Jaarverslag Raad van State: democratie en rechtsstaat onder druk

DEN HAAG (PDC) - Door een aantal politieke ontwikkelingen in het afgelopen jaar staan democratie en rechtsstaat onder druk. Voorbeelden zijn de Amerikaanse presidentsverkiezing, het brexit-referendum en het Oekraïne-referendum. Dat staat in het jaarverslag van de Raad van State.

Vormen van directe 'volksdemocratie' zoals referenda, kunnen een gevaar zijn voor de vertegenwoordigende democratie, die het fundament is van de rechtsstaat. In een vertegenwoordigende democratie gaat het om bruggen bouwen en het afwegen van belangen, terwijl in een directe democratie deelbelangen en het aanscherpen van tegenstellingen centraal staan.

Recht en procedures worden soms als 'hinderlijk' ervaren als zij gewenste resultaten in de weg staan. Maar als ze terzijde worden geschoven, gaan rechtsverhoudingen wijken voor krachtsverhoudingen, aldus het jaarverslag. Flexibele normstelling kan leiden tot onduidelijke regels, wat de rechtszekerheid en de bescherming van burgers aantast.

Volgens de Raad van State is Europese samenwerking nodig, omdat lidstaten op bepaalde terreinen zelf hun taak niet goed meer kunnen uitoefenen. Dat geldt met name voor grensoverschrijdende vraagstukken als terrorisme, veiligheid, migratiestromen en klimaatverandering.

Aan de Raad van State is het afgelopen jaar advies gevraagd over een recordaantal initiatiefwetsvoorstellen: 28 stuks.

Bron: Raad van State