N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
De lange tenen van politici
Alsof ze de waarheid in pacht hebben
Aalt Willem Heringa, hoogleraar staatsrecht Universiteit Maastricht
Na het genuanceerde interview met Juncker in NRC Handelsblad van 9 januari 2016 over het referendum over het EU-Oekraïne Associatieverdrag, rees er een storm van boosheid en protest op onder Nederlandse politici. De gemeenschappelijke teneur was: hoe durft Juncker überhaupt zich te mengen in de Nederlandse discussie!
Wel, het is zijn goed recht. We zouden er blij mee moeten zijn en politici moeten niet zo angstig zijn dat ook anderen een oordeel of een visie over het Nederlandse handelen hebben.
Het is zijn goed recht: het gaat tenslotte om een EU verdrag en het gaat daarmee om een hoeksteen in het Europese buitenlandse beleid. En bovendien maken sommige tegenstanders van dat verdrag er een discussie pro of contra EU van. Wel, dan vind ik het niet meer dan normaal dat ook de EU, bij monde van de president van de Commissie, er iets van vindt en dat uit.
Daar zouden we blij mee moeten zijn, omdat de bijdrage van Juncker de discussie verrijkt en er het EU en globale perspectief aan toevoegt. Als we een debat willen voorafgaand aan het referendum moeten we het mooi vinden als er relevante standpunten worden ingebracht. En het perspectief van de EU lijkt mij zeer relevant. Waren we daar geen lid van en zijn we er niet dit voorjaar even voorzitter van? Wij hebben opvattingen over de EU, mag dan de EU opvattingen over ons hebben?
Bij de verkiezing van de Tweede Kamervoorzitter betoogde de ene na de andere spreker hoe belangrijk het open en vrije debat is. Wel dat geldt dunkt mij ook voor deelname vanuit de EU aan debatten in Nederland over EU relevante zaken.
De reactie van een aantal Nederlandse politici leek nu wat erg veel op de reacties van Poolse gezagsdragers die niet willen dat de EU zich bemoeit met inbreuken op de rechtsstatelijkheid in Polen. Soevereiniteit betekent hoop ik niet dat we niet meer grensoverschrijdend het debat kunnen en mogen aangaan en elkaar niet meer mogen aanspreken op stappen die in strijd zijn met EU waarden en EU beleid. Als we dat niet meer mogen is soevereiniteit het nieuwe narcisme.