Cameron wint de verkiezingen

Op 7 mei 2015 stemden de Britten in de verkiezingen voor het Lagerhuis, de direct gekozen en belangrijkste kamer van het parlement in het Verenigd Koninkrijk. Tijdens de verkiezingen worden de 650 zetels van het Lagerhuis verdeeld. Een partij heeft 326 zetels nodig voor een absolute meerderheid in het Lagerhuis en voor het vormen van de regering. In 2010 wonnen de Conservatives weliswaar de verkiezingen, maar hadden ze de Liberal Democrats van Nick Clegg nodig om een coalitie te vormen en zo een meerderheid van de zetels in het Lagerhuis te bemachtigen.

Deze keer is geen coalitie nodig. David Cameron en zijn Conservative partij hebben de verkiezingen op overtuigende wijze gewonnen. Ondanks dat de Conservatives met iets meer dan 11 miljoen stemmen een aandeel van 37% van het totaal aantal stemmen hebben, konden de kandidaten van de Conservatives in een meerderheid van de 650 kiesdistricten winnen. Vooraf spraken de meeste polls nog over een nek- aan- nek race tussen de Conservatives van Cameron en de Labour partij van Ed Miliband, maar op basis van de uitslag hebben de Conservatives een absolute meerderheid van 331 zetels in het Lagerhuis. Hierdoor kan premier Cameron en zijn Conservative partij de komende vijf jaar alleen regeren en bepalen zij het beleid van het Verenigd Koninkrijk voor de komende vijf jaar.

Verder was het opvallend dat de SNP, de Schotse nationalisten, bijzonder goed presteerden in deze verkiezingen. De SNP won 56 van de 59 beschikbare zetels in Schotland. De overwinning van de SNP gaat ten koste van de Labour partij, die traditioneel sterk vertegenwoordigd is in Schotland. Ondanks de nederlaag van de Schotse nationalisten in het referendum van vorig jaar, geeft dit een sterke indicatie dat de discussie rond de positie van Schotland in het Verenigd Koninkrijk nog niet gesloten is.

Dit brengt ons bij de verliezers van de verkiezingen. Labour van Ed Miliband loopt voor de tweede achtereenvolgende keer tegen een pijnlijke verkiezingsnederlaag aan. Labour komt uit op 232 zetels, een verlies van 26 zetels ten opzichte van de verkiezingen van 2010. Deze nederlaag betekende ook het einde van Miliband als partijleider van Labour.

Ook de populistische en anti- Europese partij UKIP voldeed niet aan de verwachtingen. Ondanks dat UKIP het derde hoogste aantal stemmen behaalde van alle partijen (3.9 miljoen stemmen), kon UKIP maar een district winnen. De partij komt dan wel met een zetel in het Lagerhuis, maar dit resultaat is vele malen lager dan UKIP hoopte. De voorspelling dat Labour zetels zou winnen omdat de Conservatives en UKIP de rechtse stem zouden delen kwam dan ook niet uit. De invloed van UKIP op het politieke bestel zal hierdoor minimaal worden, ondanks de bijna 4 miljoen stemmen die UKIP landelijk verzamelde (12.6% van het totaal aantal stemmen). Als reactie pleitte Nigel Farage, de leider van UKIP, voor een hervorming van het kiesstelsel. Extra pijnlijk voor UKIP was de nederlaag van Farage zelf in zijn kiesdistrict. Farage komt hierdoor niet in het Lagerhuis en is als gevolg hiervan opgestapt als partijleider van UKIP.

Misschien wel de grootste nederlaag echter leden de Liberal Democrats van Nick Clegg, de voormalige coalitiepartner van de Conservatives. De Liberal Democrats verliezen 49 zetels en houden zo nog maar 8 zetels over van de 57 zetels die ze in de verkiezingen van 2010 veroverden. In 2010 speelden de Liberal Democrats als de derde partij een belangrijke rol in het vormen van de coalitie. Echter deze rol is nu geheel uitgespeeld als gevolg van deze voor de Liberal Democrats dramatische uitslag. Partijleider Clegg trad inmiddels af als partijleider, al blijft Clegg wel lid van het Lagerhuis voor de Liberal Democrats.

De onverwachte grote overwinning van de Conservatives kan samenhangen met het feit dat Cameron in de dagen voor de verkiezingen sterk campagne heeft gevoerd op het thema Europa. De belofte van Cameron dat er in 2017 een referendum zal komen, waarin de Britse bevolking zich kan uitspreken over de Europese Unie kan veel kiezers hebben overtuigd toch voor de Conservatives te stemmen en niet voor bijvoorbeeld de anti- Europese UKIP. Ook het feit dat veel stemmen in Schotland naar de SNP zijn gegaan en niet naar Labour, heeft bijgedragen aan de onverwacht grote overwinning van de Conservatives.

Door deze verkiezingsuitslag hebben de Conservatives nu een absolute meerderheid van de zetels in het Lagerhuis en kunnen ze alleen gaan regeren. Dit betekent dat de Conservatives hun economische hervormingen kunnen blijven doorvoeren.

Voor Europa betekent deze uitslag dat het referendum, waar Cameron zich sterk voor heeft gemaakt, er in 2017 zal komen. In dit referendum kunnen de Britten zich gaan uitspreken over de relatie van het Verenigd Koninkrijk met de Europese Unie. Verder zal deze uitslag gevolgen hebben voor het immigratiebeleid van het Verenigd Koninkrijk, waaronder het beleid ten aanzien van immigranten van de EU. Ook dit zal gevolgen hebben voor de relatie van het Verenigd Koninkrijk met de Europese Unie. Deze verkiezingsuitslag heeft niet alleen grote gevolgen voor het Verenigd Koninkrijk, maar ook voor de Europa.

mr. Peter Coenen

Lecturer

Maastricht University