Minister van staat: geen 'koninklijk besluit'

Vaak wordt de suggestie gewekt dat de verlening van de titel 'minister van staat' door de Koning geschiedt. Dat gebeurt dan weliswaar op voordracht van de ministerraad, maar de indruk bestaat toch dat dit een persoonlijk 'koninklijk besluit' is, zoals de Koning die ook vóór 1848 nam.

Na het overlijden van oud-premier Lubbers dit voorjaar meldde De Volkskrant bijvoorbeeld dat hij door koningin Beatrix tot minister van staat was benoemd en vorig jaar meldde diezelfde krant dat Willem-Alexander sinds hij Koning is nog geen ministers van staat had benoemd.

In het verleden waren er speculaties over het door koningin Beatrix vetoën van onder anderen VVD'er Johan Witteveen en oud-premier Dries van Agt. Ondanks hun staat van dienst kregen zij de eretitel niet. Of dat ook voor Jan Peter Balkenende gold, is onduidelijk. Opvallend is het natuurlijk wel dat iemand die tien jaar premier was, die titel niet kreeg.

Hoe het echt zit met de rol van de Koning in deze, zullen we misschien nooit weten. Duidelijk moet in ieder geval zijn dat we sinds 1848 ministeriële verantwoordelijkheid kennen en dat alles wat de onschendbare Koning doet - en dus ook het verlenen van deze titel - daaronder valt. Voor de opvallende benoeming van Sybilla Dekker (die immers slechts ruim drie jaar minister was) is het kabinet-Rutte III verantwoordelijk.