Tussenbalans Donald Tusk

Donald Tusk maakt dankbaar gebruik van de basis die zijn voorganger Herman van Rompuy heeft gelegd, vindt Herman Lelieveldt van University College Roosevelt. Van Rompuy was de eerste die de functie van voorzitter van de Europese Raad bekleedde en onder zowel hem als Tusk is het duidelijk geworden dat deze constructie succesvol is. Hiermee is de functie van de voorzitter van de Europese Raad meer vanzelfsprekend geworden.

Daarnaast is Tusk een vrij procedurele voorzitter die in dienst staat van de lidstaten. Niet zo gek ook, want zijn functie valt of staat met de consensus die hij weet te creëren. Dat de invloed van lidstaten Duitsland en Frankrijk onmiskenbaar groot blijft, ligt volgens Lelieveldt niet aan Tusk. Zo zijn de verhoudingen binnen het Europese project immers altijd geweest.

De termijn van Tusk loopt op 1 juni 2017 af en de kans is groot dat Tusk voor een tweede termijn wilt gaan. Maar deze herverkiezing is nog geen gelopen race denkt Lelieveldt. Dat heeft volgens hem niet zozeer te maken met het feit dat de voorzitters van alle belangrijke Europese instellingen (Commissie, Parlement en Europese Raad) straks afkomstig zijn uit de Europese christendemocratische partij.

Het heeft meer te maken met de lidstaat waar Tusk uit afkomstig is: Polen. De Poolse regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid zal waarschijnlijk de kandidatuur van Tusk niet steunen. Nu is het wel zo dat de Europese Raad formeel haar voorzitter kiest bij gekwalificeerde meerderheid, maar de vraag is of de Europese Raad het aan zou durven Tusk tegen de wil van Polen in te benoemen. In de Europese Raad heerst net als in de reguliere Raad van Ministers een sterke cultuur van consensus en het streven naar unanimiteit.