Prof.dr. Gerrit Voerman: 'Invloed leden neemt af, partijleider steeds belangrijker'

DEN HAAG (PDC) -

De ledentallen van de Nederlandse politieke partijen nemen af en hun banden met de kiezers worden steeds losser, zoals tijdens de afgelopen verkiezingscampagne weer bleek. De partijen worden minder hiërarchisch, hun ideologieën minder uitgesproken en hun leiders steeds belangrijker. Is het einde van de politieke partij in zicht? En hoe moet het dan met verder met onze representatieve, parlementaire democratie?

Op die vragen ging Gerrit Voerman op 18 september in tijdens zijn oratie bij de aanvaarding van zijn ambt als hoogleraar Ontwikkeling en functioneren van het Nederlandse en Europese partijstelsel aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Het einde van de politieke partijen wordt al lang voorspeld, maar ze zijn er nog altijd – zoals weer bleek tijdens de jongste campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen. Wel veranderen zij en leunen zij steeds sterker op mediagenieke leiders als Samsom en Rutte. Partijen zijn nooit statische organisaties geweest, zo betoogt Voerman in zijn oratie. Na de los gestructureerde kaderpartijen met weinig leden aan het einde van de negentiende eeuw, kwamen de massapartijen met veel leden, een duidelijke ideologie en een hiërarchische organisatie. De afgelopen decennia ontwikkelden deze massapartijen zich steeds meer tot electoraal-professionele partijen.