Europese Kroniek 2023: Orbán, Oekraïne, migratie en klimaat beheersen EU-agenda

De decembertop van de Europese regeringsleiders was -bijna traditiegetrouw- een bloedstollend spannende. De Hongaarse premier Victor Orbán dreigde zowel de financiële steun aan Hongarije, als het openen van de toetredingsonderhandelingen tot de EU, te vetoën. Een politieke truc, bedacht door de Duitse bondskanselier Schölz, zorgde ervoor dat de 26 regeringsleiders enerzijds, en Orbán anderzijds, zonder gezichtsverlies uit Brussel konden vertrekken: Orbán liep even weg uit de zaal bij de stemming over de EU-toetredingsonderhandelingen, waardoor er op dat punt alsnog unanimiteit was, zonder Hongaarse deelname.

De decembertop kan gezien worden als de slotsom van een aantal ontwikkelingen die het jaar 2023 kenmerkten: discussies over het openbreken van de EU-meerjarenbegroting, migratie, ontwikkelingen in de EU-toetreding van Oost-Europese landen, een debat over de Europese rechtsstaat, en gewijzigde politieke verhoudingen na verschillende belangrijke nationale verkiezingen. Van dat laatste onderwerp zijn de Poolse en Nederlandse verkiezingen goede voorbeelden. Ook bewoog de EU zich afgelopen jaar langzaamaan richting de verkiezingen van juni 2024.

Tijd om de balans op te maken van het Europese jaar 2023. Aan de hand van nieuwsberichten uit verschillende media is in dit artikel een overzicht samengesteld van de belangrijkste politieke ontwikkelingen op EU-gebied in het afgelopen jaar. Bronnen zijn onder andere de NOS, Nu.nl, Parlement.com, ECER en Brusselse Nieuwe.

Januari
Bron: European Union 2022 - Source : EP / DAINA LE LARDIC	Headlines EU viert 30 jaar interne markt: wat is het en wat levert het op? 64% meer illegale EU-grensoversteken Ander nieuws Sinds Brexit minder animo voor vertrek uit EU EU knijpt geen oogje meer dicht bij Nederlandse mest Bonje over natuurherstelwet nog niet opgelost Zweden neemt stokje over als voorzitter EU

Februari
Bron: Flickr / President Of Ukraine	Headlines Eén jaar oorlog in Oekraïne: hoe gaan we ermee om? Kabinet presenteert Staat van de Europese Unie: positief en ambitieus Ander nieuws Boeren mogen van EU vaccineren tegen vogelgriep Europees geld voor Groningen na aardbevingen Eurobarometer: Nederlanders positiever over EU dan in 2022 Den Haag wordt thuis van internationaal onderzoekscentrum naar oorlogsmisdaden Rusland

Maart
Bron: The Council of the European Union	Headlines Poetin wil tactische kernwapens in Belarus in oorlog met Oekraïne Europees beleid tekent Provinciale verkiezingsstrijd in Nederland Ander nieuws Nieuwe EU-regels over gelijke beloning mannen en vrouwen Verzet in Tweede Kamer tegen EU-visserijplannen Nederland voorstander van strengere EU-verpakkingsregels Soepelere EU-regels voor octrooiaanvragen

April

Bron: The Council of the European Union

Headlines Europese Commissie in woelig vaarwater na presentatie soepelere begrotingsregels Kabinet vreest nieuwe natuurplannen van de EU Ander nieuws Afkoelperiode voor ex-leden Europees Parlement voor 6 maanden na einde mandaat Luchtvaart moet gebruik maken van groene brandstoffen Nederland wil af van vetorecht op gebied van sancties en mensenrechten Politie valt hoofdkantoor Europese Volkspartij binnen

Mei
Bron: The Council of the European Union	Headlines Europa wil Russisch geld gebruiken voor Oekraïne EU gaat strijd aan met kunstmatige intelligentie Ander nieuws Evaluatie Schengenverdrag legt nadruk op goede implementatie van regels Oekraïnse president Zelensky bezoekt Den Haag Kaag: geen haast met digitale Euro Europese Commissie keurt Nederlandse coronasteun sportevenementen goed

Juni
Bron: The Council of the European Union	Headlines Europese Commissie wil belangrijke technologie beschermen tegen buitenlandse invloed Zorgen om Hongaars voorzitterschap vanwege rechtsstaat Ander nieuws Eurobarometer: 42% Nederlanders weet dat er volgend jaar EU-verkiezingen zijn Politico: wangedrag en intimidatie in het Europees Parlement EU-landen akkoord over elfde sanctiepakket Rusland Sophie in 't Veld stapt over naar Volt

Juli
Bron: European Commission	Headlines Europese Commissie wil Oekaïne-defensiefonds van 20 miljard Natuurherstelwet toch goedgekeurd in Europees Parlement Ander nieuws Europa-Nu.nl stopt per maandag 3 juli noodgedwongen EU-verslag over de rechtsstaat: Nederland moet meer doen voor lobbytransparantie Europees Parlement beklinkt omstreden gebouwendeal Betere EU-bescherming tegen instabiele energiemarkt

Augustus
Bron: The Council of the European Union	Headlines Kabinet draagt Hoekstra voor als opvolger Eurocommissaris EU wil meebetalen aan F16's voor Oekraïne Ander nieuws Nederland positief over extra EU-geld voor Oekraïne Inflatie Eurozone stabiel ondanks lagere energieprijzen

September
Bron: Wikimedia / Hannolans	Headlines Prinsjesdag door de Europese bril Von der Leyen in State of the Union: economie en duurzaamheid gaan goed samen Ander nieuws EU legt machtigste techbedrijven strengere regels op Europese Commissie wil kandidaat-lidstaten meer geld geven voor hervormingen Nieuwe EU-plannen voor biologische landbouw Jaarverslag Europese Commissie: inzet op veerkracht

Oktober
	Headlines Discussie over uitbreiding EU barst los in Spaanse stad Granada Scheurtjes in westerse steun voor Oekraïne Ander nieuws Europese Rekenkamer: onvoldoende zicht op miljarden van EU-herstelfonds Tunesië weigert financiële EU-steun na migratiedeal Eensgezindheid over Israël op Europese Top Hoorzitting Wopke Hoekstra: presentatie als groene politicus

November
Bron: The Council of the European Union	Headlines EU-landen niet in staat om beloofde munitie aan Oekraïne te leveren Europese Commissie presenteert uitbreidingspakket 2023 Ander nieuws Akkoord over zwaarbevochten EU-natuurherstelwet Nederland moet pensioenwet aanpassen na uitspraak EU-Hof Polen krijgt eerste miljarden uit EU-herstelfonds Europese reacties op de Nederlandse verkiezingsuitslag

December

Bron: The Council of the European Union

Headlines EU-leiders eens over start onderhandelingen met Oekraïne over EU-toetreding Nederland positief over toetreding Oekraïne, terughoudend over Georgië Ander nieuws EU-verbod op vernietigen van onverkochte kleding BBB kiest voor de EVP, oud-CDA-medewerker lijsttrekker bij EU-verkiezingen Historische klimaattop 'stap in goede richting', maar ook kritiek Europees Parlement wil sterkere rol in keuze nieuwe Commissievoorzitter