Masterclass

Nederland was lange tijd binnen Europa vooral geïnteresseerd in economische integratie. Daarnaast steunde ons land vooral de supranationale instellingen, zoals de Europese Commissie en het Hof van Justitie, om te voorkomen dat de grote lidstaten in Europa te veel macht zouden krijgen. Dat kwam bij de tweede bijeenkomst van de Masterclass van het Montesquieu-Instituut ter sprake.

Professor Jan van der Harst betoogde verder dat uitbreiding van de Europese Gemeenschap voor Nederland belangrijk was omdat dit economische voordelen zou kunnen bieden. Maar in de jaren negentig veranderde dat. Onder invloed van de Koude Oorlog, de hereniging van Duitsland en het Verdrag van Maastricht werd in Europa sociaal-politieke integratie belangrijker. Dat betekende voor Nederland dat het zich niet meer alleen kon richten op economische integratie. Ook politieke integratie werd belangrijk.

Volgens Van der Harst kan de Nederlandse Europapolitiek in twee periodes worden verdeeld. De periode vanaf 1945 tot 1990 en de periode erna. Omdat het Europabeleid van Nederland wijzigde, kreeg ook de discussie over Europa een ander karakter. Er zijn nu meer negatieve geluiden over Europa te horen en Nederland is minder ambitieus ten aanzien van Europese integratie.

Tijdens de eerste Masterclass behandelde Kees Nagtegaal de verschillende aspecten van crises. Voor sommigen is een crisis een bedreiging, terwijl anderen juist kansen zien. Politici krijgen tijdens crises bijvoorbeeld de mogelijkheid om lang gekoesterde beleidswensen te realiseren. Ook kan er geleerd worden van crises, om zo in de toekomst deze te voorkomen.

Een crisis kan ook een bedreiging zijn, bijvoorbeeld voor bedrijven of voor politici. Het kan zelfs de oorzaak zijn van een nieuwe crisis. Een crisis kan leiden tot paniek, maar kan ook discussies over fundamentele waarden aanwakkeren. Een crisis heeft een emotionele en een politieke lading, maar kan ook veranderingen in het gevoerde beleid tot gevolg hebben. Ook spelen tijdens crisis verschillende belangen een rol. Politici willen herkozen worden en multinationale bedrijven zien graag hun belangen vertegenwoordigd.

In de komende weken besteedt de Masterclass aandacht aan de rol van de verschillende Europese instituties. Petya Alexandrova gaat nader in op de Europese Raad en Sjerp van der Vaart verzorgt een Masterclass over het Europees Parlement. Het verslag zal te vinden zijn op de website.

Lees verder