Masterclass Montesquieu Instituut

Sinds 2008 organiseert het Montesquieu Instituut elk jaar een Masterclass voor excellente studenten. Vanaf eind januari tot en met medio juni van elk kalenderjaar spreken verschillende academici en professionals over een Europees onderwerp. De studenten, afkomstig van universiteiten en hogescholen, worden geselecteerd op basis van hun studieresultaten, motivatie en studiegebieden. Daarnaast wordt ernaar gestreefd om de Masterclassgroep te laten bestaan uit studenten uit verschillende landen. Doordat zowel de studieachtergrond als de herkomst van de studenten verschilt, ontstaat een groep die de onderwerpen van de Masterclass vanuit een groot aantal verschillende dicsiplines benadert. De studenten nemen actief deel aan het college en moeten tevens om beurten een deel van het college, de discussie, voorbereiden en voorzitten. Per jaar worden maximaal 22 studenten toegelaten.

Inmiddels is het curriculum, dat afhankelijk is van het specifieke onderwerp van het desbetreffende jaar, zodanig opgebouwd dat de studenten een brede kijk krijgen op de te behandelen stof. Tot nu toe zijn onderwerpen variërend van het formele en informele samenspel tussen Europese Instituties tot de vraag over het omgaan met de huidige crisis aan de orde geweest. Bij de colleges van de Masterclass komen zaken aan de orde als onder andere concepten en definities, agendasetting, rol van de media in de Europese politieke arena, historische overzichten en ontwikkelingen en spillover tussen beleidsgebieden.

Sinds 2009 maakt, in de tweede maand van de Masterclass, een internationale reis deel uit van het programma. Er zijn diverse bezoeken gebracht aan Berlijn en Brussel. Tijdens deze reizen worden colleges gegeven en bezoeken afgelegd aan instellingen die een relatie hebben met het onderwerp van de desbetreffende Masterclass.

Halverwege de Masterclassperiode moet een midterm paper worden geschreven. Hierin wordt de basis gepresenteerd van de eindpaper die begin juni moet worden ingeleverd. In de laatste maand van de Masterclass presenteren de studenten de voorlopige onderzoeksresultaten die de basis zijn van de eindpaper en ontvangen dan van de collega studenten en stafleden van het Montesquieu Instituut feedback. De midterm paper is tevens de basis voor de beslissing welke van de studenten namens het Montesquieu Instituut naar een internationale conferentie gaat. Voor het eerst zal een student afgevaardigd worden naar een conferentie. De student die de beste midterm paper schrijft zal de mogelijkheid hebben de paper te presenteren op de interdisciplinaire workshop "Uit de crisis komen: Tijd voor nieuwe initiatieven" van 4 tot en met 5 juni 2012. De conferentie vindt plaats in de Universidad Complutense de Madrid, Spanje en zal voor jonge en ervaren onderzoekers een platform bieden hun werk, ideeën en resultaten te bespreken met collega's, die in dezelfde onderzoeksgebieden interesse hebben. De prijs omvat reis-, accommodatie- en conferentiekosten.

In aanwezigheid van familie en vrienden van de deelnemers aan de Masterclass worden in de derde week van juni jaarlijks de certificaten - getekend worden door vertegenwoordigers van de academische partners van het Montesquieu Instituut: de universiteiten van Groningen, Maastricht, Leiden en Nijmegen - uitgereikt. Deze bijeenkomst vindt plaats in de plenaire zaal van de Eerste Kamer der Staten Generaal. In 2012 heeft de bijeenkomst een extra feestelijke tintje. Het is de vijfde keer dat ze plaats vindt en ook nog in het jaar van het Eerste Lustrum van het Montesquieu Instituut. Het Montesquieu Instituut ziet het als een voorrecht dat het jaarlijks te gast mag zijn in de Eerste Kamer der Staten Generaal. Ter gelegenheid hiervan is voor 2012 de Ambassadeur van de Republiek Polen bereid gevonden de certificaten uit te reiken. De student die de beste eindpaper heeft geschreven zal tijdens deze bijeenkomst een speech houden waarin het thema van de desbetreffende Masterclass verwerkt moet zijn.

Overigens is de bijeenkomst in de Eerste Kamer der Staten Generaal aan het eind van de Masterclass tevens het moment waarop de jaarlijkse Montesquieu Prijzen worden uitgereikt. Dit betreft een prijs voor de beste Masterscriptie van het voorgaande kalenderjaar en de Europa Prijs voor het beste wetenschappelijke artikel eveneens van het voorgaande kalenderjaar door zogenaamde junior wetenschappers oftewel promovendi. De voor de twee wedstrijden ingezonden stukken worden door een onafhankelijke jury beoordeeld. Tijdens de bijeenkomst wordt het juryrapport voorgelezen en de prijzen uitgereikt. De bijeenkomst wordt afgesloten met een feestelijke receptie.