Acht uitdagende projecten voor Europa

Angela Merkels tovertruc: de pauzeknop. Het is de vraag of er tot de Franse en Duitse verkiezingen van 2017 veel gebeurt in Europa’, zo luidde onze analyse hier in juli 2016. Sindsdien heeft de Europese Raad geen uitgewerkt besluit van belang meer genomen. Het ziet er naar uit dat die pauzeknop nog even ingedrukt blijft. Intussen wordt volop gedacht over wat er daarna moet gebeuren.

Bij hun beraad van 22 en 23 juni stonden de 28 staatshoofden en regeringsleiders stil bij het overlijden van Helmut Kohl, Bundeskanzler der Einheit die na de val van De Muur (1989) via Duitsland het oost/west verdeelde Europa verenigde.

De EU-top leverde een nieuw toverwoord op dat wij nog vaak zullen horen: ‘Een Europa dat beschermt’. De nieuwkomer van het jaar 2017, president Emmanuel Macron die de top nieuwe dynamiek gaf, is de bedenker.

Voor het overige was de bijeenkomst een show van - grotendeels gespeelde - eenheid en nieuw geloof in Europa. Dit blijkt uit de luttele minuten (slechts vier tot zes!) waarbinnen de leiders het op papier eens werden over twee heikele kwesties: samenwerking bij defensie en de locatie van twee lucratieve agentschappen. Daarover hierna meer.

Onder het glad verlopen beraad schuilen diepgaande meningsverschillen. Neem de Visegrad-landen die botweg iedere vluchteling blijven weigeren. Na de zomervakantie besluit het Hof van Justitie in Luxemburg of dat zomaar kan. Of neem het Franse aandringen op protectie, via minder goedkope Chinese invoer waar onder andere Nederland niet echt van gediend is. Of zie de goedkope arbeidskrachten uit Oost-Europa waar Frankrijk paal en perk aan gaat stellen.

De Poolse premier Beata Szydlo beschuldigt Macron van ‘vijandigheden’. De Britse leider David Cameron wilde vorig jaar ongeveer hetzelfde als Macron nu. Cameron werd de laan uit gestuurd. Macron komt er mee weg.

Het vertrek van de Britten roept ook verschillende reacties op. Voorzitter Donald Tusk van de Europese Raad, Macron en Frans Timmermans, de nummer twee van de Commissie, speculeren er op dat de Britten mogelijk uiteindelijk toch blijven. Maar Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker zegt dat dit onzin is. Waarna minister-president Mark Rutte in Brussel internationale aandacht trok met zijn kreet ‘I hate Brexit’ .

Hoe moeilijk voorspelbaar deze zomer de discussie over Europa is leren verder de kopgroepen. Tot voor kort speelden diverse leiders, met die van Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje op kop, wekenlang volop met de gedachte om bij defensie, terrorismebestrijding, de euro en energie kopgroepen van vooruitstrevende landen te formeren. Ook de Commissie wilde een ‘Europa met twee snelheden’. Maar bij de recente Europese Raad is het woord kopgroep ineens weer verdwenen. Het komt zelfs niet voor in de twaalf pagina´s tellende conclusies. Dit duidt op weinig continuïteit in de discussie over Europa.

Het is nog te vroeg om te speculeren over de inhoud van het aangekondigde Duits/Frans initiatief van komend najaar. Wil het beklijven dan moet het minstens vier segmenten bevatten: versterking van de wankele muntunie; maatregelen tegen het terrorisme, concrete afspraken voor defensie en een arrangement voor de aanzwellende stroom migranten richting Italië.

‘Doel van ons initiatief is niet om de kleinere landen met kant en klare plannen af te schrikken. Maar wel om Frans/Duitse meningsverschillen al weg te masseren voordat die anders in het volle daglicht komen’, aldus een openhartige president Macron in de marge van de top. ‘Zijn Frankrijk en Duitsland het niet eens, dan is Europese overeenstemming onwaarschijnlijk’, zo herhaalde hij een oude wijsheid.

‘De ECB is er klaar voor om alle maatregelen te nemen om de euro overeind te houden. En geloof mij nu maar, wij kunnen dat’. Het is dan 26 juli 2012, vijf jaar geleden dus. Met deze twee zinnetjes maakt ECB-president Mario Draghi dan hocus pocus een eind aan de eurocrisis die op dat moment al 2,5 jaar onafgebroken voortwoekert.

https://tvnewsroom.consilium.europa.eu/bmm_video_embed/embed_video/96841

ECB-President Mario Draghi spreekt vrijwel in iedere vergadering de Europese Raad toe. Maar het effect daarvan is niet altijd positief. Foto: Raad EU.

Vanaf dat moment worden de Europese leiders, inclusief de ministers van Financiën, zelfgenoegzaam. Vooral zwakke eurolanden, zoals Frankrijk en Italië hervormen hun economie dan niet langer. Vanaf het moment dat (dankzij de ECB) de dringende noodzaak om te saneren wegviel, heeft de Europese Raad – los van de Europese Bankenunie- al vijf jaar niks meer ondernomen om de wankele euro te versterken.

Zo voldoen Frankrijk en Italië al jaren niet aan de plechtige afspraak het nationale begrotingstekort naar nul te brengen. Daarom blijft de Europese munt een riskant project. Brengt president Macron hier verandering, zoals hij heeft beloofd? Zit hierover een Frans/Duits akkoord in het vat? Wat beogen de twee grootmachten?

´Onvermijdelijk nemen wij de moeilijke bocht om nog dit jaar ons tekort onder de drie procent te brengen. Sterker nog: ik wil mijn ministerie van Economie en Financiën ombouwen tot het ´Ministerie van Marktverovering´. Dat zegt de strijdlustige nieuwe Franse minister Bruno Le Mair in de Duitse krant Die Welt van 26 juni. Volgens de Franse financiële krant Les Echos moet Frankrijk, als Le Maire woord houdt, binnenkort acht miljard € bezuinigen, want belastingverhoging sluit de minister uit.

In ruil voor sanering vraagt Franrijk de oprichting van een Europees investeringsfonds, of een apart budget voor de eurozone. Dat kan investeringen uitlokken maar ook tekorten dekken in zwakke eurolanden.

Kanselier Angela Merkel wil een Europese minister van Financiën. Opwaardering van de opvolger van minister Jeroen Dijsselbloem als vertrekkend voorzitter van de Eurogroep is een optie. De Commissie is eveneens voor zo’n Europese superminister. Zij wil dat haar monetair commissaris Pierre Moscovici het wordt.

Moeilijk punt is de bevoegdheid van zo’n superminister. Duitsland wil dat die de conceptbegroting van alle eurolanden, indien nodig, mag afkeuren. Dat ligt in veel regeringscentra, waaronder Den Haag, toch wel héél moeilijk. Het betekent het einde van soms eeuwenoude begrotingsrechten van nationale parlementen. Rutte ziet niks in een Europees superminister. ‘Want over diens bevoegdheden worden wij het nooit eens en dan heeft het aanstellen van zo’n topfiguur geen zin’.

Tot nu toe was de Franse benadering om via genoemd investeringsfonds miljarden over te dragen aan zwakke eurolanden onaanvaardbaar voor Duitsland, Nederland en de andere geldverschaffers. Toch mag je met herleefde Duits/Franse coöperatie over het bovenstaande nu wel enigerlei deal verwachten. De eurozone is er helemaal aan toe, na vijf jaar stilstand qua hervormingen en stagnerende economische groei.

Het weekblad Die Zeit van 1 juni schetste al een mogelijk compromis. Het genoemde investeringsfonds komt er, maar (voorlopig) niet om zwakke of failliete eurolanden te financieren. Het fonds zou alleen projecten financieren waarmee álle landen tevoren unaniem instemmen. Bijvoorbeeld betere bewaking van de lekke Schengengrenzen of de strijd tegen het moslimterrorisme. Intussen werkt een dergelijk miljardenfonds naar de financiële markten voor de EMU dan tóch vertrouwenwekkend.

De Berlijnse correspondent van weekblad Politico, Matthew Karnitschnig, vernam dat Merkel over twee jaar, als ECB-president Draghi met pensioen gaat, hardliner Jens Weidmann, president van de Bundesbank daar wil benoemen. Na Nederland (Duisenberg), Frankrijk (Trichet) en Italië met Draghi kan Duitsland die post claimen. Met een dergelijk draaiboek komt de kanselier komende jaren het Duitse publiek tegemoet bij het verkopen van genoemd duur fonds voor de eurozone.

Gaan Duitsland en Frankrijk de op handen zijnde operatie aangrijpen om de Europese Commissie te verzwakken? Zoals hier eerder gemeld treedt die als controlerende instelling tegenover notoire begrotingszondaars niet overtuigend op. Berlijn piekert er daarom niet over de Europese minister van Financiën, laat staan diens fonds, in Brussel onder te brengen en krijgt Parijs nu wellicht mee. Wel moet president Macron dan zijn commissaris Moscovici passeren. Het fonds of budget aanhaken bij het ESM (Europees Stabiliteits Mechanisme) in Luxemburg, dan wel de Eurogroep verder opwaarderen lijkt meer waarschijnlijk.

Een ander conflictueus project is de stagnerende hervorming van het Europees asielbeleid (CEAS). Dat duurt al sedert de deal met Turkije in de lente van 2016. ‘Het verlies aan mensenlevens en de aanhoudende migratiestromen van in hoofdzaak economische migranten vergt onverminderd een lange termijn totaal aanpak (…). Dit inclusief een aanpak van grondoorzaken voor migratie’, schrijft minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken) in zijn verslag van de Europese Raad aan de Tweede Kamer. Nederland mikt op ‘het laten mislukken van het bedrijfsmodel van mensensmokkelaars en mensenhandelaars, onder meer door betere controle op de handel in uitrusting die door smokkelaars en handelaars wordt gebruikt’.

Achter deze ambtelijke tekst ligt de onmacht verscholen waarmee de EU de stroom vluchtelingen en migranten vandaag tegemoet treedt. Finland en Malta zijn de enige EU-landen die bij de relocatie vanuit Griekenland en Italië aan hun verplichtingen voldoen.

Het is bovendien om praktische redenen onmogelijk om de geslaagde deal met Turkije van vorig jaar tegenover Noord-Afrika te kopiëren. Die migranten komen vanuit onder andere Senegal, Ivoorkust, Guinee en Nigeria via Libië naar Italië. Volgens Rutte is de stroom alweer ruwweg een derde groter dan vorig jaar. Voorzitter Tusk beklaagt zich in een ongebruikelijke brief aan Hoge Buitenlandvertegenwoordiger Federica Mogherini over de stagnatie van dit beraad. Intussen wil de Commissie 35 miljoen € vrijmaken voor hulp aan Italië.

Al maanden probeert Mogherini met diverse Afrikaanse landen een akkoord te sluiten op basis van extra ontwikkelingsgeld in ruil voor gesloten grenzen. Maar dit beraad verloopt uiterst traag. Ministerraad EU en Europees Parlement werden het zojuist wel eens over een Europees Fonds voor Duurzame Ontwikkeling ten bate van investeringen in Afrikaanse landen met een budget van 3.35€ miljard euro. Doel is om hiermee tot € 44 miljard€ investeringen uit te lokken. Dit is een eerste stap om werkgelegenheid in Afrika te ontplooien zodat wegvluchten daar minder urgent wordt.

Begin juli heeft zwaar getroffen Italië aangekondigd alle buitenlandse boten met migranten beladen desnoods om te gaan leiden naar Malta, Spanje en Frankrijk. Maar die landen openen daarvoor hun havens niet. ‘Het openen van havens voor vluchtelingen lost niks op’, verklaarde minister Stef Blok (Veiligheid en Justitie) op 6 juli in de speciale Ministerraad EU in Estland. De ministers van andere landen zien dat ook zo, zo bleek daar.

Frans Timmermans hekelt de aanzuigende werking van NGO’s die met hun reddingsboten de mensensmokkelaars, ongewild natuurlijk, een handje toesteken. Volgens de Commissie gaat het niet om vluchtelingen maar om voornamelijk economische migranten die geen recht hebben op verblijf in enig land in Europa.

Inmiddels legt Italië ten einde raad de vele NGO’s opererend in de Middellandse Zee aan banden. Zij mogen niet meer in Libische wateren of aan het Libische strand vluchtelingen ophalen. Evenmin mogen zij nog via hun satelliettelefoon, sms of met lichtsignalen vluchtelingen naar hun veilige schepen lokken. De vraag is wel wie dit controleert. Overdracht van door de NGO’s opgepikte migranten aan marineschepen wordt verboden. Ten slotte moeten die NGO’s, bijvoorbeeld het Nederlandse Artsen Zonder Grenzen, hun eigen regering informeren over hun activiteiten.

‘Wij moeten leren wereldpolitiek te denken en te bedrijven’, zegt voorzitter Juncker in een uitvoerig interview met het Duitse Der Spiegel van 10 juni. Hij reageerde op de groeiende afstandelijke houding van de Verenigde Staten. ‘Wat onze defensie betreft moet de EU naar een inzetbare eigen capaciteit’ zei voorzitter Antonio Tajani van het Europees Parlement tegen de Europese Raad.

Tusk noemt het besluit over te gaan tot permanente samenwerking op militair terrein dan ook ‘historisch’. Volgens Juncker, de drijvende kracht hierachter, geven de Europese landen ruwweg 40 procent uit aan defensie vergeleken met Amerika. Maar zij bereiken slechts vijftien procent van de militaire stootkracht van dat land. Dat komt omdat elk Europees land vasthoudt aan zijn eigen wapensysteem. Volgens de Commissie wordt zodoende jaarlijks zeker 30 miljard € verspild.

De Europese Raad introduceert nu het begrip PESCO: Permanent Structured Cooperation met later opwaardering van de EU Battlegroups (gevechtsgroepen). Wat dat allemaal precies inhoud is nog de vraag. ‘Het gaat mij niet om meer mannen met veel sterren. De inzet van strijdkrachten blijft in elk geval altijd een nationaal besluit’, zo nuanceerde Rutte de Europese ambities.

Er komt vanaf 2021 een Europees Defensiefonds van jaarlijks 500 miljoen €, later oplopend naar 1,5 miljard. Het fonds kent twee poten: onderzoek/naar gezamenlijke militaire technologie, en ontwikkeling/aankoop van gezamenlijk militair materiaal. Landen die samenwerken krijgen Europese financiële steun. Nederland kent geen op defensie gerichte grootindustriële bedrijven. Premier Rutte wil dat kleinere MKB-bedrijven op dit terrein daarom ook een kans krijgen.

De Europese Raad spreekt van gezamenlijke projecten ‘om de bestaande grote tekorten aan te vullen en de technologieën van de toekomst te ontwikkelen’. Alles zonder de Navo daarmee voor de voeten te lopen, zo benadrukte Rutte. In zijn commentaar wijst de gezaghebbende Frankfurter Allgemeine Zeitung van 7 juni op het gegeven dat tot op heden ‘alleen Frankrijk als enige van de 27 EU landen een leger heeft met enige slagkracht’. Nationale diplomaten in Brussel hebben eveneens hun twijfels of het voorgaande echt tot resultaten gaat leiden.

De Europese Unie gaat de strijd aan met de ‘wilde globalisering’, de onbeperkte vrijhandel waarvan lager geschoolden hier vaak de lasten dragen. In mei had Commissievicevoorzitter Frans Timmermans al erkend ‘dat de voordelen tussen de burgers niet eerlijk zijn verdeeld’. Het dogma van ‘vrije handel’ wil hij veranderen in ‘eerlijke handel’. Rutte zit ook op die lijn, zo bleek bij de top.

Tegelijk gaat de Europese Raad praktijken als de fiscale fraude, staatssubsidies en sociale dumping aanpakken. De Europese leiders concluderen verder dat internationale ‘handel en investeringen slechts vrij kunnen zijn als zij ook eerlijk zijn en alle partijen ten goede komen’, aldus de conclusies. Dit doet wel aan uitlatingen van president Donald Trump denken.

De Commissie komt met een analyse van de investeringen vanuit derde landen, zoals China, in gevoelig strategische bedrijfstakken. Het mogelijke vervolg staat in een interview met Merkel in WirtschaftsWoche van 30 juni. Zij zegt dat internationale handel en investeringen altijd wederzijds voordeel moeten opleveren. ‘Tegenover Chinese grote projecten hier moeten vergelijkbare investeringen in China staan’, aldus de kanselier. Verder noemt zij de productie van microchips waar zij niet afhankelijk wil worden van producenten buiten Europa.

Haar uitlatingen weergalmen het protectionisme dat Macron als presidentskandidaat - in de beste Franse traditie – de kiezers beloofde. De Franse president stuurt aan op het weren van de goedkope arbeidskrachten uit Oost-Europa en het screenen van buitenlandse investeringen. Denk weer aan Chinese staatsbedrijven of aan Japanse of Amerikaanse bedrijfsconcentraties die Europese sleutelsectoren opkopen. Duitsland, Frankrijk en Italië hebben al in februari aangedrongen op maatregelen vanuit de EU. Nederland als liberaal handelsland staat hier wat huiverig tegenover en benadrukt onze nationale zelfstandigheid in deze.

De Europese Raad stond stil bij de recente terroristische aanslagen en de noodzaak daartegen nauwer samen te werken. Uniek is de oproep aan de betrokken bedrijven om ‘nieuwe technologie en instrumenten te ontwikkelen waarmee inhoud die aanzet tot terroristische daden, beter automatisch kan worden opgespoord om vervolgens van het internet te worden verwijderd’, ook via Facebook of Twitter. ‘Dit moet zo nodig worden aangevuld met ter zake doende wetgevingsmaatregelen op EU-niveau’, aldus de conclusies.

De Europese Raad roept verder ‘er toe op werk te maken van de uitdagingen in verband met systemen die terroristen met elkaar laten communiceren op een voor de bevoegde autoriteiten ontoegankelijke manier, zoals eind-tot-eindencryptie, met behoud van de voordelen van die systemen voor de bescherming van de privacy, gegevens en communicatie’.

Zonder concreet antwoord passeerde in de Europese Raad ten slotte de vraag hoe online radicalisering van moslims tegen te gaan. Men mikt op beheersing van hun onderlinge financiële stromen, en op ‘uitwisseling van informatie hierover tussen de diverse rechtshandhavers, bijvoorbeeld via interoperabiliteit van de databanken’.

‘Tegen de verwachtingen in hebben de Britten de onderhandelingsagenda van de EU voor het Brexit onderhandelingsberaad toch geaccepteerd. Dit bewijst dat het karakter van die onderhandelingen is veranderd na de nederlaag van de Britse conservatieven. De onenigheid in het VK over de Brexit verzwakt de positie van prime minister Theresa May en het versterkt de 27 andere leiders’. Dat zegt Fabian Zuleeg, expert bij de Brusselse denktank EPC, na de eerste onderhandelingsronde EU27-VK van 19 juni.

Een harde of zachte Brexit is voorlopig de vraag. In het eerste geval wordt het VK weer een autonoom land dat na vertrek uit de EU een handelsakkoord met Europa zoekt, zoals Canada en Japan met succes doen. Bij een zachte Brexit blijft het VK onderdeel van ofwel de interne markt dan wel de douane–unie. ‘Zo’n formule heeft onze sterke voorkeur’, aldus Rutte in Brussel. ‘Het curieuze is nu dat bij de huidige verdeeldheid in het Britse parlement daar noch voor een harde, noch voor een zachte Brexit een meerderheid te vinden is’, aldus Zuleeg.

Britse media meldden op 3 en 4 juli dat oppositiepartij Labour en bovendien krachten binnen de regering het land willen aanhaken bij de EU douane-unie. In dat geval blijft de vrijhandel EU-VK intact, maar verliest Londen het recht om mee te beslissen over de inhoud van de regelingen. Als model wordt Turkije genoemd. Dat land heeft al tientallen jaren een douane-unie met Brussel. Het VK is dan niet verplicht de talloze Europese regelingen van de interne markt na te leven, noch om de Europese vrijheid van het personenverkeer te respecteren.

Voorlopig gaan de onderhandelingen over: de rechtspositie van de drie miljoen EU-burgers in het VK en de miljoen Britten permanent in de andere EU-landen; over de nog openstaande financiële verplichtingen van het VK en, ten slotte, hoe te vermijden dat Ierland en Noord-Ierland weer een fysieke grens moeten aanleggen.

Voor het verloop van het beraad zijn er drie scenario’s. In het eerste lopen de onderhandelingen voorspoedig af. Waarna het EU-lidmaatschap op 20 maart 2019 eindigt en overgaat in een nieuwe relatie. Zo’n zachte Brexit is inmiddels minder waarschijnlijk, zeggen de insiders.

Tweede scenario is de harde Brexit waarbij de Britten per 20 maart 2019 de handen vrij hebben want hun lidmaatschap vervalt dan automatisch. Londen zal vervolgens als niet-EU-land een handelsakkoord zoeken met Brussel.

Het derde scenario is dat beide partijen een compromis zoeken net zolang tot zij zover zijn. Tegen 20 maart 2019 moeten de Europese Raad en de Britse eerste minister dan besluiten het beraad na die datum voort te zetten. Dat kan alleen unaniem en wellicht draait het daar toch op uit.

Het vertrek van de Britten slaat een krater in de begroting van de EU. Onlangs hun korting (de befaamde rebate) zijn de Britten zware financiële afdragers. Op een budget van circa 155 miljard € komt Brussel vanaf 2020 jaarlijks daardoor tien tot twaalf miljard tekort.

Bovendien is er vanaf 2021 jaarlijks minimaal tien miljard € extra nodig voor de genoemde beoogde defensie-uitgaven, voor verbeterde Schengengrenzen, de beoogde verdubbeling van het wetenschappelijk onderzoek en de toenemende lasten van de vluchtelingenstroom. Dat heeft de commissaris voor de begroting, de Duitser Günther Oettinger op 28 juni bekend gemaakt.

Ofwel de EU-landen gaan extra afdragen, wat Duitsland en Nederland als grote nettobetalers zeker weigeren, ofwel wordt gesneden in het uitgavenpatroon. Voor dat laatste denkt de Commissie aan de landbouwuitgaven. Maar bezuinigen daar zal het verwachte gat maar voor een deeltje vullen. De Commissie wil dat behalve de Britten, ook Duitsland, Nederland en Oostenrijk hun korting op de contributie verliezen. Verder suggereert de Commissie voortaan een claim te leggen op bepaalde belastingen. Bijvoorbeeld op de opbrengst van veilingen van uitstootrechten (emissiehandel).

Andere optie is om de burgers uit derde landen ten bate van de EU via hun visumaanvraag extra te gaan belasten. Ten slotte nog de gedachte om de landen in Oost-Europa, zolang die moslimvluchtelingen weigeren, financieel te bestraffen. Voor wie de Brussel kent zijn dit weinig realistische suggesties. En wel omdat zij de unanieme instemming vragen van alle 27 regeringen die er niet gauw zal komen.

De afzonderlijke hoofdsteden zijn onder druk van de EU al twee decennia bezig hun begroting via bezuinigingen in evenwicht te brengen, het ene land met meer succes dan het andere. Die optie ‘bezuinigen’ leeft in Brussel zélf echter niet, zo blijkt (opnieuw) uit de nota van de begrotingscommissaris. De Commissie vraagt om ‘vers geld’ wat neerkomt op zeven procent meer vanaf 2021. Welke regering in Europa zal met zoiets instemmen?

Wie mogen het Europees Geneesmiddelenagentschap en de Bankenautoriteit, samen meer dan duizend werknemers, overnemen van het VK? Dat wordt nog het meest onaangename debat na de zomervakantie. Liefst 23 landen, waaronder Nederland, staan te dringen. ‘Dit mag geen straatgevecht worden’, waarschuwt de Belgische eerste minister Charles Michel. Maar het staat nu al vast dat er 21 verliezers zullen zijn.

Zulke instellingen met hoog betaald personeel en bijbehorende technologie functioneren het best in een met het VK vergelijkbaar land, zoals Nederland. Probleem is echter dat de minst ontwikkelde nieuwkomers Bulgarije, Roemenië, Kroatië, Slowakije en verder Cyprus nog geen enkel agentschap hebben. Tien jaar geleden is die landen zwart op wit voorrang beloofd zodra er weer wat te verdelen was.

Om pijnlijk getwist te vermijden kozen de leiders voor een procedure van maar liefst 23 kantjes tekst. Verder schuiven zij de hete aardappel door naar de Raad van Ministers. Die hakken dit najaar de knoop door op basis van een compromisvoorstel Tusk/Juncker. Die ministers gaan over de kandidaten stemmen, zo is afgesproken. Bevriende landen zullen elkaar helpen, net zoals bij het Europees Songfestival, is de verwachting.

Amsterdam wil het Geneesmiddelenagentschap binnen halen. Daar komen jaarlijks 65.000 bezoekers over de vloer wat leidt voor 30.000 hotelovernachtingen. Volgens een diplomaat is de kwestie een test voor de 27 EU-landen. Nu moet blijken of die het over de Brexit wel eens kunnen blijven. ‘Maar het gaat alweer alle kanten op’

Acht uiteenlopende toekomstige projecten en uitdagingen. Is ‘The Union’s Summer of Love’ aangebroken? Eerst moet nieuwe Frans/Duitse dynamiek het beraad in de hele EU nog op gang trekken. ‘Het is nog te vroeg om te denken dat het Europese doemdenken en de ellende van de Brexit voorbij zijn’, waarschuwde premier Rutte in Brussel. ‘Ik hoop en verwacht dat het president Macron lukt Frankrijk bijvoorbeeld zijn arbeidswetgeving te hervormen. Want dat moet nu eerst gebeuren. Verder moeten de Italianen zich aansluiten en hun 140 procent staatsschuld omlaag zien te krijgen’.

Europa komt pas op gang met naast Duitsland ook Frankrijk en Italië als locomotieven. In Angelsaksisch taal zijn dit nu de ‘swing states’, de landen die het lot van de eurozone bepalen. Bovenstaand Europese Investeringsfonds of een apart budget voor de eurozone kunnen positief uitwerken. Zo’n doorbraak komt er als Merkel en Macron daarover een ingenieus compromis bedenken. Pas dan komt een ‘Europese Renaissance’ in beeld.

Bron: The Council of the European Union

In Brussel keerden de jaren 2007-2012 terug toen kanselier Merkel en president Sarkozy daar soms als ‘Merkozy’ optraden. Ziehier, hoe Macron en Merkel de media gezamenlijk informeren. Iedere nationale leider doet dat anders afzonderlijk in de marge van de Europese Raad. De media spreken al van ‘Merkron’ en ‘Mecron’.