N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Verkiezingsprogramma's vergeleken (Carla van Baalen)

Wat zouden politieke partijen willen veranderen aan het Nederlandse politieke bestel? Carla van Baalen, directeur van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis van de Radboud Universiteit bekijkt de (concept)verkiezingsprogramma’s van 13 politieke partijen aan de hand van 10 thema’s.

  • 1. 
    Staatscommissie

Steun voor instelling van een staatscommissie die de houdbaarheid van het parlementair stelsel zal onderzoeken: 50PLUS, VVD

Uitdrukkelijk geen steun: PvdA, SGP

  • 2. 
    Grondwet

Rechters moeten de bevoegdheid krijgen om wetten te toetsen aan de Grondwet (‘constitutionele toetsing’): ChristenUnie, D66, DENK, GroenLinks

De Grondwet moet eenvoudiger kunnen worden gewijzigd: D66

Het recht op leven (vanaf de bevruchting tot aan de dood) wordt vastgelegd in de Grondwet: ChristenUnie

  • 3. 
    Koning

De Koning moet uit de regering en uit de Raad van State: D66, SP, VNL

Op termijn wordt Nederland een republiek: GroenLinks

De Koning opnieuw betrekken bij de kabinetsformatie: SGP

  • 4. 
    Kiesstelsel

Verhogen van de kiesdrempel: CDA, 50PLUS, VVD (eventueel)

Personen met de meeste stemmen komen in de Kamer, oftewel loslaten lijstvolgorde: DENK

Actief kiesrecht vanaf 16 jaar: DENK

Geen Nederlander? Geen kiesrecht: SGP

  • 5. 
    Tweede Kamer

Verminderen van het aantal leden van de Tweede Kamer: 50PLUS

Strengere regels voor leden van de Tweede Kamer die zich afsplitsen van hun partij: 50PLUS, CDA

Betere ondersteuning van (leden van) de Tweede Kamer: CDA, D66

  • 6. 
    Eerste Kamer

Afschaffen Eerste Kamer: 50PLUS, VNL

Afschaffen Eerste Kamer in combinatie met ‘constitutionele toetsing’: D66, GroenLinks

Verzwakken invloed Eerste Kamer (invoeren terugzendrecht): DENK

  • 7. 
    Politici en bestuurders

Invoeren wachtperiode voor ministers en Tweede Kamerleden m.b.t. het aanvaarden van bepaalde functies na de politieke loopbaan: D66

Afschaffen bestaande wachtgeldregeling voor politici en bestuurders: SP

  • 8. 
    Burgers

Rechtstreeks gekozen burgemeester: 50PLUS, D66, DENK, VNL

Invoeren bindende (correctieve) referenda: 50PLUS, PVV, VNL, PvdA, SP, D66, Partij voor de Dieren

Meer burgerinitiatieven: PvdA, D66, Partij voor de Dieren, GroenLinks

Experimenten met nieuwe vormen van inspraak/democratische betrokkenheid: D66, PvdA

Beter rekening houden met de stem van minderheden: DENK

Afschaffen raadgevende referenda: CDA, SGP

Bij het bereiken van de leeftijd van 18 jaar of bij naturalisatie krijgt iedere burger een boek waarin de rechten en plichten van het Nederlanderschap staan: CDA

Er komt een ‘Handvest verantwoordelijk burgerschap’: ChristenUnie

  • 9. 
    Kabinetscrisis

Bij een kabinetscrisis proberen om een nieuw kabinet te vormen zonder verkiezingen: ChristenUnie, SGP

  • 10. 
    Overig opmerkelijk

Het moet wettelijk mogelijk worden om anti-democratische organisaties te verbieden: CDA

Overheid moet bepaalde informatie actief openbaar maken (Wet open overheid): D66