‘Nederland telt 16 miljoen spindoctors’

DEN HAAG (PDC) - Het beroep van spindoctor als zodanig bestaat in Nederland niet, maar ondertussen kent Nederland 16 miljoen spindoctors. Dat bleek tijdens het debat ‘Spindoctors en mannetjesmakers’, georganiseerd door het Montesquieu Instituut, Nieuwspoort en ProDemos op 5 september 2012. VVD-Kamerlid Ton Elias, journalist Tom-Jan Meeus, wetenschapper Chris Aalberts en communicatiespecialist Jeroen Sprenger namen deel aan het debat, dat geleid werd door parlementair verslaggever Max van Weezel.

In Nederland wil niemand het label spindoctor dragen, maar in realiteit zijn er velen die zich schuldig maken aan spindoctor-praktijken. In tegenstelling tot in de Verenigde Staten is spindoctor in Nederland geen officieel beroep. Maar meerdere mensen spelen de rol van spindoctor: politici, politiek assistenten en woordvoerders. Ton Elias zei niet te spinnen, maar geeft de feiten wel selectief een duwtje. ‘Liegen is onprofessioneel, maar een ander zijlicht op iets zetten of een beetje duwen kan best’, zo stelde hij. Via Twitter stelt Elias zijn volgers graag op de hoogte van bepaalde nieuwsfeiten.

Algemeen werd ook door de debaters erkend dat de druk op politieke journalisten toeneemt door de ‘hyperigheid’ van het nieuws. Door de wisselwerking tussen communicatiemedewerkers, politiek assistenten en journalisten kan berichtgeving beïnvloed worden. Journalisten en persbureaus moeten sneller en meer nieuws produceren en hebben minder tijd voor het beoordelen van de ‘primeurs’ die zij via politiek assistenten en voorlichters krijgen aangereikt. Onder andere daardoor heeft een verschuiving plaatsgevonden in de politieke journalistiek, zo merkt Tom-Jan Meeus op. De focus lag tien jaar geleden op het functioneren van het bestuur van Nederland en is nu meer verschoven naar een focus op het functioneren van partijen. Dat gaat voorbij aan het wezen van het politieke bestel: compromissen sluiten.

De sprekers twijfelden over de effectiviteit en invloed van het spinnen. Jeroen Sprenger ziet grote nadelen van spinnen door politici: 'Het kan ook tegen je werken. Als je in een coalitie zit moet je investeren in de coalitie, niet stoken. Anders gaat het mis.' Chris Aalberts nam vooral de invloed van spindoctors met een korrel zout: ‘Wat spindoctors als ‘fout’ omschrijven, hoeft niet als verkeerd worden gezien door de Nederlandse burger’. De kiezer bepaalt zijn standpunt vooral zelf en laat zich niet zo eenvoudig beïnvloeden als binnen de vierkante kilometer rond De Hofvijver weleens wordt gedacht, volgens Aalberts.