Beknopt, toegankelijk en zakelijk: nieuw compendium Staatsrecht

Bijzondere aan de nieuwe druk van ‘Staatsrecht’, de opvolger van het inmiddels al meer dan 40 jaren geleden door T. Koopmans geïnitieerde Compendium van het Staatsrecht, is dat de doorwerking van het internationale en met name het Europese recht op het Nederlandse staatsrecht uitgebreid aan de orde komt en dat het Nederlandse staatsrecht minder ‘geïsoleerd’ wordt behandeld. Dat zegt Aalt Willem Heringa, een van de auteurs van de onlangs verschenen 12^e druk.

‘Bij iedere nieuwe druk van het boek valt weer op hoe veel er ten opzichte van een vorige druk op het gebied van het staatsrecht is veranderd’, zo gaat Heringa verder. ‘Staatsrecht lijkt een stabiel en vast gegeven, maar in de praktijk vinden er zowel abrupte als geleidelijke wijzigingen plaats.’ Als voorbeeld noemt Heringa de vorige jaar in werking getreden Wet Raadgevend Referendum, die aan het hoofdstuk over wetgeving is toegevoegd. Ook noemt hij belangrijke ontwikkelingen op het gebied van de grondrechten - nationaal en internationaal, de toename van de invloed van de Europese Unie, de roerige staatkundige verhoudingen en belangrijke nieuwe wetgevineg die aanzienlijke aanvullingen noodzakelijk maakten.

Het boek - beknopt, toegankelijk en zakelijk, aldus Heringa - is in veertig jaar geëvolueerd tot een volwaardige en omvangrijk handboek en naslagwerk. ‘Door zijn geschiedenis combineert het de voordelen van een compendium, met handzame en toegankelijke definities en opsommingen, met de analyses en beschrijvingen van een handboek’, vervolgt hij. ‘De kracht van het boek is de toegankelijkheid en helderheid en gedetailleerde beschrijvingen en aansluiting bij actuele constitutionele ontwikkelingen. Verwijzingen naar wetgeving en rechtspraak worden niet geschuwd.’ Op de vraag waarom nadere literatuur-verwijzingen er uit zijn gehaald antwoordt Heringa dat de studenten daar toch niets meer deden.

De auteurs – allen op een of anderer manier aan het Montesquieu Instituut verbonden - (her)schreven een actueel handboek, geschikt voor het bachelor en masteronderwijs, en up to date als naslagwerk, waarbij het positieve recht steeds ook in de sleutel wordt gezet van theorie en reflectie. Voor een volgende druk heeft Heringa staat nog iets in petto: ‘studenten willen graag lekker staccato-rijtjes, dat leert en onthoudt lekker makkelijk’.

A.W. Heringa, J. van der Velde, L.F.M. Verhey, W. van der Woude, Staatsrecht, Deventer 2015.