Knapen: rekensom niet voldoende om Europa bijeen te houden

DEN HAAG (PDC) - De crisis is niet veroorzaakt door de euro, maar door onze teruglopende verdiencapaciteit. De eurozone zal pas goed functioneren als de mobiliteit op de arbeidsmarkt toeneemt of als rijke landen structureel geld gaan overmaken aan de armere landen. Naast steun aan en hervormingen van noodlijdende landen is er ook een nieuw verdrag nodig: Europa moet slagvaardiger en democratischer, en desnoods kleiner.

Dat betoogde Ben Knapen, staatsecretaris van Europese Zaken, in de eerste Montesquieu Lezing. Volgens Knapen zal een rekensommetje als argument voor de Europese eenwording nooit lang standhouden, want spreekt niet tot de verbeelding. Na het ‘nie wieder Krieg’ is het tijd voor een nieuw elan. Europa deelt belangrijke waarden zoals sociale rechtvaardigheid en de vrijheid van godsdienst. Om deze waarden tot internationaal gemeengoed te krijgen is samenwerking noodzakelijk.

Maar ook voor onze eigen belangen is Europese eenwording noodzakelijk. Als Nederland in conflict komt met een land als India over een mogelijke schending van het patentrecht of de export van milieuvervuilende auto’s, kan ze geen deuk in een pakje boter slaan. Alleen als Europa met één stem spreekt zou het India in beweging kunnen brengen.

We moeten van een ‘ever closer Union’ naar een ‘ever stronger Union’. Meer samenwerking is noodzakelijk, maar we hebben geen tijd om te wachten tot alle landen om zijn. Landen die in een hogere tempo willen integreren moeten die mogelijkheid hebben. Het aanstaande verdrag zal daar naar alle waarschijnlijkheid al in voorzien.

Knapen eindigde met een aantal overdenkingen om de kloof tussen de burger en Europa te dichten. Nederland moet zich niet alleen in Brussel sterk maken voor het Nederlands belang, maar bij terugkomst in eigen land het bereikte compromis namens Europa verdedigen. Daarnaast kan de besluitvorming in de eurozone democratischer worden door de nationale parlementaire commissies van financiën in gezamenlijke zittingen bijeen te laten komen.

De staatssecretaris werd ontvangen door Luc Verhey, lid van de Raad van State en voorzitter van de wetenschappelijke raad van het Montesquieu Instituut. De Montesquieu Lezing zal een vaste plaats in gaan nemen in de jaarlijks terugkerende Zomerconferentie, die wordt georganiseerd door het Montesquieu Instituut en haar partners.