Vergelijking staatkundige rol koning in EU

Van de 27 lidstaten van de Europese Unie hebben er zeven een erfelijke monarchie. De rol van de Koning (of in Luxemburg: groothertog) verschilt in die landen eigenlijk nauwelijks. In Zweden is er een strikte scheiding tussen staatshoofd (koning) en regering; in Luxemburg een wat minder strikte scheiding.

Voor alle vorsten geldt dat zij onschendbaar zijn en dat de ministers verantwoordelijk zijn voor alle regeringsdaden, dus ook voor bijvoorbeeld de buitenlandse betrekkingen, benoemingen of legerleiding. Slechts enkele landen noemen de vorst ook staatshoofd. In Nederland is dat niet zo.

land	wetgeving	formatie/regering	overige
België	ondertekening wetten	wijst formateur aan; geen deel van de federale regering	gratieverlening en strafvermindering; verlening adeldom; recht parlement bijeen te roepen en Kamerontbinding
Denemarken	ondertekening wetten	wijst formateur aan; lid en voorzitter van de Staatsraad (koning en ministers)	is staatshoofd; starten afzettingsprocedure ministers bij wanbeheer; noodwetgeving uitvaardigen; recht van gratie- en amnestieverlening
Luxemburg	ondertekening wetten; maar geen 'vetorecht'	wijst formateur aan; geen formeel deel van de regering	is staatshoofd (symbool van eenheid en bewaker van de onafhankelijkheid); recht van gratieverlening en strafvermindering
Nederland	ondertekening wetten	is 'niet verantwoordelijk' deel van de regering; formatie niet wettelijk geregeld, sinds 2012 geen rol	(formeel) voorzitter van de Raad van State
Spanje	ondertekening wetten	is deel van de regering; mag kabinetsvergadering voorzitten	is symbool van eenheid en continuïteit; recht van Kamerontbinding; recht volksraadpleging te vorderen; opperbevel leger; individuele gratieverlening
Verenigd Koninkrijk	ondertekening wetten	recht om minister-president te benoemen	gratieverlening; benoeming bisschoppen en aartsbisschop Church of England; diverse benoemingen, zoals van de Queens Council
Zweden	geen ondertekening wetten	geen deel van de regering; recht om geïnformeerd te worden door ministers, mag ministerraad voorzitten	is staatshoofd