'De Volksvertegenwoor­diging?'

Henk te Velde: Balans van 200 jaar Tweede Kamer

De Tweede Kamer als fiere, zelfbewuste Volksvertegenwoordiging? Als Henk te Velde, hoogleraar aan de Universiteit van Leiden, de tweehonderd jarige geschiedenis van het parlement overziet, valt hem op hoezeer de Tweede Kamer de 'onverbeterlijke neiging' heeft 'zichzelf als volksvertegenwoordiging weg te cijferen'.

'Anders dan in Engeland en zelfs Frankrijk, presenteert de Tweede Kamer zich niet als De Volksvertegenwoordiging', signaleert hij. 'Het Nederlandse parlement heeft van oudsher een quasi bestuurlijke inslag, bijna onderdeel van de regering. De volksvertegenwoordigende rol is zwak ontwikkeld.' Om er aan toe te voegen: 'Het tekent de bescheidenheid dat het tweehonderdjarig bestaan voor de Tweede Kamer geen aanleiding is voor een groots feest.'

Samen met zijn collega's Carla van Baalen (Nijmegen) en Remieg Aerts (ook Nijmegen) heeft Te Velde de opdracht gekregen om de tweehonderdjarige geschiedenis van de Tweede Kamer te beschrijven. Dat heeft geleid tot een kloek boek: In dit Huis.

Volgende maand, op 16 oktober, viert de Staten-Generaal het tweehonderd jarig bestaan. Op die dag kwam in 1815 de Tweede Kamer voor het eerst in Den Haag bijeen. Vandaag precies 200 jaar geleden, op 21 september 1815, vergaderde het parlement van het pas gevormde Koninkrijk der Nederlanden in Noord en Zuid voor de allereerste keer: in Brussel.

Foto: Daan Kruijs

De Lege Plank is een begrip. In de Handelingenkamer, de ruimte in het gebouw van de Tweede Kamer waar alle parlementaire verslagen sinds 1815 liggen verzameld, is een plank leeg: de periode 1940–1945, de jaren van de Duitse bezetting waarin de Staten-Generaal niet bijeenkwam. Die lege plank symboliseert de verdreven parlementaire democratische rechtsstaat.