Jaar van broze stabiliteit

Van den Braak: ‘t Was me het jaartje wel'

Het jaar van 'broze stabiliteit' - zo typeert Bert van den Braak, onderzoeker bij het Parlementair Documentatiecentrum in Den Haag, het jaar 2012.
'Het jaar eindigt met meer stabiliteit dan het begonnen is', analyseert hij, terugblikkend op een jaar van crisis, verkiezingen en formatie. 'Maar of dat echt zo is, moet in het nieuwe jaar blijken.'

Van den Braak zet de voornaamste gebeurtenissen rond de Hofvijver op een rij: uiteenlopend van het vertrek van Job Cohen als oppositieleider en de val van het kabinet-Rutte I tot en met het spectaculaire herstel van de PvdA, het aantreden van Rutte II en de 'opstand' binnen de VVD.
't Was me 't jaartje wel', meent Van den Braak, verwijzend naar Wim Kan. 'Uiteraard zal de toekomst moeten leren of 2012 echt zo'n politiek turbulent jaar was als we nu denken. Maar het zou verbazen als die typering ook op termijn geen stand houdt.'

Per saldo signaleert Van den Braak een herstel van het politieke 'midden' in 2012. 'De vanwege de zwakke positie in de Senaat bestaande noodzaak voor het kabinet om bredere steun te zoeken, kan daarvoor zelfs een versterkende factor betekenen.'

Foto en beeldbewerking: Kevin Bergenhenegouwen

Hoe stabiel is de Nederlandse politiek? Jarenlang keek 'Den Haag' misprijzend naar België. Maar 'Italiaanse toestanden' zijn geen ver-van-m'n-bedshow, zo blijkt uit onderzoek van het Montesquieu Instituut.

De gemiddelde zittingsduur van kabinetten in Nederland is afgenomen. Wie die zittingsduur sinds 1945 systematisch op een rijtje zet, ziet vooral de laatste jaren een scherpe daling. Het eerste kabinet onder leiding van Wim Kok (1994-1998) was het laatste kabinet dat de rit volledig uitzat. Sinds de eeuwwisseling heeft Nederland meer kabinetten gehad dan Italië.

Een lid van het Europees Parlement moet ook lid van het nationale parlement zijn. Dus een Nederlandse Europarlementariër is ook lid van de Tweede of Eerste Kamer.

Bert  van den Braak versus Jan Willem Sap

Roel Bekker

‘Als ambtenaren macht zouden hebben, dan zouden ze wel meer verdienen’. Dat was de mooie titel van een essay dat ik 20 jaar geleden schreef in een essaywedstrijd over de macht van de ambtenaar. Daarin heb ik uiteengezet dat de macht van ambtenaren vaak schromelijk wordt overdreven. Voor een machtige ambtenaar heb je een machtige minister nodig. En werk je onder een niet zo sterke minister, dan is het met je ambtelijke macht snel gedaan.

Twintig jaar later denk ik er nog net zo over, en mijn studie naar topambtenaren (zie het boek ‘Marathonlopers rond het Binnenhof’) bevestigt dat nog eens. Een fraai voorbeeld van een machtige combine in die studie is de samenwerking tussen de eerste DG voor Ontwikkelingssamenwerking Jan Meijer en zijn minister van Buitenlandse Zaken Luns. Qua persoon en qua politieke kleur geheel uiteenlopende figuren, Meijer oprichter van Het Parool en actief PvdA'er, Luns een behoudende KVP'er. Maar ze konden elkaar prima gebruiken. Luns kon met Meijer laten zien dat de door progressief Nederland gekoesterde ontwikkelingssamenwerking bij hem in goede handen was. En Meijer wist dat Luns in het kabinet en het parlement veel binnenhaalde, dus verdeed zijn tijd niet met ambtelijk overleg en liet Luns de zaken politiek regelen. Heel effectief, en voorbeeld van een machtige ambtenaar in combinatie met een sterke minister.

Kunt u deze nieuwsbrief niet goed lezen? Bekijk dan de online versie.