Burgemeesters en privacy

vrijdag 12 december 2014, 16:34, analyse van Prof.Mr. Aalt Willem Heringa

Onno Hoes heeft zijn ontslag ingediend, na er te zijn ingeluisd door een verborgen camera-actie van Pownews. Walgelijke ‘journalistiek’ natuurlijk en een misselijke actie van de jongen Robbie. 

Gedragscode

Los daarvan is de situatie die ontstaan was wel erg lastig. De gemeentewet voorziet erin dat een burgemeester kan worden ontslagen bij een verstoorde verhouding met de gemeenteraad. Ook is er bepaald dat de raad een gedragscode voor de burgemeester dient vast te stellen. Die kon ik voor Maastricht niet vinden, behalve dan een algemene Maastrichtse integriteitscode. Je kunt je echter wel voorstellen dat de vorige keer dat de raad met Hoes had gesproken over zijn privé-escapades, de toen gemaakte afspraken, als het ware deel uitmaakten van een gedragscode. Dus dát er een lastige situatie was gecreëerd, was wel helder. Je wilt als burgemeester toch niet over je privé leven (hoeven te)  spreken met de raad!

In de profielschets van 2010 voor de vacature Leers staat ook al weinig: ja, de burgemeester moet een echte burgervader zijn en een bindende factor wezen. Als er dan veel gedoe is en gepraat en roddels en achterklap, is het voor te stellen dat aan dat deel van de functieomschrijving niet meer ten volle wordt voldaan. Dat Hoes de eer aan zichzelf heeft gehouden is dan ook begrijpelijk en te prijzen.

Privé en publiek

Wrang is de actie van Pownews, en is ook de verwevenheid tussen privé en politiek en publiek. Daar zwelgen vele televisierubrieken op, daar gaan roddelrubrieken over, daarover zijn er allerlei internetfora, en kennelijk is het zo dat privé steeds meer publiek wordt. Natuurlijk doen sommige politici daar ook aan mee door hun privé publiek te maken, of te twitteren of te facebooken. En als je je in de publieke sfeer beweegt, op straat, in een café of op Internet, dan is je gedrag kenbaar en zichtbaar, én door internet en de sociale media onmiddellijk door velen te zien. Publiek kun je dus steeds minder privé zijn. Daar verstandig mee omgaan is ook een competentie, die misschien in de toekomst in profielschetsen terecht gaat komen. De andere kant van de medaille is om als pers en publiek onze ambtsdragers ook enige publieke privésfeer te gunnen.

Het lijkt mij goed dat Hoes gaat procederen om de grenzen publiek-privé aan de rechter voor te leggen en tevens de vraag naar de rechtmatigheid van dit soort indringende, grensoverschrijdende ‘journalistiek’. Desondanks hebben burgervaders er ook voor te waken dat er geen aanleidingen zijn. Burgemeester is in veel opzichten een ‘publieke’ functie