Macht, macht en nog eens macht

Benjamin van Es werkt als adviseur voor GKSV Reputatie | Communicatie | Public Affairs, is campagnemanager voor de Haagse VVD en organiseerde een aantal House of Cards-avonden.

Macht, macht en nog eens macht. Daar draait de serie House of Cards om. Op 4 maart is het vierde seizoen van de Netflix-hitserie online gekomen. Mocht u nog niet de tijd gehad hebben om uzelf een weekend op te sluiten om alle dertien afleveringen in 1 keer te kijken, dan zou ik als ik u was niet verder lezen. Met andere woorden: spoiler alert!

4 maart 2016, Nieuwspoort. De sociëteit is versierd met ballonnen en posters in de Amerikaanse kleuren. Op de posters is Frank Underwood te zien, met zijn campagneslogans “Anything for America” en “A push in the right direction”. Tweede Kamerlid Jacques Monasch (PvdA) en voormalig Kamerlid Mark Verheijen (VVD) worden op het podium gevraagd waar zij de paralel zien tussen de vorige House of Cards-seizoenen en de Nederlandse politiek. De presentator, Hein Greven, doet een ‘Underwood’-je. Hij doorbreekt de vierde muur van het podium en spreekt direct tot het publiek. Hij zegt dat hij van Verheijen wil weten of hij ook nare trucjes toegepast heeft voor zijn val en van Monasch wil hij weten wat hem in vredesnaam bezielde om zijn partijleider zo zwaar af te vallen een paar weken eerder. De zaal lacht. Dat trucje, het doorbreken van de vierde muur, is helemaal niet nieuw. Shakespeare gebruikte het al. Dit trucje doet iets met ons: we wachten met spanning tot Frank zich tot ons richt en voelen ons bevoorrecht dat hij zijn gedachten met ons deelt.

Bevoorrecht

Die bevoorrechte positie zorgt ervoor dat wij lang voor de andere spelers een groot deel van zijn strategie kennen. De route die hij neemt om zijn macht, en soms die van zijn vrouw, te vergroten. Dat vinden wij mooi, en soms is het leerzaam. Afkijken van de strategie van de machthebber is een mooie leerschool. Al vraag ik me af of het slim is sommige technieken van Frank te kopiëren.

Zo ook het moment waarop in het vierde seizoen de strijd om de nominatie tot (vice-)presidentskandidaat losbarst op de Democratische conventie. Frank lijkt de nominatie in zijn zak te hebben en wil via een omweg, een goed vooraf geplande ‘natuurlijke’ selectie, Claire tot zijn running mate gekozen krijgen. Vanzelfsprekend moet daarvoor - deze keer niet letterlijk - over lijken gegaan worden. Zijn mis-/gebruik van Secretary of State Durand zou hem duur kunnen komen te staan als zij het voor elkaar krijgt om op de vloer van de conventie zich te laten nomineren voor ‘the top of the ticket’, tot presidentskandidaat. Uiteindelijk, met wat dreigen en samenzweren, wijkt dat gevaar. Het lijkt allemaal echt en aannemelijk. De langzaam opgebouwde spanning, het opvolgende ongeloof en de verbazing dat zijn powerplay werkt: het maakt dat die 15 seconden tussen twee afleveringen in al te lang duren.

In real life

Alsof de makers van de serie het wisten, zou zo’n ‘open convention’ in 2016 ook echt kunnen gebeuren. Hoogstwaarschijnlijk niet bij de Democraten, maar bij de Republikeinen wordt er al openlijk gespeculeerd over de mogelijkheid van een ‘contested convention’. Een conventie waarbij Donald Trump als winnaar uit de bus kan komen, maar ook de conventie waar het Republikeinse establishment de nominatie van hem af kan nemen. Als de serie House of Cards nog niet spannend genoeg was, begint de huidige race om de ‘Leader of the Free World’ te worden ook aardig op een serie te lijken, waar ik niet kan wachten op de volgende aflevering.