Schaalvergroting en marktwerking niet zwart-wit

DEN HAAG (PDC) - Als er één ding duidelijk wordt uit de documentaire 'Alles van Waarde' dan is het dan filmmaker Frans Bromet niks heeft met de door hem getoonde schaalvergroting, marktwerking en registreerdrift in de publieke  sector. In de film komen gefrustreerde schoolmeesters en thuiszorgmedewerkers aan het woord die alle plezier in hun werk verloren hebben omdat het ‘efficiënt’ moet. De dochter van filmmaker Frans Bromet, lokaal politica voor GroenLinks, komt ook aan het woord in de film. Zij is van mening dat klagen niks helpt en dat je misstanden in de samenleving alleen aan kunt pakken door er zelf wat aan te doen.

Tijdens het debat na afloop van de filmvertoning met de filmmaker, zijn dochter, hoogleraar bestuurskunde Gabriël van den Brink en PvdA-politica Mariëtte Hamer blijkt dat de documentaire ‘Alles van Waarde’ veel instemming vindt. Gabriël van den Brink noemt de film zelfs “een feest van herkenning”. Hij vraagt zich echter ook hardop af waarom filmmaker Frans Bromet zo weinig erkenning heeft voor het activisme van zijn dochter. Volgens de hoogleraar zit in mensen zoals zij de oplossing van veel problemen in de samenleving.

De discussie die volgt laveert tussen probleem-analyse en een zoektocht naar oplossingen. Ligt de oplossing bijvoorbeeld in de politiek of is de politiek juist de oorzaak van het marktdenken in de publieke sector? Volgens Hamer is het een misvatting dat de (landelijke) politiek in het verleden altijd het initiatief voor schaalvergroting en registreerdrift heeft genomen. Ze wijst erop dat juist vaak in de samenleving zelf om extra controle-mechanismen en een grotere schaal gevraagd werd. De oplossing ligt dan ook volgens Mariëtte Hamer in een cultuurverandering bij de burgers zelf.

Maar hoe de te bewerkstelligen? Volgens Gabriël van den Brink zou het goed zijn als ook managers de documentaire zouden zien. Hamer is het er mee eens dat een cultuurverandering van onderaf alleen werkt als het van bovenaf door politiek en managers gesteund wordt.

De discussie besluit met de opmerking dat het voor een cultuuromslag onder alle lagen van de bevolking belangrijk is om marktwerking en schaalvergroting niet zwart/wit neer te zetten als iets dat altijd fout is.  Met alleen een sterk anti-geluid heb je kans dat het kind met het badwater wordt weggegooid. Zelfs filmmaker Frans Bromet geeft aan het eind toe: “sommige dingen moeten groot”.