal zijn huiskamer heeft maar toch veel hier eerst denk ik tom jaméos van ik zie je toevallig net binnen komen dus mag ik over jou en ook de andere twee leden uitnodigen om hier te komen zitten hebben drie mensen in totaal vandaag een inleider dat is ruud koole politicologie

Wiskundigen en

en tom jan meeuws parlementaire

Directeur of verslaggever hoe noem je zelf eigen column monster van de ja dan kan je veel meer zeggen

Nou dan draai je hem gewoon even omdat er volgens mij maakt het hem niet uit en bouten bekers

Directeur van het wetenschappelijk bureau van de christenunie

u weet wel die kleine partij

Althans ten opzichte van die grote coalitiepartijen maar die wel mee doet deze keer welkom allemaal

en voordat ik ruud koole het woord gegeven om de inleiding te doen zal minuut of tien dure

Eindigt dan in een paar stellingen en daar gaan we met elkaar eerst hier en later ook wat mij betreft ook met u nog over in debat

Maar voordat bedoel ik dacht een kleine vragen en van jullie alle drie

Weten jullie eigenlijk nog wat het naam is van het regeerakkoord en het begint dagen dat ik denk dat hij daar wel weet schat ik zo waarin

nee

vertrouwen in de toekomst zo had je geweten ja ja

hoe kan het nou dat wij dat niet meer wist het ik wist het ook echt niet meer rode stuurt nog neet dat de meeste niet he zijn vaak ook wel van die namen die op het laatst bedacht worden we nog een etiketje van plakkertje op het geheel moet natuurlijk maar ik vond het wel een aardig oneven als

overkoepelend thema mee te nemen misschien voor dit debat en ik denk dat hij nog wel terug kan komen zal ik maar van het woord geef haar iets code ja dank u wel zo'n titel ja dat zijn van die titels die ook niet echt blijven hangen ook zeggen dat heb je wel vaker met titels van regeerakkoorden

iets met samen en bindingen vertrouwen en toekomst naar b al gauw we bruggenbouwers de vorige nacht dus ja dat is natuurlijk hartstikke goed maar die moet natuurlijk het stuk zelf lezen wil je echt weten wat er in staat dat kan aan de titel niet echt aflezen op initiatief ivm lang geen vertrouwen in de toekomst hebben sowieso

ik weet niet of de als de stellingen alle komen dat hoeft niet maar de we gaan de het idee is dat er drie stellingen uiteindelijk

Worden geprojecteerd en ik zal daar niet van een de eerste stelling ook de tweede en derde stelling iets zeggen en dat gebruiken die dat commentaar op die stellingen om zijn plaats de rutte drie na een jaar te plaatsen en die eerste stelling komt dadelijk wel was die nu niet komt die uit de tafel democratie gold de parlementaire democratie uit

dat voor de eist enige toelichting en de achtergrond is dat we vorige week hebben dat gezien het planbureau voor de leefomgeving die heeft de plannen doorgerekend

Van het klimaat beraad onder leiding van ed nijpels een groep

Belanghebbenden en specialisten die afrondt 5 tafels

Hebben gedelibereerd gesproken met elkaar en plannen op hoofdlijnen hebben ingediend en dat planbureau heeft uit doorgerekend in die kwam vorige week met het commentaar en dat was dan ga ik een beetje het commentaar van nou ja als het allemaal zou lukken dan kun je misschien het doel ook van de doel van de kabinet van co2 reductie uitstoot van co2 verminderen in 2030 met 49 procent zou je kunnen halen maar het is nog erg vaag zei je planbureau en die suggereerde ook dat die vijf tafels ook een beetje meer op elkaar zouden moeten worden afgestemd van de een de tafel to date en de handen taal to dot en ed nijpels een soort overkoepelende voorzitter

en die moeten zorgen dat dat in ieder geval wat meer op elkaar afgestemd raakt dus zou kunnen maar het is was ook gelijk erg vaag

Nou het nijpels moesten natuurlijk op reageren en dat is altijd en rasoptimist

Waarvan als je zo'n soort commentaar krijgt de kar your ik zou je oké een beetje kunnen gaan naar slimme en zowaar denk nou ja god wij ons zo ons best gedaan en het noemen ze het weer vaag maar nee hij draait het om zijn ja dat kan ook niet anders hebben nu globale richting maar nu is het aan het kabinet om te zeggen hoe je bepaalde dingen na de moet invullen dan geef ik ze twee weken de tijd voor en als dat voorbij te gaan wij weer aan de slag aan de tafels en dan komen we uiteindelijk met

Met die uitwerking die die ook het planbureau graag wil

dat zit een beetje achter die stelling de stelling dus de tafel democratie hulp de parlementaire democratie uit want wat gebeurt hier nu terug is

het is dus een regering die

begin dit jaar februari

Minister wiebes

de groep van nijpels en de zijnen die die vijf kabels en tafels heeft aangesteld om na te denken over hoe de transitie de energietransitie moet plaatsvinden dat is een gigantische hoeveelheid problematieken tegelijk die uiteindelijk ook in een heel veel wetten dus als we moeten neerslaan en dat is nogal wat en wat heeft gedaan is echt waar ik moet gewoon de kennis die in de samenleving zit moet ik eruit halen en rond die tafel zitten dus mensen met kennis ook vaak belanghebbende

Dat zijn vakbonden met de zijn natuurlijk energiebedrijven het zijn werkgevers werknemers en andere belanghebbenden die zitten rond die tafels niet moet op onderdelen gaan spreken en dan moeten uiteindelijk dat plan uit kwam nu de hoofdlijnen zijn bekend en

Maar nu heeft het kabinet dus aanzet en dit najaar moet dat dan verder worden uitgewerkt

De stelling is dat dat raakt aan een breder fenomeen brede verschijnsel dat je ook op lokaal niveau ziet is dat je tegenwoordig heel scala aan tafels hebt opnoemen lokaal niveau de lokale besturen die hebben dan bijvoorbeeld de energie tafel waar ook lokale bestuur met lokale belang hebben rond de tafel gaat zitten en kijken hoe je de energietransitie op lokaal niveau kan vormgeven en de gebeurt overal en dit is nu dus ook op nationaal niveau heb je dat

Met die met die tafels nou ja dat een regering zich met zo'n grote problematiek zich heel goed probeert te informeren en ook draagvlak in de samenleving probeert te krijgen ook informatie uit samenleving proberen kijk dat is alleen maar toe te juichen denk ik maar als je nou eens naar tijdschema kijkt het is afgelopen zomer moesten die afspraak op hoofdlijnen worden gemaakt dat was van dit voorjaar gezegd dit najaar als kabinet dan die nadere instructies heeft gegeven nadere invulling daar gaan ze dus dat uit uiteindelijk in in concrete uitwerking doen en was het plan volgend jaar moet de uitvoering van het beoogde klimaatakkoord wat al die plannen dus met doet aan toe moeten bijdragen moet die uitvoering beginnen de energie transitie is duidelijk een hele urgente zaak voor het kabinet en ja ik heb net maakt ook ontzettend haas mee

Voorjaar ingesteld hoofdlijnen najaar uitweg volgend jaar in werking treden van de plannen dat idee dat is heel ambitieus

maar als dat al volgend jaar moet beginnen die uitvoering

Wanneer de kom op de ster manier kan het parlement dan zijn werk doen wanneer kan het pannen mensen werk doen die energietransitie die brengt enorm ingrijpende wetgeving met zich mee

nou zeker weer ingrijpt in de wetgeving moet de tweede en de eerste kamer naar kijken en gemiddeld genomen bij belangrijke witte duurt dat zo'n 2 a 3 jaar maar als het volgend jaar in werking moet treden althans dat is het plan daar zou dat wel met hele hoge snelheid door beide kamers moeten zal nooit gaan lukken denk ik maar dat idee het en dit idee daarachter is dus dat moet die kamer dus dat ook vrij snel gaan doen want de problemen zou gent en we moeten aan de slag

Dat het is nogal wat als je dat wil doen hoe ik u hoe serieus is dan dat wetgevingsproces in de kamer en bovendien wordt verwacht dat als nijpels weer aan de slag gaat de komende maanden dat dat er dat hij dan met al die tafels een samenhangend pakket zal presenteren en dat zag je ook er vorige week toen naar een apples die reageerde dus op dit commentaar en planbureau en die hinten erop we doelen te zeggen van begin te er al op van dat het samenhangen zou zijn door te zeggen van het is onze plannen het is geen grabbelton je kunt niet zomaar iets uit halen en naar believen beetje eruit schoppen het is geen grabbelton

maar als het geen grabbelton is

En de plan moet onder hoge druk wordt aangenomen en je kunt er zullen tief weinig aan wijzigen als dat zo is zet je daar men niet feitelijk het parlement buitenspel of tenminste wordt daarmee het abonnements recht niet een wassen neus hij rolt de tafel democratie

de parlementaire democratie niet uit op die manier

Bovendien wie zitten er aan tafel zijn dat we allemaal belanghebbende is een heleboel groep aan tafel mat niet alle belanghebbenden zitten aan tafel hoe is dat samengesteld dat was het initiatief van minister primus

Nogmaals het is goed om kennis te nemen van al die

Opvattingen en informatie van die belanghebbende

Maar je mag toch niet hopen en niet verwachten dat de uitkomst van altijd wat daar gebeurt en die tafels als een soort dictaat wordt gepresenteerd in ons pilot we politieke stelsel is het parlement

Ze er wordt gezegd in artikel 5 van de grondwet het parlement vertegenwoordigt het gehele volk en dat betekent ook dat aan die tafels als de belanghebbende zitten ookal zou dat een mooie representatieve afspiegeling zijn van de bevolking maar goed te hebben de kamer voor zou ik zeggen

Ook al zou dat zo zijn dan nog zitten in aan die tafel belanghebbenden die ze heel sterk zijn georganiseerd en belanghebbenden die minder sterk zijn georganiseerd en dit idee is nu in n democratie dat een parlement dat het gehele nederlandse volk vertegenwoordigd dat dat ook rekening houdt met de minder krachtige organiseerde belang in de samenleving en dus niet zonder meer en dictaat kan accepteren van van een groep ook voet breed ook samengesteld zoals dat klimaat beraad dat fenomeen van die tafel democratie de past overig zin in een algemene internationale trend van wat je zou kunnen zeggen en verschuiving van macht van instituties die door de verkiezingen zijn

Gelegitimeerd naar instituties overheids instituties die niet door verkiezingen zijn gelegitimeerd

Zijn brede trend ook internationaal in het jargon heet dat van instituties met george ayreon institutions dat zijn instituties die op verkiezingen zijn gebaseerd uiteindelijk de parlementen regering die verantwoordelijk is aan parlement en instituties die dat niet zijn normen george er een institutie je ziet bijvoorbeeld in europa is dat de europese commissie die is heel belangrijk maar hoe dat nou precies zit nu niet door verkiezingen samengesteld hoe u kunt ze niet echt naar huis sturen door paar door paul een europees parlement is heel lastig nog sterker geldt natuurlijk voor de europese centrale bank

Overheids instructie europees

heeft heel veel invloed maar niet door op verkiezingen gebaseerd dat is niet altijd verkeerd het is niet die verschuiving het niet altijd verkeerd maar er is een trend dat het steeds meer is kijk dat het niet altijd verkeerd is

Iedereen accepteert

In een rechtsstaat dat wij een onafhankelijke rechter hebben die onafhankelijke rechters niet gekozen toch accepteren dat omdat je anders geen rechtsstaat kunt hebben dus ze zijn op zich niet verkeerd

Instituties overheid sinds die niet door verkiezing zijn gelegitimeerd maar is een trends dat dat steeds meer gebeurd je ziet het ook op lokaal niveau ziet ook in nederland

autoriteit financiële markten

De woning autoriteit allerlei zelfstandige bestuursorganen en dat is die trend dat

Macht invloed door de politiek soms zelf wordt weggezet naar institutie die niet onderhevig zijn aan het aan de electorale zweep van de electorale de verkiezingen zeg maar en dat is iets ook wat hier achter dat verhaal van die tafel zit je legt het is in handen van groepen die niet via verkiezingen ze is samengesteld en die geven zoveel macht althans als als als gebeurt wat is voorgesteld zo snel plannen maken heel snel d'r doorheen de kamer nauwelijks tijd en bovendien kun je draagt geen onderdeel aanwijzend wordt bijna als een soort dictator presenteert de vrees ik ik hopend dat het anders gebeurt maar dan als dat gebeurt dan zet je dus het parlement buitenste buitenspel

en dan kom ik op die tweede en de derde stelling zien wat die tweede die staat ook een beetje haaks op tweede luik rutte 3 het kabinet-rutte ziek kan zich helemaal niet permitteren om lang te wachten met belangrijke wetgeving door de parlement te loodsen

Op prinsjesdag de volkskrant deze opening het

Toch niks voor mekaar kabinet het nog niks voor mekaar kabinet en de volg dan zegt ja maakt me weinig indruk het kabinet geen pensioenhervorming geen klimaatakkoord waar we net al over hadden geen hervorming van de arbeidsmarkt

Het het nog niks voor elkaar kabinet dat dus kabinet moet haast maken eigenlijk zegt de volgens kanten bovendien

Je problemen zijn ontzettend urgent

10 niet alleen klimaat we de arbeidsmarkt belastingen er zijn de moet echt een keer iets worden gedaan moet wetgeving komen moet snel gebeuren

Bovendien zijn de volgend jaar statenverkiezingen en daarmee ook eerste kamerverkiezingen en iedereen verwacht dat het huidige kabinet wilders de meerderheid van een zetel die is ook in de eerste kamer hebben gaat verliezen nou ja dan wordt het dus nog lastiger om dingen misschien door de kamer te krijgen en dit is misschien de noodzaak om het nog sneller tunen voor die tijd een aantal wetten proberen door de kamer te krijgen dus de zijn dus een soort noodzaak om snelheid te doen vanwege de aard van de van de van de problematiek maar ook de verkiezingen van de eerste kamer die eraan zit te komen en tegelijkertijd de eerste stelling was je moet ook het kan parlement tijd gunnen om het echt serieus en goed te doen en dat laat zien een beetje klem waarin het parlementen op die of het kabinet-rutte 3 op dit moment eigenlijk zit het is het zit

Ja ik ga naar die derde stelling want dat is de dat zie je bij die derde stemming heel erg naar voren kwam die derde stelling luidt het feit dat de afschaffing van de dividendbelasting nog steeds op tafel ligt

Laat zien hoe gebrekkig de interne cohesie van het vier partijen kabinet is en

die tijdsdruk die er aan de ene kant is in de noodzaak om toch tijd te gunnen aan het parlement dat als je daarmee om wil gaan dan moet je eigenlijk een heel stevig kabinet zijn met elke duidelijk verhaal een boodschap namens het kabinet dat echte verhaal dat kabinet voor staat dat zie ik nog niet en wat je dus wel ziet is dat bijvoorbeeld die dividendbelasting dat voorstel voor afschaffing dividendbelasting stond ze geen enkel verkiezingsprogramma is wel kabinetsbeleid dat zal als een molensteen om het kabinet blijven hangen de oppositie zal de continue gebruik weet ieder voorstel om te zeggen ja er is twee miljard structureel geld dat had-ie beter aan dit zijn dat kunnen besteden en dat wordt natuurpracht als die als de kabinet in juni volgend jaar wellicht geen meerderheid meer heeft in de in de eerste kamer

Dus die oppositie zelf gebruiken en dan kun je en en het zet de spanning op op het kabinet en de kunnen daar voor of er twee dingen gebeuren was als vier partijen cabrera coalitie

Je houdt elkaar stevig vast en je kunt het solar arriveerde tegenover een vijandige buitenwereld

Het risico is dat als je elkaar stevig vasthoud dat geen enkele partij en ieder van de de de kleinere partijen geen enkel profiel mee hebben en dat heeft de pvda bijvoorbeeld gemerkt in het vorige kabinet dat is een risico te stevig vasthouden als je niet stevig vasthoud wordt het misschien wel zorgen zou kunnen dat betekent dat die zeer precair de samenwerking in dat kabinet zal blijven bestaan om de druk te staan ook nog eens van de eerste kamer uitslag belicht en dus een hier van de conclusie voor mij is dat het een de situatie van het kabinet zich nu bevindt voor interne cohesie is vrij precair het is niet stevig kabinet en of het we eind rit haalt vraag me zeer af net share it ja mag dan even klap en projecten herhaal

we aardig en ik had dat als ongeveer laatste vraag bedacht om jullie voor te leggen met kan toch niet laten we nu alvast bij jou nee treffend zitten hier volgend jaar weer om het over twee jaar rutte 3 te hebben of niet dat is dan ook die inschatting en je bent er vrij classy nadenk ik weet en echt niet zeker de dus niet bedoeld bij het vorige kabinet zag je gewoon dat ze elkaar heel stad waar twee twee partijen en die heel de kaart ontzettend steef wat de politieke leiding binnen die binnen die coalitie

Je ziet nu toch op bepaalde punten de was ook een met die die twee kinderen die uiteindelijk toch in nederland mocht blijven de verdeeldheid in het kabinet was obst was zichtbaar je ziet er bij de dividendbelasting dat plan dan zie je jouw steun het wel maar je ziet gewoon ook dat coalitiepartijen daar eigenlijk niet voluit omarmen ze gaan nou dat maakt het wel wat zwakke dus ik weet het niet ik ga dit echt af en vind je net laten bij de stelling een beginnen dan ga ik ook naar de panelleden maar die die die tafel democratie is er zit zo'n mooi noemt is dat ook

Je zit is het is het is een ontwikkeling dus het is niet typisch iets waardoor de drie of vind je het wel heel plezant voor dit kabinet er nee ik zou je zou het ook kunnen noemen het is poldermodel twee punt nul of 3 het nou hij want we doen natuurlijk dit al veel langer in nederland dat we overleggen met belanghebbenden zeker als het gaat over de arbeidsmarktbeleid daar is het al nou dan heb je nog de sociale partners en de sociale van niet wat ik echt zeggen ed nijpels is elke soort schaduwen minister met een schaduw parlement na met die die mensen die aan die tafel zit

Ja het is het breidt zich uit naar andere terreinen het poldermodel of bijna vaak uitsluit is alles klaar of je nu bereikte uit naar andere terreinen en in dit geval omdat het echt een groot het is een groot probleem de kabinet staat voor die energietransitie dat is een probleem we moeten ziet mij en dat ze dus de mensen bij betrekken is goed maar de manier waarop ze dat doen is dus is is zo gekozen dat er betrekkelijk weinig ruimte voor de parlement overblijft vrees ik en dat is het dat is de reden van bestelling ben heel benieuwd begin van deze kant water hoe een wetenschappelijk directeur hier naar kijkt van het is tuurlijk heb van deels over wetenschappelijk wij als het gaat om het trends die ook internationaal niet herkennen nog even los van de christenunie zak maar zeggen maar gewoon als op ze water ja ja ik herken ik wel veel info

En misschien nog wel ietsje breder kijk ik ben zelf wel een voorstander van polder het zal jullie misschien niet helemaal verbazen als christen unie man

Maar misschien gaan we daarin wil diep genoegen en zoeken daarin de breedte wel genoeg en dat heeft betrekking denk ik hier op op op koe een coalitie en parlement dat doen

Mijn rug noemde ook een aantal voorbeelden van hoe dat gaat in de samenleving en ik denk je wat we in in nederland in een heleboel westerse

Democratie

Zien is ook wel juist uit de holding zeg maar van die polder instituties een om de drone autoriteiten vroeger hadden we woningbouwvereniging en en en allerlei verenigingen in ons land waar hij een schappelijke middenveld om het sandria middenveld en ook dan beetje democratisch middenvelder waar je met elkaar ging polderen nadenken over besluiten die je moest nemen ook een beetje oefening wat betekent dat compromissen sluiten zoeken naar een groter verhaal dat je dan toch

Bind en

ja die de ik zie ook wel die die die teloorgang van het zeg maar dat dat hij de democratische middenveld het poldermodel waardoor die plekken waar je dat gaat doen af en toe

Dreigt te ontsporen omdat het een omdat het niet meer aangehaakt is bij de in de in de in de verwoorden geworteld is zeg maar in een in een in een in een breder dubbel kruis is er een nieuwe de mensen die een u toevoegt en want jij gaat het vooral mee aan heb ik er althans als ik het goed heb begrepen om het feit dat het parlement het democratisch gekozen orgaan de volkse tegenwoordig dat die eigenlijk steeds minder te zeggen krijgen zeker ook nog eens vanwege die squeeze zou zeggen die snelheid ja en mijn hut en dat vind ik ook een belangrijk tweede punt want werd volg mij in het parlement omgaat in een parlementaire democratie gesprek is

zoals ik dat zie en misschien ben ik daar ook wel weer typisch christenunie man maar dat is toch de plek waar je vanuit je diepste principes overtuigingen de dingen die je omheen ziet waar de norm mensvoort

In gesprek gaat met elkaar over het goede in samenlevend het stof een beetje het grote verhaal nou weet ik dat we allemaal een beetje ik had bijgewoond gebaren afscheid hebben gedownload zal zeggen als dat de politiek gaat of of nummer ik denk toch dat het in de kern daarom gaat het je samen zoekt en ik denk dat bij de grote vraagstukken ruud begon met duurzaamheid nou we raakten levend en vluchtelingen vraagstuk

Het nieuwe vraagstukken van economische ongelijkheid macht van kapitaal tegenover arbeid

veiligheidsvraagstukken volgens mij hebben we in ons land en en überhaupt in de wereld in het westen ook behoefte aan wel verhalen die ons binden maar en daar galet is dit kabinet want we hebben hebben we beoordelen niet maar wat de aanleiding is dat dit kabinet rutte 3 bij dan ook als christen unie in zit voldoet het kabinet dan daaraan hebben we die verhalen voor ik mis loopt en ik merk dan dat het polderen snel gaat op het niveau van beleidsmaatregelen

En minder naar dat zoeken een van die vergezichten je ziet al die je kunt een soort verplichte inleiding bij een regeerakkoord en dan wordt het een keer gezocht maar wat mij betreft zou dat de zou dat veel meer mogen ja tanja nieuws tot nu toe geluisterd

ik zou best bij nou ja ik ik even heel snel hey ik kijk ik geloof persoonlijk met dat klimaatakkoord dat het dat er althans zoals de afspraken zijn gemaakt dat er een kans op een democratisch tekort

Nagenoeg

uitgesloten is na domweg omdat in het geer akkoord is afgesproken en tot nader order moet ervan uitgaan dat dat zal werken

Dat het kabinet en dus de camera's woord heeft dus wat is er al hij onderneemt als bedenk

eens een hele poos uur afgesproken ik zal jullie dan niet meer vermoeden maar uiteindelijk heeft het kabinet in het geeft de coalitie in het geert wordt het het recht dongen om

Wanneer net als met zijn voorstellen uiteindelijk komt om die het veranderen en naar eigen inzicht

aan te passen en overigens heb ik er een aan te nemen dat al komende vrijdag een voorlopige reactie op het voorlopige akkoord want zal me voorstellen ingewikkeld en oorlog elk jaar waarin je zult zien dat dit kabinet eigen keuzes maakt die anders zijn en wat te zeggen heeft dus ik weet niet of daarna is een groot punt ligt maar ik kan me vergissen en op het shirt van de grote verhalen ja kijk dat is de vision ging en dat is populair bepaalde partijen heel populair niet eerst unie

En volgens mij is dit het probleem daarvan iedereen wil visie boom hebben tegenwoordig 13 partij in de tweede kamer en het effect is dit als een partij met een visie komt of een kabinet met een visie komt vind de genen de aanbrengen van de visie 12 partijen in de kamer die daar bezwaar tegen gaat maken met andere woorden we hebben door de versplintering van de politiek van de democratie hebben eik een situatie gecreëerd waarin het volstrekt onaantrekkelijk is geworden voor grote spelers in de politiek oorlog met visie te komen maar is toch heel slecht nieuws nou ja dat kun je slecht nieuws ik schijt ik probeer te schetsen hoe het komt dat het zo is nou misschien op dat omdat eerste punt van ja herstel want het eerste punt van is er wel zo'n democratisch tekort

Het komt bij het kabinet met mijn mijn verhaal dat er op dat het parlement niet het kabinet

Parlement buitenspel wordt trimmen zullen er maar ik denk ik als kabinet wetgeving voorstelt categorie zolderkamer en natuurlijk maar de vraag is dus of die wetgeving die uiteindelijk natuur en de kamer moet nu reageert het kabinet tussentijds niet de kamer en dan gaat het gaat hem en toe ga hadden dat de kraan en dan gaat in de kamer maar als het de die snelheid moet hebben die het we hoogte hebben volgend jaar in werking treden aan als het mijn voor inzicht is van het is zo ingrijpend

Dat het ook ingrijpende wetgeving zoals nodig zal zijn en dat jullie tijd voor daar moet je de tijd voor hebben en dat bots met elkaar en dat betekent je kunt zeg ja maar dan is het zo in de coalitie en daar zijn die voor die coalitiepartij de bij betrokken

Maar dan niet glenn er in de zaal maar in in monistische cirkels maar de oppositie ogen en helemaal niet en ik denk bij zulk soort zaken moet je zorgen dat ook al heeft u oppositie de minderheid moet wel de gelegenheid hebben om serieus alternatieve eventueel te bedenken of plannen om armoede te steunen wanneer voor de tijd te hebben om dat te doen dat bedoel ik met het gevaar van het buitenspel zetten van de drama carrière i ik ik weet niet waar ik ben waar heeft net als iets gezegd over dat het volgend jaar ingaat maar iedereen kan zien dat die planningen over met die klimaatmaatregelen

Nee het is niet ijdel sortering heeft het gezegd bij de instellen van kabinet het moet in werking treden in 2019 ja nou kijk de uit het uitstel dat nu al dit is gecreëerd maakt het nou ja weet je het is een hele oppervlak om uw eigen halve in ieder geval haken ik heb die tijd ik ga ik ben in hun van dat democratisch tekort en ook kijk die planning dat die overhoop ligt dat duurt nu al lang zien dus heb ik maar goed als dat de puntjes heb je gelogen verkondigen maar als we dan maken we laten we dan wat brede maak wat het punt is ook een of er druk je met ook nog eens vier partijen en toe eens een coalitie niet alleen sowieso om bij hem met door steeds meer op tafels te gaan doen tot met name de minderheid de oppositie

Nog verder aan de kanten dat oppositie toch ook bij onze democratie gehoord maar ik zag ook dat kunst ik oprecht niet hoe dat kan als jij inbedden je komt

Hexel klimaatbeleid is ingewikkeld maar de een groot ding dat is er is nu een file en een financiële regeling op economische zaken voor steun aan alternatieve energie in het kamer klimaatakkoord kia is een reden om aan te nemen dat hij wordt omgezet in een co2 ging ik nam een techniek zeer belangrijke zou ik een wetswijziging

Die moet naar de kamer daar kijk ik het persoon wie je dat ook bedenk welke tafel of welke kamerfractie of welk kabinet door bedenkt dat moet door de tweede kamer dat kun je niet van alle werken comptabiliteitswet je kan niet zomaar een maaltje erin jassen dus ik kijk de aanname dat hier de democratie het niet de spelregels van democratie niet zullen worden nageleefd zien totaal niets van hem en nogmaals ik zeg niet het gaat natuur naar de kamer gaat om op de tijd de kamer niet uit gewoon beide kamers voldoende tijd heeft om bij zulke ingewikkelde wetten om zelf experts te horen zelf vraag te stellen met mes met de oppositie ook een kans te geven daar gaat het om je noemt dit gaat holding heen nou ja dat de race risico's van uitholling ja kijk als als we nu al vanuit stellen dan daar ben ik dus zou ik zeggen nou dan krijgt kan weer tijd en dan dan is er dat is waar maar het oorspronkelijke plan was heel snel omdat de materie vraagt om sneller ingrijpend snap ik ook ik ben ovens vindt op zich prima dat ze breed om zich heen informatie inzamelen maar er zit de spanning met die met verantwoordelijkheid van parlement wat de ruimte moet klein en ik hoor een nieuw van die kant tom eandis het jaren is gewoon geen ruimte voor in deze tijd maar het dat brede verhaal het verhaal waarmee je de mensen die uiteindelijk allemaal moet gaan stemmen die je enthousiast wil maken waar je draagvlak bijbel vinden vertrouwen dat woord om maar wie heeft gebruiken en vertrouwen in de toekomst titel van het coalitieakkoord zorg dit nou voor vertrouwen als je niet met een verhaal komt maar wel heel nou ja bijna technocratisch mijn woord even het via tafels belegd en en via instituten en niet via de gewortelde jeugdgroep en ik zie er wel ik zie de dus kansen en vanuit mijn rol blijf ik maar zeggen want want wij nu al gisteren die niet hebben het al stage zeggen dat is juist dat iets van onze partij zou niet carola schouten daar meer in kunnen doen om wat te noemen of vanuit de kamer gert-jan sevilla

Nou ja weet je ik zit hier niet om reclame te maken voor zeg maar de in solide voor mijn partij maar ik ving carola wel iemand die le die die ook bezig is met zo'n vergezicht ze is niet van met een hem we leren landbouw voorstel gekomen om mensen noemen als als een je redden en dat is ook de vervolgvraag naar de stappen maar ik vind het eigenlijk wel een hele mooie volgorde en het is natuurlijk al heel makkelijk om te gaan sombere ervan kar die te mag niet in ik komen persoonlijk ook geen kabinet herinneren waar we niet met ze alle langs de zijlijn stonden het einde te voorspellen tussentijds einde

Droid ook een beetje volg mij bij het nederlandse stelsel hebben we hebben vaak een coalitie met een nipte min meer een meerderheid dus de de minderheid kijkt al is dit mijn club nou de mensen die dan op de coalitiepartijen hebben gestemd die denk ja ja ja het zijn ook allemaal compromissen dus die kijken ook vond kan ik daarbij aan haken dus kabinet zijn om een bepaalde manier op achterstand

En dat maakt het ook altijd wel heel makkelijk om te gaan zitten sombere en zure

Maar ik zie dat ik was een als een uitdaging steeds om op zoek te gaan naar dat vertrouwen nadeel ik deel dat gesomber van tom jan van ja dit de de ons ons versplinterde parlement daar is het gewoon niet meer mogelijk om het over die gewoon een kanaal te helpen met je kijk de tijd van een verhaal met hoofdletters en accenten die is natuurlijk voorbij en ik vind ik zie daar ook wat de charme van een want volgens mij is dat niet de werkelijkheid waarin mijn leven ooit geleefd uitwijken

Ze zijn altijd aan het zoeken naar goede stapjes in de praktijk

maar waarom zou dat niet kunnen nu ik zie dat heel moeilijk in en ik zie ook mensen die dat doen om dan een keer bij buiten mijn eigen partij te we het te wijzen ik vond dat bijvoorbeeld de de pvda dat in de vorige coalitie

Ook echt probeerde en ik vind dat de meest interessante parlementaire debatten waarop waar waar het gaten over wat voor land willen we nou eens zeggen was dat betekent dat het laatste algemene beschouwingen zou ik de eerste algemene beschouwingen van dit nieuwe ander met met het nieuwe kabinet vanuit de kamer hebben we daar nog iets van ik minder klaas dijkhoff toch een poging deed om het liberalisme nieuwe dacht

ja ik vond die anoniem frankrijk hele in de straat ivoor hoe het werkt en dat staat niet in de weg van dat je idealiter een ander dat je het dat je ideaal ander zicht maar hoe het nu werkt dus dit kijk al die die begint bij de coalitie de vierde de coalitiepartijen hebben geleerd van samson dus die hebben andere afgesproken

Je we gaan niet brave het kabinet napraten we gaan allemaal naar de eigen verhaal of allemaal van die reden zijn de 3 en 3 van dit behalve dan de vvd zelf turk met mark rutte maar de de drie lijsttrekkers zijn ook in de kamer gaan zitten hoe heeft dat enig effect nou wat en wat wat is het effect hiervan andere staat ie die

Coalitiepartij die zijn niet bang voor om openlijk conflict met elkaar te

En wat je dan ziet is dat die partij dat was dat uiteindelijk hij krijg je daarmee 4

eigen coalitie verhalen dus niet de coalitie

Als zelfs tante en die tijd is daar genoeg aanwezig in de debat en vervolgens krijgen 9 de eiger oppositie verhalen en ja misschien bang te pessimistisch dat wil ik beslist

dat zou zo zwaar ik denk zelf dit volgens mij creëren breng je dan zoveel eigen verhalen dat er niet al te geïnteresseerden burger

Denkt ja

wat is nou eigenlijk de big picture hier check je eigenlijk over prikkel je de politiek matigen interesseerde kiezen waardoor die afhaakt dat is ik vrees dat dat defect is oké en dat is wel bij dit kabinet meer dan bij voorgaande krijg ik heb je ik heb dus je hebt we hebben burger perspectief wil de swb komt elke drie maanden uit dat dat dat stemt dat dat hier dat behoefte gemoedstoestand in nederland en de stop afgelopen de afgelopen aflevering dollen rijdt zonder hoe voel ik echt een fossiel in detail een kerk het

De waardering voor de politiek zal de symbolische meten zij hun laatste het moet even één ding bij het en geladen meetmoment was tussen begin juli en begin augustus hadden ze waardering van politiek gemeten

De waardeer voor de politiek in die periode was de hoogste

sinds de sep dit onderzoek doet

Dus u gaat het gaat voortreffelijk wat wat gebald had wat voor politiek nieuws hadden we tussen begin juli en begin augustus niks hey en ja en dus ook geen conflict geen eigen verhalen geven halen en die kijk dat is het stuk het rhino om groot misverstand waarin veel politici leven die denken dat was zij iets gaan vertellen dat dan de belangstelling toen in met dat is geen gegeven

jaar naar dus ik zo kut het t hagen tussen waar de scp heeft het van de zomer gemeten en het was hoger dan andere maar door de wijzigingen waren niet zoveel van de onderzoekers eigenlijk hadden moeite om een nieuw verhaal te vertellen basis van die cijfers antwoord ongeveer hetzelfde beeld er voor het nam inderdaad is toe en dat had je kunnen uitleggen jas in de vaart frappant

Maar tegelijkertijd wil een kiezen natuurlijk wel ook geïnspireerd worden door politici en en dat kan alleen maar politie en overtuigend verhaal houden of naar links of rechts of een ander verhaal is naar toe aan zegt als ze met als als en die vier partijen het coalitie met een eigen verhaal komen en nog een stuk ja we hadden we in de andere partijen we hadden een ja of het aantal daar nou zo toe doet weet ik niet denk de kwaliteit van de te halen begin jaren zeventig zaten er ook 13 partijen en en en parlement dat we hadden de tijden wat van polarisatie heftige botsingen en zo ik zeg niet dat dat ideaal was maar door daar werd dat dus het aantal is is is is niet is niet het verschilt grote verschil is dat er geen echt grote partijen zijn dat voor kabinetsformaties lasten liep de minstens vier nodig en dat leidt tot allerlei

Voor onze actie kosten heter dan de naam maar

kiezers wilde uiteindelijk als ze hun stem weer uitbrengen na een bepaalde periode of weten van nou waar staat die partij voor het programma maar ook hoe hebben ze het gedaan rijbewijs ook mee en dan willen ze kijken of die partij overtuigend is geweest in verhaal en in prestaties en dat dat doe je het beste aan de hand van een verhaal als het als die kiezen dat verschil niet meer ziet ik denk dat dat ook wel gebeurd is het wel al decennia niet een recente maar zegt dan dat de partijen gaan steeds meer op elkaar lijken

Ja hoe werk democratie dus altijd onvrede de samenleving die onvrede moest gekanaliseerd worden bijvoorbeeld als niet even met kabinet te stemmen oppositie pop en op schietpartijen wel eens met het kabinet stem die vooral op een kam regeringspartij maar als dat allemaal op elkaar gaat lijken en je hebt onvrede waar moeder naar toe anders dan thuis blijven om naar de extremen en of dat nou goed is voor de democratie weet ik niet hier toch wel degelijk toch wel verschillen van mening nodig in goede verhalen verteld die mensen enthousiasmeren en overtuigen om een stem uit te brengen en ik ik denk van ja zit het erop te wachten ik denk dat kiezen wel degelijk geënthousiasmeerd kunnen worden door verhaal dat zijn niet met u de 19e eeuwse grote verhalen we er zijn op met je grote verhalen vreselijke dingen gedaan in de randall ook de geschiedenis dat niet maar geïnspireerde verhalen of vanuit je eigen ogen uit haar invalshoek wel degelijke denk dat behoefte aan is in een bij zijn wel ook koppelen aan ook prestaties resultaten hen wordt alleen een verhaal dan kan je een tijdje mee doen maar uiteindelijk moet je ook wel iets laten zien denk ik als kabinet zeker

En de vraag is dat ze daar in die tweede stelling gezien het feit ook dat de statenverkiezingen aankomen

Kans nieuwe groot lijkt maar je weet nooit hoe het tegen die tijd is over durft ook nooit meer hart te zeggen maar het zou zomaar kunnen het eerste kamer dan geen niet meer op en de dat kabinet daar nu van niet meer op een meerderheid kan steunen

Bereikt dit kabinet dan überhaupt nog wel wat resultaat als doen veiligheid en innovatie gaat als het gaat om de arbeidsmarkt en en de krachten die er is als het gaat om het klimaat dat dat is jouw inschatting ja nou ik vind dat ergens ook charmant dat we in dit land gewoon moeten zoeken note re de meerderheid en dus dat gesprek in moeten en is in de meerderheden mijn ja precies je kunt en kijk voor mijn kleine partijen heeft dat de afgelopen tien jaar ook bijzondere kansen geboden

maar ik zie dat hier ook wel in en en als het en ik denk dat juist in die setting het ook nodig is met elkaar na te deken over hele ingrijpende vraagstukken

waarvoor we staan he begrijp me goed het is niet alleen maar om een kiezen te inspireren of een soort van wat werkt het beste in die in the scp monitor

Volgens mij hebben te maken met een paar grote sociale kwesties om bepaalde manier nog die aloude sociale kwestie hoe werkt dat met de de macht van ik gebruik maar even die alle marxistisch termen kapitaal arbeid de duurzaamheid

Duurzaamheidsvraagstukken

migratie en daarachter wegkomen met ook de vraag naar onze identiteit en integratie

en die zet de volgende onze samenleving bijzonder op scherp en we komen aan het eind van de rit bij de dividendbelasting wij lily in hou ik

Komen elke keer daarachter van al jouw baby een ingrijpend vreselijk in de doet ergens heel veel pijn maar als we in de politiek verzuimen om samen te zoeken naar dat grotere verhaal naar dat gedragen compromis en samen denk ik vreselijk op 8 sander hem dan toch nog iets goeds over 19e eeuw toen zegt en dan was de tijd van de grote verhalen maar eind 19e begin 20e eeuw zijn ook een paar grote heb pacificatie zoals dat toen een socialistisch compromissen gesloten

10 denk ik het land ook wel echt verder hebben geholpen voor loafer lang en is dat een beetje wat je in die verhoogd misschien een verwacht dat dit kabinet zoiets gaat doen of je hoofd hoop een hoger niveau ja ja dat ik moet voorzichtiger uitdrukken en vrouw hopen en toen men meer suzie hebt problemen als dit kabinet straks niet meer op en neer net steunt op zeg je achter wordt nogal de interessant voor altijd interessant voor zover commentator denk ik moet er weer prachtig beroep klaag niet over

Ja ik mijn rolde zich duidelijk dat ik niet optimist van de middag hoort en dat dat accepteer ik kijk ik denk eigenlijk dat dat er

dat er een paar bij de genoemde en ook onderschatten fouten in de conceptie van dit kabinet en één daarvan is deze

Kijk dit kabinet heeft heeft net als de als de voorgaande

geanalyseerd je hebt de polder nodig om iets te bereiken dat kan dat dat is nodig om pensioenen

Op arbeidsmarkt en in zekere zin een nieuw soort polder bij klimaat dan moet je bij je personele bezetting daar even over nadenken

Voor sociale zaken die de hervorming van de arbeidsmarkt in de pensioenen op

De oven op zich heeft

te nemen is wouter koolmees gekozen gaan staan titel als min is die stoffen d60 en die heeft een d60 is nu eenmaal geen bolle partij dit deze de keuze van komen is die over zo voortreffelijk minister is dan wil ik niets vanaf doen

had heeft een by force I wou te weten alles van die zat erbij

Kijk de keuze was geen ik ging niet vanzelf want er waren twee andere partijen met een nagenoeg openbare belangstelling voor die baan de eerste als halbe zijlstra die vond dat dat gepolder eindelijk is afgelopen hoe zijn rivier af en toen had je carola schouten

Als het kabinet als die vier partijen en dat laat hij zien hoe moeizaam dit hele ding werkt tot het het verstand hadden gehad om even na te denken over die hervormingen these wilder pensioenen arbeidsmarkt en ze hadden de moed gehad om carolusschool accel de zaak het maar ik dan was dat voor vakbonden met name optisch veel aantrekkelijker geweest om met dit kabinet de zee te gaan dit is gewoon echt een vrij grote fout en die hebt gemaakt is kun je niet meer interesseren en die vakbonden

Ik zeg niet dat er nooit een pensioenakkoord komt maar het duurt verdacht lang en

ja hier die foutjes gemaakt maar het zijn er gaat ook een beetje voor de klimaat minister toe nou daar ben ik wel eerlijk gezegd nog niet uit oké ik word en laat dat hij spannende hij een vvd'er heb die daar die daar zit ja maar ik de ik-ik-ik de race lazet wat brief ging geweest dat er hij dat het allemaal vertraagd zo zijn er zo een ik heb de in de war ik weet het gewoon niet ik ga ik zeggen onder voor ik heb de indruk dat dat die vertraging wist het mee zou kunnen vallen ik volgens mij gaan we vrijdag dingen zien die we niet helemaal verwacht hadden een paar weken geleden en het cda gaat daar gewoon mee akkoord dus

Jammer dat komt dat heet dat dus wel uit te leggen ze op niet ingewikkeld klimaatbeleid

2030 1050 en dat leert je vrijwel automatiseren van de financien jaar in tot een meer 2020 en 21 zijn de uitgaven wel nog niet hoger het is dat eieren kan je we leven toch

Ik vind als we hebben de christenunie wil stappen maken zoals tom klimaat ja natuurlijk en duurzaamheid tuurlijk ja maar ik zit nog de luis van de nevian en en dan de ik ga toch dan even dan spelen we pessimistisch optimisten het heeft ook een demon tnt fout bij de heb er bij de personele samen ja en dan en dan ik vind natuur prima als lofredes op mijn partijen genoten worden gehouden het ging heel fijn zeker zoals geen lof rijden lofrede maar een kille kill aan olie

maar dan even over een andere partijen ja ik heb me vol gelach nee meneer we hebben en we hebben laatst een lezing gadver minister k eerder van minister blok die was informeel en die zorgt voor ietsje meer rumoer van balmiest a die haaks op elkaar en ik vind heel mooi alles op hetzelfde département als in het parlement gewoon

lekker

Gestreden wordt een en en de verschillende visies een beetje bots maar ik vind het ook wel heel mooi en de bedrijf ik toe uitdagen als in een kabinet gezocht wordt naar dragen visies en hebben botsingen gezien maar neem een minister blok ik blijf hem als laten we zeggen een optimist van de middag toch wat uitdagen dat is ook de architect gewezen van van het woonakkoord toen de tijd en de eerste die ook in eerst kamer met minderheden

Ging onderhandelen en dat van de grond kreeg en een woning werd ik bedoel volgens mij hebben is het land geleden dat we net hebben gehad die zo breed is aangenomen vvd tot met sp

waren er mee akkoord en die kwam van blok vandaan dus ik blijf ik ik later uit jaar ging er nog even staan zeg heb je punten helemaal tussen als het gaat om k en blog die op hetzelfde departement zitten met bijna nou tegengesteld aan wat dit hier naast me eens dat dan juist interessant en boeiend van ons op je hebt wij niet zo lang dacht van ja ik vind dat jammer en en tom jan zeg dan tegen me jong maar vind je bent veel te optimistisch en dat kun je ook gewoon niet meer verwachten kijkt naar de personele bezetting beetje hopeloze zaak en ik blijf dan een beetje optimistisch en deze mensen toch ik geloof dat zit in zich hebben en ze gaat een beetje uit ja ik moet even voordat ik het publiek in ga wat was mijn zijn dagen zijn er best van aantal vragen opmerkingen heb ik zou het gevoel nog even nu ook die derde stelling de bij betrekken in ieder geval hè als het gaat om de dividendbelasting om je eigen als voorbeeld weer goed dat stuk het meest in het oog springende

Voorstel van dit kabinet waar ze volg mij met z'n allen heel veel last van hebben we kunnen we toch hier wel met z'n alle concluderen

En je zegt het zegt ook iets over de gebrekkige interne cohesie de hadden het er net al een deur over maar wat zijn dan nog meer struikelblokken want die die slim belasting gaat een keer ja al of niet afgeschaft worden weet ik niet maar nou ja kijken het komt onder druk te staan met met de verwachte voor ze het verwachte verdwijnen van de meerderheid in de eerste kamer ik denk dat daar een en dus in dit was ook de vraag van of te kunnen ze doen

Dat zit dit maakte druk groter en de andere kant we hebben natuurlijk iedere situatie had bij je terug dat een kabinet geen meerderheid in de eerste kamer had en wat je ook van het kabinetsbeleid vond maar ze kregen wel een aantal grote wetgeving sub-projecten door het parlement inclusief de eerste kamer dat deden ze met akkoord te sluiten met oppositiepartij

Onder andere in deze partij ik zou voor zijn dat moet kunnen niet vaste oppositiepartijen ik heb ontzettend geërgerd aan het begrip van de heb je hebt de constructieve oppositie en en de andere positie oppositie die niet meedoet met de te geven en niet zo'n akkoord sluit maar wel goed doordachte alternatieven voor het regeringsbeleid formulier reden weg gezet zijn ook is ook constructieve oppositie en dat hoort in een democratie maar je moet ook echt alternatieven bieden voor het regeringsbeleid wil de kiezer iets te kiezen hebben en buma nu gebrachte ze allemaal toen werd idee die niet mee met die akkoorden het cda en die werd verweten

Met verantwoordelijkheid vakantie te zijn waarvan je doet niet mee en dat vind ik dan heb je echte verkeerd verkeerde opvatting van demotie je mijn hoofd in een democratie is natuurlijk de regering moet kunnen regeren mannen

Oppositie moet alternatieven kunnen aandragen redelijke opposiet me echte alternatieve schreeuw oppositie hebben we niks aan mijn redelijke op ritueel en dus als een minderheid komt en je doet wisselende opposities prima maar dan wel zou ik zeggen via compromissen van de ben met pacificatie 1917 ben erg voor het kan ook niet anders in de in een land als nederland alleen maar politieke minderheden zijn dat je compromissen sluiten maar ze iets anders dan al van tevoren al die yolo is helemaal dicht naar elkaar kruipen zodat de kiezer niet meer weet wat het verschil is maar de grote vraag dan nog wel voor het naar de zaal ga is dit kabinet dan het uitgelezen kabinet dat de hand gaat uitstekend als ze zelf had wel hebben gezegd naar die positie en andere wat maar wat niet zo ervaren is niet van tijdens de algemene beschouwingen al zover ik heb kunnen volgen was dat nou niet echt de uitkomst tom jan even jouw inschatting doel is de oppositie nog wel genegen om dit kabinet aan aan welk welke meerderheid dan ook te helpen nou ja kijk weet je de de grote deal

Al in rutte 2

tijdens cup 2

Kwam tot stand in het najaar van 2013

Na algemene beschouwingen waar je de hele oppositie klagen over het feit dat het kabinet geen zou geen idee geen detail je wilde regelen met oppositie dus juichend je of die algemene beschouwingen hier een goede indicator zijn er zijn workshops of ze en ja ik kijk eens ze liever politici die die weten oppositiepartijen eigenlijk altijd te binden dus ik zou ik zou er echt niets wat voor zeggen dat die gaat lukken maar ik eet het problemen soms mij veel meer met deze coalitie dat zij in thea onvoldoende cohesie hebben om als groep naar buiten treden omdat eigenlijk voor duurde in die eindeloze coalitie overleggen bereiden stijl telkens weer blijkt dat ze het nagenoeg dat ze zelf niet in staat zijn commissie te vinden dat is als ik het zo hoor wel iets wat jullie met z'n drieën ook echt en soort algehele gevoel

Nou ja ik kijk ik ik lees altijd de stukken van tom jan het plezier

Ik herken niet altijd de others on zegt dat nou op dat altijd zeiden symbool coalitie hoor je altijd de boel lijkt altijd als je zo op de krant afgaat bij een opknappen en de sfeer is niet om te harden en als ik dan classics

je zat er bij ik zit er niet bij maar ik loop net zoals jij vaak in die wandel gewoon rond en ik ik proef niet altijd hetzelfde

Mijn pleidooi je richt richt je vooral op zoek die cohesie niet alleen maar hangar niet alleen maar vast op die op die uit duidelijke afspraken die beleid maatregelen maar ik vind deze coalitie juist zo interessant omdat

seculier gelovig

Links wat meer bij elkaar zit

en ik zie dat als een kans en en zou die meer willen benutten oh kom net iets meer angst aan ze zijn een jaar op weg en ze hebben hem in die zin nog niet voldoende benutten dat hoor ik je dan wel zeg dit niet om heb heb ik dat even te pakken wie wil er reageer mevrouw ik ga eens kijken of dat lukt om buiten kom ik hier een klein stapje tussen nog zetten gratis

dat is je belde gaat best geen bruggen de ook nog vast houden ze gaat zo proberen fitgoed

Ja pak hem maar even we de dit is hopeloos als ik hem a belgisch aardig krijgt zal heel voorzichtig jou zijn

Ik heb geluisterd naar de drie leden aan tafel en ik heb aan u alle drie een vraag

Gezien uw indring

is het niet een veel beter idee om in het kader van klimaatverandering

Klimaatadaptatie en

energietransitie

Om het gehele problematiek te leggen bij de wetenschap de techniek en juist niet bij de politiek omdat

klimaatverandering houdt ook geen rekening met de politiek klimaatverandering overkomt ons en daar moeten wij ons zeg maar technisch tegen twee estelle op inspelen

Daar kunnen wij een aarzelende politiek zonder visie en

Elkaar punten aanpakken kunnen we niet gebruiken dus vindt u het niet een goed idee om daar buiten de politiek te halen en dan proberen wat voor komend weekend hele klimaat discussie gaan nou dan gaan we niet doen maar de vraag is moet je niet me ze dus eigenlijk nog verder gaan dan wat we nu wordt gedaan en dus nogal een tafels die dan weer terug rapporteren maar ik vind het geen goed idee het de problematieke ze ingewikkeld je moet dus alle expertise die in de wetenschap aanwezig is benutten als politiek in moody naar je toe halen er ook census goed goed iets maar uiteindelijk zijn zullen er ook altijd keuzes zijn de ook de wetenschap is niet eenduidig van der komt alleen maar dit uit als dat er zijn ook keuze en dat de keuzes die als ik als het hele belangrijke vraagstukken zijn die de maatschappij als geheel raken

Die liggen bij de democratisch gelegitimeerde politiek daar hoorde te liggen en mijn vrees was of de genoeg tijd voor was maar daar hoort het te liggen en dan dan heb je natuurlijk ook al de kritiek hebben jouw pad de politiek het kortademig een korte termijn denk alleen naar de volgende verkiezingen voor dat is allemaal mogelijk en die kritieke zwaar desalniettemin zul je toch moeten zeggen en dat is ook de verantwoordelijkheid van de politie dat ze zeer serieus nemen de problematiek zeer serieus nemen de inbreng van experts

Maar uiteindelijk zijn de cursus mogelijk en de eens als hij bijvoorbeeld is nu al gezegd dat het door het kabinet jullie mogen over van a' praat maar rekeningrijden dat mag niet nou nou ja maar dan dat die afweging dit die moet die moet gemaakt worden dus moet ook een andere keuze kunnen zegt dat moet juist wel als je alles ziet is dit onvoldoende en dan moet in het parlement gezegd worden dat met dat misschien wel het te overwegen moet worden dat dat moet dan niet die moet dus niet blind volgen politiek moet uiteindelijk dit knopen doorhakken ook bij zoiets moeilijks als een energietransitie rug het ze alledrie ik vermoed het steeds bij die hetzelfde vinden maakt nog wel eens drugs volstrekte is we terug oké

Ja ja terwijl misschien moet je nog breken zijn brede hoed maakt me dan wordt heel spannend en de hebben nu al die van tijd van we dat je dat ik zodanig wel aan het uithollen is dat de vraag is is het niet die onze hele parlementaire democratie zoals die nu bestaat en ook al 150 jaar op straat zo kan dit loon of die niet eigenlijk gewoon voorbij is en op een hele andere manier met elkaar te besluiten moeten komen dat gaat nog weer verder dan alleen het klimaat zal ik maar zeggen leg hem gewoon heeft een kikkertje de kanker die die er komt uit dit jaar een staatscommissie met de reporters mij dit onderwerp maar verwacht je dan dat ze zo ver zullen gaan had nu zo mijn verwachting die kan ik wat meer daar staat ie er zit iemand in een stevige hand omhoog moet misschien even naam heb ik net vergeten le

Naam is robert bosch

mij de eerste stelling van meer symbolen zouden eigenlijk moeten zijn dat de uitgebreide

Regeerakkoorden

de democratie ondermijnen er aan die tafel wat natuurlijk al heel lang het geval is met moet ik ze helaas zeggen maar we hebben dat met de dividend gezien we hebben het gister weer gezien het doen dus duidelijk was dat de bz

Absoluut willen zijn beters weet misschien niet weten is waar had het kunnen weten groepen zijn gaan steunen drie jaar geleden die al in de mensenrechtenraad

Aan aanvangen gestemd gesteld werden dat liegen schending van mensenrechten maar zelfs omzichtig dus een kleuter moet ik viel in we moeten intrekken en niet zwaar kunnen zijn als die hij geen gewoon vanille met coalitie te maken dan met de regering wanneer de tip 3 maar dat heeft natuurlijk wel met het regeerakkoord te maken want in het geheel is ik ga je valt niet meer af jullie hele regeringscoalitie valt niet meer aan nergens kan je nog meer iets iets afwijken dat is het probleem en dan heeft het met een uitgebreide teveel dichtgetimmerd lekker zou zeggen en te veel hebben moeten en misschien ook nog wel omdat het vier partijen zijn naar waar we het al een beetje over het is moeten elkaar heel erg vasthouden zou dat dan een optie zijn een oplossing zijn geen regeerakkoord

Alleen misschien een of twee afspraak op hoofdlijnen wordt het dan juist wel heel chaotisch zeggen jouw vragen wel terecht van zouden het in dit geval ook een oplossing hebben geboden vraag me af die spanning houdt je altijd wat heb van de in een ferrari in elkaar vast ik mij bij de man van de wetenschap ik iet ik hou wel erg van parlementariërs die een controlerende taak zeer serieus nemen en een beetje eigenzinnig zijn en durven zijn en ik heb dat ook ronde om deze kwestie wel gezien en en dat lijkt me heel erg goed en en los van of je wel of niet regeerakkoord hebt dure gastvrij als jij van parlementariërs om een eigen posities maar nu doorpakken wordt hier gezegd nemen ja en als je door pak dan valt het kabinet toch dat is vaak de consequentie van doorpakken zover zij ze kennelijk nog niet met naar de vragen zo doorpakken altijd niet getekend dan dat is nou misschien toch even over het regeerakkoord van de wordt vaak over klaagt als een discussie die al decennia loopt dit strakke regeerakkoord en nog te en moet minder appelen alleen op hoofdlijnen

Er zit natuurlijk een zekere spanningen en in ons stelsel sinds het einde van de 19de eeuw spreken we in nederland van dat we parlementair stelsel hebben met het idee dat de regering moet kunnen vertrouwen op de steun van de meerderheid in ieder val van parlement als de vertrouwensregel en dat geldt als dat zo is dan is er altijd een zekere relatie tussen de kabinet en die meerderheid in het parlement dat is gegeven

Nou die meerderheid we hebben geen enkele partij heeft in zijn eentje de meerderheid die moet dus gecreëerd worden op de een of andere hier dus een kom coalities

Dan moet je afspraken maken en vaak is het zo in een coalitie dat niet alle partijen even groot zijn nou de kleine partijen niet per sé de christie die we die hebben meest belang bij een heel gedetailleerd geweer regeerakkoord want als ze dat heel op hoofdlijnen zou hebben een laag zou laten afhangen van gewoon de stemming in de ministerraad te verliezen ze altijd een ze ja wij doen wel mee alleen als bij op voor ons bepaalde punten ook kunnen binnenhalen dat leggen we vast in een regeerakkoord is om uiteindelijk de die meerderheid te krijgen die vertrouwen heeft heb je iets van de regeerakkoord nood kunnen wat discussiëren hoe gedetailleerd moet het zijn daar kun je over hebben maar iets van binnen en bovendien een regeerakkoord is niet en voor de voor degenen dus en een koord tussen fracties he fracties zelf binden zichzelf dus parlement meerderheid bent zichzelf en dat geldt dan voor de regering maar leuke er iets kan is daar nog iemand die vaak als dit hebben op de great vrouwen je extra ook een hand ja wie bent u mijn naam is jos testen

ik kom uit het westland vandaan en dus we hebben heel veel met energie te maken

Ik hoorde u zojuist min of meer alle drie zeggen maar met name de heer cole gaf dat duidelijk toch stukje college in over het feit dat we ik betiteld dat even vanuit mijn eigen woorden dat we gegeseld voor de in feite door de dividendbelasting dat zijn de multinationals die regeren en dan gaat u vervolgens gaat u zo veel waarde aan de politiek toekennen en dan ik nogmaals

De parlementaire democratie staat mij ook hoog aan in het vaandel alleen welke waarde heeft het dan nog als je dat gaat afwegen ten opzichte van de invloed van die multinationals waar u ook duidelijk over sprak nog last van die tafel scherm waar we het over hadden er precies ja ja ik vind het doet die dividendbelasting is iets wat zij het als een molensteen hangt om dit kabinet zal iedere keer op komen met die dvd en de belasting is ook een maatregel die uiteindelijk door de vier alle vier de regeringspartij formeel wordt gestart dat is de resultaat van de onderhandeling geweest weliswaar

moeten sommige partijen dat doorslikken als een miljoen doorslikken christenunie ze hebben dus ontzettend veel moeite mee maar datzelfde waarschijnlijk op andere trein iets voor terug gekregen en dat is het akkoord wat ik wel vreemd vinden die dividendbelasting dat het is je enkel verkiezingsprogramma's strand daar heb ik wel moeite mee hebben dat is dus nooit voorgelegd aan de kiezer die heeft ze er op gelijk ook niet vvd programma stond het niet in en ik vind eigenlijk dat zou moeten horen dat je er hele wezenlijke zaken dat je die bij verkiezingen ook echt te voren in het verkiezingsprogramma en dan kijk je wel want zo gaat het met de onderhandelingen of dat uiteindelijk ook in een akkoord komt er niet kist unie heeft sommige dingen wel gekregen andere niet en zo geldt voor alle via de partij ja dat vind ik wel dat beide echt wezenlijke punten dat eigenlijk in had moeten staan en dat dat dat sneeuw af dat schuurt 5 ben even nieuw fouten want wanneer hoorde je eigenlijk over die dividendbelasting was dat een v&a comp lief

hoe bedoel je als als als gewoon partijen ja ja ja als partij niet nou ja

Misschien net iets eerder de jullie maar all free to het dit valt ook op dat het later prangende is geworden bij deze het is geen geheim dat wij de helemaal niet gelukkig mee zijn negatieve en ergens vind ik dat ook het mooie dat je dat wel durft te laten zien het parlement

Daar hoef je volgens mij niet de toe compromissen die het is geen achterkamertjes geneigd om eieren te maken die mag ook zeggen waar je waar je enthousiast van wordt en minder enthousiast is het net wat ik wat dimbaar waar ik wat mij af en toe nou ja verdriet doet is we komen elke keer is het einde van zijn discussie of van een realiteit ervan van de macht van multinational open dan tegen naam en dan gaat de discussie vrij snel over doorpakken je rug recht te houden en moet het stekker eruit of niet ik vraag me dan altijd af wie wilde precies nu weer nieuwe verkiezingen ik zei ik ben er zelf niet zo zit een misdaad nogal gaan zien maar wat ik wat ik mis in wat ik zo interessant zou vinden is het debat over hoe kon dit nou gebeuren dat multinationale onderneming in zo'n positie komen dat ze dit soort eisen op tafel kunnen leggen en wat kunnen we daar in de toekomst aan doen en dan vind ik bijvoorbeeld een combinatie van wat meer eurokritische partijen en wat meer euro

optimisten

Vind ik heel interessant om te kijken van de we welke rol kan europa daarin spelen hebben de samenwerking van landen en dat debat en dat bedoel ik kijk hem in dit hoeft geen groot verhaal te zijn van

zoals vroeger dat begon bij de tegenstelling tussen arbeid en kapitaal bij de schepping maar het grote verhaal van wat zien we gebeuren in onze wereld en welke stappen willen we in de toekomst gaan zetten om te bouwen aan een aan een goede samenleving dat mis ik heel kort iets zeggen ja ja ja

U hebt een min of meer met z'n drieën weer over europa nogmaals ik hang europa ook aan zag vooral laten samenwerken

Alleen laten we gezien de ontwikkelingen in europa vooral ook naar nederland zelf kijken ondanks dat we weliswaar de kleinste van de klas zijn heb heeft met name mkb-nederland we wel een nee nederland op de kaart gezet

en ik vind maar nogmaals dat gaf ik al aan middels die multinationals de taarten veel te veel de de de focus op gericht wordt en veel te weinig op mkb-nederland de we weten wat de u weet allemaal wat er de afgelopen jaren gebeurd is bij elke nederland de voorzitter is niet voor niks weg gelopen door de actief door vno-ncw wet

Overwoekerd ik ga hem nu ingrijpen wat ik wat was mijn vuurpunt heel erg maakt dat mkb nederland ook wel die hadden misschien ook wel een soort naar je geen afschaffen van de dividendbelasting maar een andere en nu moeten ze meer vennootschap belasting gaan betalen wat ze dachten dat ze zouden moeten betalen dat speelt ik ook nog mee ik kan het niet laten mij kijk even of ben ik nou net te laat in een net weer vertrokken net zag ik gerard arninkhof hier nog ergens zit is net weg ik dacht het lijkt me nou leuk iemand die en politiek commentator is reeds maar ook kabinet heeft gediend om te horen wat hij na over de te 3 heeft te zeggen wat later tot slot dan toch even wilde ik vind dat heel mooi hebben gedaan in dit debat echt het meer diepte hebben gekeken en over de politiek hebben gesproken en niet heel erg politiek je hebben gespeeld en en niet altijd de kwalificaties hebben gym ik zou toch willen eindig met de soort

Na voorlopige kwalificatie laat ik het zo zeggen van dit kabinet

Ik eigenlijk even hoor dat als u nou in een woord ik vraag het ook gewoon even hier in een wordt iets doe laten we dat netjes een hogere vaak misschien zet ook hele positieve worden een wordt dit kabinet tot nu toe moet kwalificeren wat voor wat van woord komt dan in uw op een 6 beatniks cijfer er mag ook wat mag ook een woord site of en ik zie die je moet heel hard hierna dek u heeft een idee ja hoor ik vind hem op dit kabinet zoals we heel europa machteloos tegenover de grote bedrijven en die manier van mkb snap ik niet de multinationals eten het mkb op en ze doen er niets tegen vanuit die werkgevers club dus dat snap ik niet radeloos cabine ja hij is toch eens met u eens alleen maar bij de mobiel die dat zelf dat moet oplossen waar van speyer het heel intens andere ander woord nog voor dit kabinet kwalificatie

Doorsnee doorsnee

Oké interessant

andere nog

iets omhoog van werken wat zei u machteloos van tuel een mooie

geen richting oké je hebt vind ik dat wel leuk om het even nog andere hier

Stroop en wat zei iemand daar

zakelijk

Oké

Ja ja oké ik sta ik zeg even wat niet iedereen kan het horen mij zegt zakelijk maar en hoe dat eigenlijk vooral heel rationeel en er bijna emotioneel wat u zet u de refereert aan een debat over armoede en toch blijven mensen zeggen dat het allemaal goed gaat nog eentje daar

Moed is hem stom ja dat is een pijn het punt we zei ik maar je mag even reageren wouters gaan wat ik denk dat hij dat u vooral ook bij stopte op de bijna uitzetting uiteindelijk ervan oh ik en lily vermoed ik

herkent u dat herken je dat neem even een vraag even dik het dan de behoefte door te vragen waarom ja ik stel voor dat we dat ze door de hebt uitgelokt wat helemaal niet logisch vlak voor het einde van het debat wat ik voor zijn jullie met 2 straks even gaan zitten

Ik had best even doen en wie wil aansluiten die sluit aan want dit is een hele politieke discussie over de rol van de bewust u dit cda dat gaat dat gaan we hier dat gaan we hier niet doen ik ben ondertussen wel benieuwd naar kwalificaties van jullie als het over dit kabinet gaat dat we hebben zoeken britten die zo zielig

April is nog best aardig eigenlijk wij 2 euro van jou en jouw je kunt gaan ze de weg nog vinden leiderschap van verhaal jaar ik heb met ook gezegd er zit grote druk en spanning op dit kabinet het hebben niet een gezamenlijk verhaal wat overtuigend is aan de andere kant is het ook weer niet onmogelijk om misschien met wisselende meerderheden toch dingen door te zetten ze moeten enige hartstikke hard aan de slag bij kopen dat is ook het parlement gunnen dat hun werk te doen en dat is zoeken en ik weet niet of het of het eind van de rit halend weet ik niet tom jansen jou en jouw werk bij naam kwalificaties te geven toch dus daar ben je niet bang voor mij ik kijk eens als in stilte vroeg nou ik voor je moet nooit voorspellen in de journalistiek dus dat ga ik echt niet doen maar je kunt alleen maar kijk je kunt alleen maar vaststellen wat wat er tot nu toe en gepresteerd is dat is buitengewoon mager dus inderdaad er is geen pensioenakkoord de hervorming van de arbeidsmarkt is er niet

ik klimaat dat is work in progress moeten we afwachten

Dus weet je het is het aan anderen kan niet inherent aan ieder kabinet het eerste jaar moet dus nog idee dat is ergens een vergissing what can do ze ik kijk dat wil zeggen en vergelijken met paars 2 dat is toch gewoon zo omstandigheden waar anders maar toch er is ook wel affaire vergelijking het dus die sloten die hadden een ja na het toedienen ja ze haar de sloot 3 een grote akkoord met toen er inderdaad de constructieve oppositie en die met het uitzicht hij met als product wel heb het nu over een sorry jaar routes en uw gasten neger excuus

Prutser ja wat ook een soort paas was maria zeggen

die hadden in 2000 eind in naar 2013 die gaat in jaren hadden ze echt gezond uitzicht op het feit dat ze hun hervormingsagenda

volledig door de kamers zouden krijgen in het navolgende ja

En bij dit kabinet kun je dat najaar is die zekerheid een volstrekt niet dat is een feit dus onzeker zou ook een woord kunnen zijn matig

6 min dat lijkt blijkt het een beetje over wat ik net worden en naast mij wou t ja dus misschien toch lastiger misschien ook of niet als je zelf als partijen voor onderdeel bent van zo'n kabinet of juist niet

weet ik niet wat ik wat ik lastig vinden is dat je altijd een dat is om bepaalde manier de positie van de kabinet hair je bent altijd als je dan zo'n club dient in een bepaalde positie een beetje verdacht van je diezelfde wel weer achter staat

Maar ik merk dat ik zelf heb

kijk ik ik ik ik ik kom mijn en milieu van de spelers en daar was het altijd vooral aanwijzen wat er slecht ging en ik merkte dat ik me daar wat ongemakkelijk altijd bij hebt gevoeld de tegenbeweging

Ja en ik ziek toch wel de mooie dingen ook gebeuren en de kansen en ja sorry toen ben ik in een flinke optimist en om dan maar eens het hebben tom jan schrijf het dus over persoonlijke in de politiek om het persoonlijk te maken zo kabinet een bepaalde manier staat altijd op achterstand hebt wat ik net beschreef

ik ben op zaterdag coach van leo team en vv je de camera's hadden ook niet niet zeggen anders staan ze zaken met me aan de wei en rotterdamse voetbalvereniging ze hebben ja

afgelopen aan de dag zonder de eerste helft 408 de ik coach die jongens en ik blijf dan toch zeggen kansrijk je moest kan spreken ja en die wedstrijd eindelijk de 5541 geloof ik

Het is ergens kralen ja

dat is een beetje eigenlijk de kwalificatie voor dit kabinet kan stellen dan ze vindt het weet ik het niet weet ik niet waarom uit blijft vragen ook veel mensen

kunnen we dat nou ja ja dat moest er zelf wel achter elke elk kabinet op een bepaalde manier begin met een 408 stand en dat ik ja ik vind dat ook wel je kunt daar over gaan sombere en en maar je kunt ook de uitdaging van zien en opzoekt en je zou kunnen zeggen vertrouwen in de toekomst die titel past in ieder geval wel bij jou ja als het gaat om dit coalitie jammer dat die rol in en ik zie grote vraagstukken dus daarom ik hoop dat je dat je mijn mijn liever niets kritische nee ik zie een grote uitdaging en ik zie dat hij ik ga ik zie de niet vanzelf ruiten en en ik vind dat er echter wel een paar stappen bij gezet worden en mogen wordt op de punten die ik heb genoemd ik ben ook heel benieuwd of hier volgend jaar zal leuk zijn er een weer kunnen zitten dan wellicht twee jaren te 3 en wat heeft dat dan nog steeds zoeken voor de weten misschien een pizza voor misschien heel misschien mag ik jullie alle drie heel hard het wel ik maak in de voor de vraag tricot lek van je mes en wouter beekers

Ja we weer een prachtig debat gehad volgens mij en ik ook graag de volgende evenementen in we aankondigen die wij hebben 11 oktober wordt de nieuwe bundel van het montesquieu ze iets gepresenteerd gaat over lokale politiek je kunt zich aanmelden via onze website

En hetzelfde geldt voor het volgende actualiteitendebat dat gaat over gevallen ministers en staatssecretarissen

dat is op 7 november en daarvoor kunt u zich ook aanmelden via onze website

Heel erg hartelijk dank namens prodemos nieuwspoort het filmhuis en plots kees dit advies hier vanavond was en we zien u graag de volgende keer weer terug dank u wel