Geen Peil, beneden constitutioneel peil?

Dat is natuurlijk een flauwe woordgrap, maar wel een serieus probleem. Hoe kun je nu een politieke partij/beweging zijn die wil deelnemen aan de Tweede Kamer verkiezingen, zonder programma en met een benadering die constitutioneel dubieus is. De grondwet zegt namelijk: de leden (van de Staten-Generaal) stemmen zonder last. En als je dan je laat verkiezen en alleen zo stemt als een meerderheid op je site aangeeft, heeft dat veel weg van een last.

Geen Peil noemt dat directe democratie. Is dat iets moois als de constitutionele spelregels dat niet toelaten? Of prevaleert de directe democratie boven constitutionele afspraken? Dat mag ik toch niet hopen, want dat verandert democratie in dictatuur en de rechtsstaat in willekeur. Want het kan dan ook zo maar zo zijn dat we geacht worden heen en weer te zwalken en dan weer eens dit te doen en dan weer dat, al naar gelang het stemgedrag op de site van Geen Peil.

Dat strookt allerminst met waarborgen van gelijkheid, rechtszekerheid en zorgvuldigheid. Het geeft activisten meer stem dan anderen, terwijl bij democratische reguliere verkiezingen we juist er alles op alles zetten om alle stemmen een zelfde gewicht te geven. De lijsttrekker Jan Dijkgraaf kunnen we vervangen door een klein robotje, dat slechts de woorden hoeft uit te spreken: voor of tegen al naar gelang de uitkomst van de peiling op de site van Geen Peil.

Het andere belangrijke onderdeel van democratie, gedachtewisseling en discussie, wordt ondergeschikt gemaakt aan facebookkretologie, stemgedrag op de Geen Peil site. De afwezigheid van discussie, van het wisselen van argumenten, en van het luisteren naar elkaar, zullen de democratie verarmen en vervangen door tegenstemmen. Het toppunt van directe democratie à la Geen Peil bestaat uit likes en de afwezigheid daarvan. Dat is geen democratie; dat is geen directe democratie, maar destructie. Als we dan iets willen leren van de Zwitserse vormen van directe democratie laat dat dan zijn dat er gedebatteerd wordt en het stelsel overigens enorm op consensus en compromis is gericht.