Sleutelpositie van de SGP in de Senaat

Politici en media houden er soms van om schelle uitvergrootte en spectaculaire beelden uit te venten. Zo is daar het door links (vooral daar) en rechts ontworpen doemscenario van een kabinet-Rutte dat in de Eerste Kamer gegijzeld wordt door de Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP). Nederland terug naar de Middeleeuwen (alsof SGP ers geen diepe hekel zouden hebben aan die “roomse” era), individuele vrijheden bedreigd, persbreidel in aantocht, ”De Veluwe” in Den Haag. Staphorst rules! Het eens gebenedijde gidsland valt terug in duisternis.

Deze hoempa en schetter vanuit het oppositiekamp hoeft niemand erg serieus te nemen. Doet men daar zelf waarschijnlijk ook niet. Het hoort bij de heftige omgangsvormen van onze dagen. De SGP in kwestie bestaat uit 1 man – de nestor van de Eerste Kamer, Mr G(errit) Holdijk, die al ruim 7700 dagen in de Kamer zit en ook daarbuiten tal van politieke functies heeft vervuld. Ik was 12 jaar in de Kamer zijn collega. Een wat vormelijke gemoedelijke en onmiskenbaar droog-humoristische Geldersman. Een scherpzinnige erudiete volksvertegenwoordiger met licht archaïsche gewoonten: pijproker, alle stukken met de hand geschreven, wars van sociale media als Twitter, gesteld op het landelijke leven op de familieboerderij. Een onafhankelijke geest, die als het moet zelfs dwars tegen de zusterfractie in de Tweede Kamer ingaat.

Het is bovendien goed te bedenken dat in de Eerste Kamer een kabinet maar niet automatisch kan rekenen op bijval vanuit de politiek bevriende fracties. Trouwens ook de oppositie is geen monolithisch blok. Er zullen niet zo erg veel debatten, die in de Senaat vrijwel altijd over wetsvoorstellen gaan, zijn waarbij de SGP echt op de wip zit. Waar dat wel zo is zal in een aantal gevallen de SGP de regering “redden”, omdat die fractie zich inhoudelijk kan vinden in het wetsontwerp. Dan ligt het niet in de aard van de SGP denk ik om te gaan marchanderen en een prijs te bedingen voor haar stem. Maar is het een voorstel waarmee zij moeite heeft en waarbij zij de laatste strohalm is waaraan de regering zich vastklampt, dan zal zij denk ik net als iedere andere partij een prijs vragen. Dan moet gedacht worden aan toezeggingen die betrekking hebben op de positie van de SGP zelf, die al vele jaren onder vuur ligt zeker vanuit  seculier feministische en privaatrechtelijke  hoek. Een tweede soort prijs die gevraagd zal kunnen worden  is de toezegging van de regering niet of anders te bezuinigen op bepaalde posten die de SGP  onwenselijk vindt (bijvoorbeeld langstudeerders compromis). Dan zijn er natuurlijk nog de immateriële dossiers, waar de SGP naar ik schat gedoseerd vooral zal willen horen van de  regering dat deze halt op de plaats(stand still) maakt. Het recente verleden leert dat er hier vermoedelijk een  stilzwijgende verstandhouding  in de sfeer van de Tweede Kamer tussen regering en SGP kan ontstaan. De stampij die door delen van seculier Nederland wordt gemaakt lijkt me echter eerder door emotie dan door feiten gestaafd.

Alfons Dölle, juni 2011

Prof.mr.drs A..H M.Dölle is bijzonder hoogleraar decentrale overheden aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij was voor het CDA lid van de Eerste Kamer van juni 1999 tot juni 2011.