Sociale onrust kan voorspeld worden!

DEN HAAG (PDC) - Repressie werkt niet! Deze uitspraak deed Sam Bell, assistent professor aan de Kansas State University op 23 november tijdens zijn presentatie over `Coercion, Capacity and Coordination: A risk assessment model of the determinants of political violence´ bij het Montesquieu Instituut.  Bell heeft met ondersteuning van drie co-auteurs een model ontwikkeld dat de kans op maatschappelijke onrust moet kunnen voorspellen.

De onderzoekers vroegen zich af welke factoren belangrijk zijn bij het analyseren van hoe geweld tegen de staat ontstaat. Het onderzoek legt de nadruk niet alleen op welbekende hotspots zoals in Tunesië en Egypte maar ook op de recente onrusten in bijvoorbeeld Engeland of Griekenland.

Bij het bepalen van het risico van politiek geweld is het belangrijk, volgens Bell de zogenoemde `3 c´s´  te betrekken bij het onderzoek. De c´s staan voor dwang (coercion), capaciteit en coördinatie. Met de term dwang wordt het daadwerkelijke gebruik van geweld door de staat tegen de eigen burgers, het beste samen te vatten onder de term mensenrechtenschending, aangegeven. Daar tegenover staat het concept van capaciteit, het theoretische vermogen van een staat om macht uit te oefenen. Dit kan zijn door het leger of het verbruik van elektriciteit. De factor van coördinatie is echter ook van groot belang, omdat er voor groepen of individuen de mogelijkheid moet zijn om acties te organiseren, zij het via het recht op vergadering of mobiele telefonie of internet. Het centrale argument van het betoog was dat als een land repressiever is op deze drie punten, er een verhoogde kans is dat de bevolking in opstand zal komen.

In het onderzoek moeten een groot aantal factoren in acht worden genomen om accurate voorspellingen te kunnen maken. Uiteindelijk worden de voorspellingen vergeleken met de daadwerkelijke maatschappelijke onrust. Door de voorspellingen kan worden bepaald of een land in het komende jaar juist meer of minder politiek geweld kan verwachten. In de lijst werden alleen landen opgenomen waar het komende jaar een stijging van politiek geweld verwacht werd, zoals Rusland of Egypte.

Deze lijst spoorde een levendig debat aan onder de deelnemers van de lezing. Bijvoorbeeld, waarom werden enkel landen met een toename van politiek geweld opgenomen in de lijst en niet ook landen met een voorspelde afname van geweld? Er kwamen echter ook vragen aan de orde over de rol van factoren als cultuur, politiek regime of armoede in het onderzoek. Sam Bell uitte ten slotte de hoop dat zijn methode een betere risico analyse zal zijn dan de al bestaande en hoopt in de toekomst voorspellingen op kortere termijn te kunnen doen.